قوانین و مقررات فوتبال

۱) زمین بازی
۲) توپ مسابقه
۳) تعداد بازیکنان
۴) وسایل بازیکنان
۵) داور
۶) کمک داوران
۷) مدت بازی
۸) شروع و شروع مجدد بازی
۹) توپ در بازی و خارج از بازی
۱۰) روش امتیاز دادن (گل زدن)
۱۱) آفساید
۱۲) خطاها و رفتارهای ناشایست
۱۳) ضربات آزاد
۱۴) ضربه پنالتی
۱۵) پرتاب اوت
۱۶) ضربه دروازه
۱۷) ضربه کرنر
تصمیمات برد بین المللی
● سیر تکوین قوانین و مقررات فوتبال
▪ تأسیس بورد بین المللی در لندن ، ۱۸۶۳
پیش از تأسیس این مجمع، قوانینی در مورد فوتبال وضع شده بود. اما تعداد آنها زیاد و غالباً نارسا بودند. فوتبال مدرن در مبدا خود بریتانیا و به خصوص در انگلیس، در شهرها و روستاها انجام می‌شد که غالباً مسابقات جنجالی از آب در می‌آمد. در آن مسابقات هدف کلی بازی، رساندن توپ به نقطه‌ای بود که به عنوان نقطه پایان مشخص شده بود و تفاوت دو تیم براساس تعداد استفاده از دست برای حمل توپ و تعداد از دست دادن آن تعیین می‌شد.
از اوایل قرن ۱۹ بازی فوتبال در زمینهای مشخص و فضاهای ورزشی مدارس انگلستان انجام می‌شد. اما روش بازی در دو مدرسه مختلف تفاوتهای زیادی داشت.
چند دانشجوی ناراضی، در دانشگاه کمبریج در اواسط دهه ۱۸۴۰ تلاش کردند تا قوانینی را برای فوتبال تنظیم و معرفی کنند. قوانین موردنظر آنها سرانجام در ۲۶ اکتبر ۱۸۶۳ به عنوان اولین قوانین هماهنگ فوتبال تایید شد. در سالن اجتماعات مرکز فری‌میسون شهر لندن، نمایندگان ۱۲ باشگاه و مدرسه گردهم آمدند و برای شماره‌گذاری قوانین بازی به بحث و تبادل‌نظر پرداختند. در این میان مدرسه بلک‌هیس از قبول قانون hacking (ضربه زدن با اعضای زیر زانو) امتناع کرد و از مجمع خارج شد ولی در نهایت ۱۱ باشگاه دیگر توافق کردند تا اتحادیه فوتبال تاسیس شود. «ابنزرکوب مورلی» رییس اتحادیه شناخته شد و در نهایت ۱۴ قانون نوشته و تایید شد.
▪ اولین نشست بورد بین‌المللی فوتبال - ۱۸۸۶ ، IFAB
با وجود اینکه اتحادیه فوتبال در سال ۱۸۶۳ تاسیس شد و قوانینی برای فوتبال نوشته شده بود، باشگاههای منطقه شفیلد که در سال ۱۸۵۷ قوانین را بر طبق نظر و ایده خود طراحی کرده بودند تا دهه ۱۸۷۰ بر این قوانین پافشاری می‌کردند. اما سرانجام با تاسیس نهادی به نام «بورد بین‌المللی فوتبال» به تمام اختلافات خاتمه داده شد. تصمیماتی چون انجام بازیها در تعطیلات روز شنبه، منع خشونت و خونریزی در فوتبال، اعمال سیستم‌های معقول و پیوسته و برگزاری مسابقات و برنامه‌هایی برای رشد کیفی فوتبال، باعث شکل‌گیری و صاحب روح و جاذبه شدن فوتبال گردید و محبوبیت و استقبال عمومی از این رشته رفته رفته بیشتر شد.
این تصمیمات نشان داد که وجود سازمان و بدنه‌ای که از قوانین محافظت کرده و تغییراتی براساس زمان به آنها بدهد، یک نیاز اساسی برای فوتبال است. به این ترتیب دو اتحادیه فوتبال دیگر در بریتانیا یعنی اتحادیه فوتبال ولز در سال ۱۸۷۶ و اتحادیه فوتبال ایرلند در ۱۸۸۰ تاسیس شدند.
اولین جلسه بورد بین‌المللی فوتبال در ۲ ژوئن ۱۸۸۶ تشکیل شد تا قوانین فوتبال را کاملاً نهادینه کند و بنابراین شد که این بورد هر ۲۵ سال برای بررسی پیشنهادها و اعمال تغییرات لازم، تشکیل جلسه بدهد.
▪ داوران ، پنالتی‌ و تورها ، ۱۸۹۱
تا سال ۱۸۹۱ در مسابقات فوتبال چیزی به نام «پنالتی» وجود نداشت. ذهنیت این قانون در حقیقت در مدرسه «ویکتورین» انگلیس متولد شد و این شعار که «یک مرد جنتلمن و با شرافت هرگز خطا نمی‌کند» ایده اولیه پنالتی را به وجود آورد.
تصویب قانون پنالتی که در آن زمان لقب «ضربه مرگ» را به خود گرفت کمک کرد که به اصول بازی جوانمردانه کمک شود و در عین حال احتمال کسب نتیجه‌ای غیر از تساوی را افزایش داد.
پنالتی یکی از تغییرات بنیادی فوتبال محسوب می‌شود که چهره فوتبال را تغییر داد. پنالتی که در حقیقت توسط یک شخص پیشنهاد شد توسط اتحادیه فوتبال ایرلند تایید شد. پس از آن به داور اجازه داده شد تا کار قضاوت را در زمین فوتبال دنبال کند. تا قبل از آن داور روی خط زمین می‌ایستاد و زمان را محاسبه می‌کرد. دو آمپایر (داورانی که در ورزش تنیس و کریکت مورد استفاده قرار می‌گرفتند)، هر کدام برای یک تیم قضاوت می‌کردند. آنها هرگاه دچار اختلاف‌نظر می‌شدند از داور نظر می‌خواستند اما این وضعیت باعث افزایش اعتراضات و تاخیر در روند بازی می‌شد.
از آن زمان یک نفر به عنوان داور با قدرت اعلام ضربه پنالتی و آزاد و بیرون کردن بازیکنان از زمین، بدون توجه به اعتراضات عنان‌ کار را به دست گرفت. دو آمپایر که به آنها کمک داور یا خط‌نگهدار گفته می‌شد نیز او را کمک می‌کردند.
همچنین در این نشست استفاده از تور دروازه به جای نوار که قبلاً مورد استفاده بود، تصویب شد و باعث شد گل معنای ملموس‌تری پیدا کند.
▪ شکل گیری زمین فوتبال ، ۱۹۰۲
فوتبال از زمین‌های مسطح دهکده‌ها آغاز شد و بعدها به پارک و سپس به زمین‌های کریکت منتقل شد. طی این سالها زمین فوتبال به شکل قابل توجهی کوچکتر شده بود.
در ابتدا زمین فوتبال هیچ خط و نشانه‌ای نداشت، اما با مطرح شدن قوانین و ساختن استادیوم‌های ویژه فوتبال، خطوط سفید نیز کم‌کم نمایان شد.
برای شروع بازی به یک نقطه مشخص نیاز بود و تصویب قانونی که بازیکنان را ملزم می‌کرد در لحظه شروع ده یارد از نقطه شروع دور باشند باعث پیدایش دایره میانی شد.
تقسیم شدن زمین به دو نیمه موجب پیدایش خط وسط شد. قانون پرتاب اوت با دو دست از پشت خطوط کناری در سال ۱۸۸۲ وضع گردید. قانون ضربه دروازه در سال ۱۸۶۹ و کرنر در سال ۱۸۷۳ تصویب شد و در نهایت ربع دایره کرنر در چهار گوشه زمین کشیده شد.
برای قانون پنالتی که در سال ۱۸۹۱ ایجاد شد تا سال ۱۹۰۲ نقطه خاصی تعریف نشده بود و ضربه از روی خط ۱۲ یارد و از نقطه انجام خطا زده می‌شد. در سال ۱۹۰۲ تصمیم اعلام ضربه پنالتی برای خطاهایی که در محدوده فاصله ۱۸ یاردی از خط دروازه و به عرض ۴۴ یارد انجام می‌شد، باعث معرفی محوطه جریمه و نقطه پنالتی شد.
محوطه دروازه یا «شش قدم» به فاصله شش یاردی خط دروازه و عرض ۲۰ یارد، جایگزین نیم دایره دروازه شد. اما آخرین خط زمین فوتبال ۳۵ سال بعد معرفی شد. کمان محوطه جریمه که به این منظور کشیده شد که زننده ضربه پنالتی بهتر و بیشتر دورخیز کند.
▪ تکمیل قانون آفساید ، ۱۹۲۵
کلمه آفساید نیز مانند اصطلاحاتی چون حمله، دفاع، بال، مهاجم و شوت، ریشه نظامی دارد. قانون آفساید در سال ۱۸۶۳ به مجموعه قوانین فوتبال پیوست.
در سیستم‌های تاکتیکی اولیه تیم‌ها معمولاً با ۸ مهاجم به میدان می‌آمدند و تنها شیوه پیشروی با توپ، در بیل‌زنی و جنگ بدنی به شمار می‌رفتند. اما شفیلدها با این شیوه مخالف بودند. در دهه ۱۸۶۰ بورد بین‌المللی فوتبال با یک تصمیم به موقع به اختلافات پایان داد و قانون ۳ بازیکن را تصویب کرد. به این ترتیب، وقتی یک مهاجم در آفساید به حساب می‌آمد که در جلوی سومین و آخرین مدافع قرار می‌گرفت. بدین ترتیب پاس به عنوان یک قسمت ضروری در فوتبال مطرح شد و اینگونه شد که «بازی زیبا» متولد شد.
به کمک تصویب قانون منع استفاده دروازه‌بانها از دست در خارج از محوطه جریمه در سال ۱۹۱۲ و قانون دیگری که آفساید در مورد پرتاب اوت به اجرا گذاشته نمی‌شد در سال ۱۹۲۰، تعداد گلها در مسابقات افزایش یافت. در سال ۱۹۲۵ قانون آفساید از ۳ بازیکن به ۲ بازیکن تغییر کرد. این تصمیم هم برای هجومی‌تر شدن فوتبال کمک قابل توجهی کرد.
▪ رفع اشکالات قوانین ، ۱۹۳۸ و ۱۹۷۷
قوانین اولیه فوتبال به زبان انگلیسی به رشته تحریر درآمد اما در طول نیم قرن بعدی دستخوش تغییرات و اصلاحاتی شد. در سال ۱۹۳۷ بار دیگر این احساس به وجود آمد که مجموع قوانین فوتبال که تعداد آنها به ۱۷ قانون رسیده بود، نیاز به بازنگری دارد.
«استنلی راس» عضو بورد بین‌المللی و یکی از کسانی که در تعریف قانون داوری نقش بسزایی داشت به عنوان بهترین فرد برای این وظیفه مهم، شناخته شد.
راس که بعدها در سال ۱۹۶۱ به ریاست فیفا رسید، شروع به تصحیح قوانین کرد. راس و همکارانش تا حدی این وظیفه را بدون نقص و دقیق انجام دادند که تا ۶۰ سال بعد یعنی تا ۱۹۹۷ نیازی به بازنگری قوانین احساس نشد. در سال ۱۹۹۷ هم تنها قوانین در حدود ۳۰ درصد ساده‌تر شد و در واقع به زبان مدرن و امروزی درآمد.
▪ «برای بهتر شدن بازی» ، دهه ۱۹۹۰
می توان گفت از ابتدای تاریخ فوتبال، در دهه ۸۰ بود که فوتبال محبوبیت واقعی خود را نشان داد. طرفداری و رقابت سرسختانه و احساسات ملی گرایانه از پیامدهای توجه عمومی و جهانی به فوتبال بود. این مسئله و همچنین درآمدهای نسبتاً بالای فوتبال، این ورزش را به حرفه‌ای‌گری سوق داد و به این ترتیب، فوتبال به سمتی پیش رفت که نتیجه‌گیری در زمین فوتبال بیشتر از پیش اهمیت پیدا کند. تاکتیکهای دفاعی در اولویت بالاتری قرار گرفت و جذابیت فدای نتیجه شد. در اواخر دهه ۱۹۸۰ توافق شد که با توجه به تحولات انجام شده قوانین نیز تا حدی مطابق با این مسئله بازسازی شود. این تغییرات مختصر با شعار «برای بهتر شدن بازی» و به جهت توجه دوباره به بازی هجومی انجام شد.
اوین تغییر در سال ۱۹۹۰ و در مورد قانون آفساید بود که مزیت آن به تیم مهاجم داده شد. بنابر آن اگر مهاجم با مدافع آخر در یک خط قرار گرفته باشد و پاس ارسال شود، آفساید محسوب نمی‌شود. در همان سال برای «خطای حرفه‌ای» یعنی خطا کردن برای از بین بردن موقعیت گلزنی حریف، مجازات اخراج در نظر گرفته شد. با این همه در جام جهانی ۱۹۹۰ احساس شد که در مورد مسائل تاکتیکی باید تمهیدات بیشتری در نظر گرفته شود. دو سال بعد IFAB (بورد بین‌المللی)،‌ استفاده از دست را برای دروازه‌بانها هنگام پاسهای رو به عقب ممنوع کرد. این قانون در ابتدا با ابهامات و تردیدهایی همراه بود ولی در دراز مدت به عنوان یک حرکت مثبت‌ای سوی قانون‌گذاران شناخته شد و یک مهار قابل توجه برای مقابله با بازی منفی به شمار آمد. در سال ۹۸ داوران اجازه پیدا کردند که در برابر فریبکاری و تمارض بازیکنان از کارت زرد استفاده کنند و تکل‌های خشن از پشت مستحق کارت قرمز شناخته شد.
حال با توجه به اینکه فوتبال رفته رفته وارد دوره جدیدی می‌شود، بورد بین‌المللی با تصویب قوانین تازه‌ای که مهمترین آنها حذف گل طلایی و نقره‌ای و استفاده از چمن مصنوعی به صورت قانونی بوده است، تلاش دوباره‌ای را آغاز کرد، تا در قرن ۲۱ فوتبال همچنان همان ورزش محسوب و مردمی باقی بماند.

منبع : سایت پارس اسپورت