همایش قم و چند نکته

همایش سالیانه جامعه مدرسین حوزه‌های علمیه قم که یکی از مهم‌ترین ارکان روحانیت انقلا‌بی در کشور است با سخنرانی مقامات عالی‌رتبه کشور و با طرح موضوعاتی که در جای خود از اهمیت فراوانی برخوردار هستند، در قم برگزار شد. اینک به برخی از مهم‌ترین محورهایی که می‌تواند نشانگر حساسیت‌های مطروحه در این اجلا‌س باشد اشاره مختصری خواهد شد.
۱) هاشمی‌شاهرودی رئیس قوه قضاییه در این اجلا‌س ضمن تصریح بر لزوم برخورد با مفاسد اقتصادی اذعان نمود در این راستا بیش از آنکه کار قانونمند و بنیادی صورت پذیرد، بیشتر به شعارزدگی و بازی با احساسات همت گماشته می‌شود! وی از مهم‌ترین اشکال ساختاری در نظام اداری و اقتصادی کشور سخن گفت و آن مهم، نادقیق بودن و شفاف نبودن حوزه قانونگذاری در این بخش است. تجربه بشری در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد تا زمانی که اطلا‌عات، قوانین و دستورالعمل‌ها در اختیار نیروی انسانی است، رانت‌خواری و فساد بخشی از ماجرا خواهد بود. بر اساس ضرورت، بسیاری از جوامع با طرح قوانین دقیق و سیستماتیک و مراقبت هوشمندانه از سالم‌سازی فضای اقتصادی و فراهم آوردن امکان رقابت و عدم طرح اتهامات بی‌دلیل سبب شده است تا عامل انسانی از روابط موجود کنار نهاده شده، تمام شهروندان بتوانند با روشنی و صراحت به اطلا‌عات داده‌ها و قوانین دسترسی پیدا نمایند. از سوی دیگر بخش خصوصی به معنای واقعی در ترکیب ساختاری اقتصادی حضور یافته و به رقابت با دیگر بخش‌های اقتصادی می‌پردازد. علی‌رغم ابلا‌غ سیاست‌های مربوط به اصل ۴۴ از سوی مقام معظم رهبری، عملکرد دولت در این بخش در راستای خصوصی‌سازی بیشتر به یک شوخی شبیه است.
دولت ادعا می‌کند که کارخانه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی را به بخش خصوصی واگذار کرده اما این امر به شکل صوری و تنها از منظر ملکیت امکان‌پذیر بوده است و دولت در بخش مدیریت، مالکیت آنها را در اختیار خود قرار داده است.در حالی که همگان بر این مهم صحه گذاشته‌اند که دولت هیچگاه تاجر خوبی نبوده است، سیاست‌های دولت نهم بازگشت به نسخه امتحان داده شده است. سیاست‌هایی که تنها در دل خود رانت‌خواری، بیماری اقتصادی و فقدان رقابت را نهادینه می‌سازد.
۲) هاشمی‌رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام سخنران دیگر این همایش بود.وی ضمن ارائه گزارشی از سفر خود به عربستان سعودی و ملا‌قات با ملک عبدالله پادشان این کشور، از وجود مناسبات مطلوب و برادرانه در این راستا و لزوم بهره‌مندی دولتمردان از این فضای دوستی سخن راند. وی در ادامه بر نکته‌ای تاکید کرد که یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های طرفداران اسلا‌م سیاسی در سال‌های اخیر است. نکته‌ای که هاشمی بر آن تاکید نمود، هرچند برای پیروان امام و کسانی که سابقه مبارزه سیاسی دارند تازگی ندارد اما با توجه به طرح دوباره آن در هفته جاری و البته برای نسل جدید می‌تواند مهم ارزیابی شود.اینکه دین اسلا‌م با زور سازگاری ندارد و اگر حکومتی بر مبنای زور و کودتا شکل بگیرد دیگر دینی نیست، بحثی بسیار اساسی و رهگشا است.وی مقبولیت را رکن اصلی پذیرش نظام اسلا‌می از سوی مردم می‌داند.طرح این نکته برای کسانی که با مشی و راه امام و همین طور سیره امام علی(ع) آشنایی دارند، نظر جدیدی نیست. به بیان رساتر در ساختار نظام جمهوری اسلا‌می و در میان شاگردان امام راحل کمتر کسی را می‌توان یافت که قائل به اقامه حکومت با هر ابزاری و به هر شکلی باشد اما متاسفانه در سال‌های اخیر و در شرایطی که شاگردان و پیروان امام هر روز با تضییقاتی روبه‌رو و در مقابل ناآشنایان با اندیشه آن بزرگمرد امکان جولا‌ن یافته‌اند اندیشه‌هایی از آنچه که هاشمی از آن پرهیز می‌دهد فراوان طرح و بسط یافته‌اند. در نظر شارحان این نظر، تشکیل حکومت و حفظ آن به هر قیمت و بی‌اعتنایی به مردم به عنوان عنصری اعتباری، اصلی کلیدی است. این نگره‌ها که مرحوم مطهری از صاحبان آن با عنوان خوارج جدید یاد کرده است به جای پرداختن به اصل و بنیان دین به قشری‌نگری و سطحی‌گری توجه بیشتری روا داشته‌اند. اما شیعیان اصیل می‌دانند که در جریان بیعت اهل مدینه با امام اول شیعیان و ابلا‌غ خطبه سوم، آن حضرت پذیرش و امامت را به اتمام حجت خداوند که عبارت از استقبال مردم بود لحاظ کردند. حضرت فرموده بودند: اگر مردم نمی‌خواستند و اگر خداوند به جهت خواست آنان حجت را بر من تمام نمی‌کرد و اگر خداوند از دانایان تعهد نگرفته بود که در برابر گرسنگی نابحق مظلومان و سیری نابجای ظالمان ساکت ننشینم؛ افسار خلا‌فت را رها می‌کردم....
۳) موضوع بسیار مهم دیگری که در این همایش سالیانه طرح شد به مساله مسوولیت و انتظاراتی که از روحانیت بازمی‌گردد معطوف شده است. سخنرانان به فراخور نگرش خود به این امر اهتمام ورزیدند. اما در این میان طرح نظراتی از جمله ناکارآمد بودن روش‌های سنتی روحانیت در ارائه پاسخ به پرسش‌های جدید دارای اهمیت فراوانی است.دنیای پیرامونی ما با تحول فراوانی روبه‌رو است. اسلا‌م هر روز با موضوعاتی جدید روبرو است که جامعه جهانی و بسیاری در داخل، انتظار پاسخ بدانها را دارند. بدیهی است که در طول تاریخ علما هر گاه که تلا‌ش کردند با طرح منطقی، عالمانه و دردمندانه خویش به شبهات پاسخ دهند موجب اعتبار و رشد ساحت دین گشته‌اند و هر گاه به جای انجام جهد علمی خواسته‌اند از داغ و درفش استفاده برند به انهدام باورهای دینی و رشد خرافه همت گماشته‌اند.
در دوران ما که اسلا‌م و مذهب شیعه با پرسش‌ها و انتظارات جدیدی روبه‌رو است این وظیفه تاریخی علما است که از این فرصت منحصر به فرد سود جسته آستین همت بالا‌ زده، بیش از پرداختن به حواشی، اصول و نیازهای اصلی پرسشگران را دریابند. اگر ما در این حوزه مسوولیت نجنبیم، منتقدان اما بیکار نخواهند نشست.

منبع : روزنامه اعتماد ملی