وراثت پذیری عملکرد دانه و اجزا عملکرد کلزا در شرایط عادی و تنش خشکی

به منظور برآورد وراثت پذیری عملکرد و اجزا عملکرد کلزا، از تجزیه دی آلل استفاده شد. تعداد ۲۸ ژنوتیپ (۲۱ دورگ F۲ و هفت والد) در دو رژیم آبیاری (واجد تنش و بدون تنش رطوبتی در گیاه) در یک طرح اسپیلیت پلات کاشته شدند. واریانس ژنوتیپ ها برای صفات معنی دار بود، بنابراین تنوع ژنتیکی بالایی در بین ژنوتیپ ها وجود داشت. تجزیه دی آلل حاکی از وجود اثر افزایشی و غیرافزایشی ژن ها در کنترل عملکرد دانه در هر دو شرایط آزمایش بود، حال آن که تعداد خورجین در بوته در شرایط تنش مشابه عملکرد دانه در شرایط بدون تنش عمدتا در کنترل اثرات غیرافزایشی ژن ها بود. نتایج مبین وجود هتروزیس برای عملکرد دانه در هر دو شرایط آزمایش بود. تجزیه دی آلل مرکب نشان داد که در کنترل ژنتیکی تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه، واریانس افزایشی اهمیت بیشتری دارد، حال آن که اثرات غیرافزایشی برای تعداد شاخه های فرعی مهم تر بود. مقدار وراثت پذیری عمومی صفات بالا بود. در شرایط واجد تنش از میان اجزا عملکرد دانه، وزن هزاردانه و تعداد دانه در خورجین وراثت پذیری خصوصی بالایی داشتند. با توجه به نتایج این آزمایش، بهبود عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی با استفاده از گزینش های دوره ای توجیه پذیر می باشد.

حسن امیری اوغان
محمد مقدم
محمدرضا احمدی
مصطفی ولی زاده
محمدرضا شکیبا

منبع : پایگاه اطلاعات علمی