نسخه online برنامه Office

تعدادی نرم‌افزار واژه پرداز online به قابلیت‌های دسترسی مشترك و ذخیره‌سازی مجهز شده‌اند، اما هنوز برای برنامه Office مایكروسافت خطری جدی محسوب نمی‌شوند. تعدادی از رقبای مایكروسافت سعی دارند با ارائه برنامه‌های online رایگان یا ارزان قیمت، بخشی از منافع چند میلیارد دلاری نرم‌افزار Office شركت مایكروسافت را به سمت خود جذب كنند. قابلیت‌های جدید نرم‌افزارهای این شركت‌ها كه با قیمت بسیار نازل ارائه می‌شوند،‌ احتمالاً برای فعالیت‌های گروهی مفید خواهند بود؛ اما هیچ یك از این بسته‌های نرم‌افزاری در حال حاضر مجموعه ویژگی‌های لازم برای رقابت با مایكروسافت را ندارد.
گوگل اخیراً با ارائه خدمات جدید و رایگان (Google Docs & Spreadsheets (docs.google.com، یك رابط جدید برای برنامه‌های واژه‌پرداز و صفحات گسترده خود كه قبلاً جدا بودند، ایجاد كرده است. شركت‌های www.thinkfree.com) ThinkFree) و www.zoho.com) Zoho) در مجموعه نرم‌افزارهای كامل‌تر خود نیز برنامه‌های جدیدی را كه به PowerPoint شبیه‌اند، ارائه می‌دهند. برنامه‌های این دو شركت نیز مانند برنامه‌های گوگل رایگان هستند و امكان ذخیره‌سازی اسناد را در قالب‌های گوناگون از جمله HTML فراهم می‌كنند.
رقیب احتمالی چهارم مایكروسافت، www.goffice.com) gOffice) ماهیانه مبلغی را برای برنامه‌های محدود واژه‌پردازی و صفحات گسترده دریافت می‌كند و یك برنامه ارائه مطالب نیز دارد كه به زودی ارائه خواهد كرد. برنامه‌های ایجاد فایل از مدت‌ها قبل به صورت online در دسترس بوده‌اند، اما واضح است كه این شركت‌ها با توأم كردن این ابزارها و ارائه آنها در یك بسته نرم‌افزاری و ارائه نرم‌افزارهای شركتی قابل دریافت از اینترنت، سعی دارند مشتریان نرم‌افزار Office مایكروسافت را به سوی خود جلب كنند.
● فراتر از برنامه Office
شركت‌های فوق به طور قطع امتیازی دارند كه مایكروسافت در حال حاضر فاقد آن است: كاربرانی كه با یك كامپیوتر به اینترنت دسترسی دارند، صرف‌نظر از سیستم‌ عامل و بدون نیاز به نصب نرم‌افزارهای گران‌قیمت،‌ می‌توانند فایل‌ها،‌ صفحات گسترده و تقویم‌هایی را كه به سادگی قابل نقل و انتقال هستند، ایجاد كنند. برای مثال، در برنامه ارائه شده توسط گوگل، كاربران می‌توانند پس از ایجاد یا ویرایش فایل‌ها یا صفحات‌ گسترده خود، با استفاده از قابلیت نشر با یك كلیك، برنامه‌های خود را كه در یك آدرس ایجاد شده‌اند را در گوگل نیز به نمایش بگذارند یا به عنوان مثال، آنها می‌توانند با ارسال یك نامه الكترونیكی كه حاوی یك پیوند باشد، فایل خود را برای ویرایش در اختیار گروهی از همكاران قرار دهند. نـرم‌افزارهای ThinkFree و Zoho نیز ویژگی‌های مشابهی برای دسترسی مشترك به فایل‌ها ارائه می‌دهند.
این خدمات همانند بسته‌های نرم‌افزاری، مراكز ذخیره‌سازی مفیدی برای فایل‌هایی هستند كه كاربران اینترنت می‌توانند از هر سیستمی به آنها دسترسی یابند. برنامه گوگل قابلیت ذخیره‌‌سازی ۱۰۰۰ سند و ۱۰۰ صفحه گسترده را در اختیار كاربران قرار می‌دهد و برنامه‌های ThinkFree و Zoho هر‌ یك، ۱ گیگابایت قابلیت ذخیره‌سازی را به صورت رایگان ارائه می‌دهند و ایـن قابلیت‌ها با پرداخت مبلغی به صورت ماهیانه افزایش می‌یابند. برنامه gOffice از این نظر كه قابلیت ذخیره‌سازی را فقط در هـارددیسك ارائه می‌دهـد و هیچ بـرنـامه‌ای بـرای ذخیره‌سازی online در نظر ندارد، از دیگر برنامه‌های این شركت متمایز است.
نرم‌افزارهای تمام شركت‌های فوق در بیشتر موارد شبیه رابط Office هستند و منوها و نوار ابزارهای آشنایی دارند. این برنامه‌ها بیشتر از رابط Office استفاده می‌كنند و با استفاده از Ajax برنامه‌هایی شبیه برنامه ‌های دسك‌ تاپ ایجاد می‌كنند. محبوبیت برنامه‌نویسی Ajax كه عمدتاً دلیل جذابیت web ۲.۰ محـاوره‌ای محسـوب می‌شود، ایـن خصـوصیت را دارد كه كاربران پس از ایجاد تغییر در فایل‌های خود ناگزیر نیستند برای دریافت صفحه به روز رسانی شده، منتظر بمانند. قابلیت استفاده از منوهای كلیك راست نیز كه به جای كاربردهای مرورگرهای وب منحصر به كاربردهای online است، در این مجموعه ارائه شده است.
اگر چه برنامه ThinkFree از Ajax برای ویرایش سریع استفاده می‌كند، اما یك محیط Java Virtual Machine كندتر را كه نیاز به منابع بیشتری دارد برای حالت power editing خود كه ویژگی‌های بیشتری دارد، بارگذاری می‌كند. تمام برنامه‌های فوق، امكان بازگشت سریع به نسخه‌های قبلی را فراهم می‌سازند و برنامه Zoho می‌تواند بدون بازگشت به نسخه‌های قبلی تغییرات انجام شده را نشان دهد و همه آنها با درجات متفاوتی از موفقیت، می‌توانند فایل‌های Office را نیز از طریق اینترنت ارسال و دریافت كنند، اگر چه برای فایل‌های دریافت شده از طریق اینترنت (به ویژه برای صفحات گسترده و جدول‌های درون فایل‌ها)، قالب‌بندی‌ها و محل قرارگیری متن‌ها اغلب به درستی منتقل نمی‌شوند.
با توجه به برتری غیر قابل انكار Office، مایكروسافت احتمالاً موردی برای نگرانی ندارد. اما كاركنان مایكروسافت نتوانسته‌اند نسبت به رقبای جدید خود بی‌تفاوت باقی بمانند. مایكروسافت در گزارش كوتاه اخیر خود به كمیسیون مالی Securities and Exchange، نام برنامه ThinkFree را به عنوان رقیب برنامه Office ذكر كرده است. كریس كاپوسلا (Chris Capossela)، معاون گروه تولید بخش تجاری مایكروسافت در این گزارش نوشته است: «قابلیت به اشتراك گذاری كه اینترنت آن را به وجود آورده، فرصت بی‌نظیری است برای انجام كارهایی كه ما تا كنون نتوانسته‌ایم انجام دهیم.» مقامات مایكروسافت می‌گویند كه این شركت در نظر دارد نسخه online نرم‌افزار Works خود را ارائه دهد، اما وب‌سایت Office Live این شركت، هیچ یك از برنامه‌های Office را ارائه نمی‌كند.
● خطر هنوز جدی نیست
با اینكه این مجموعه‌های نرم‌افزاری از بعضی لحاظ توانسته‌اند نوید شبكه‌های وب را تحقق بخشند، اما Office كه طی چند سال گذشته دچار تحولات زیادی شده است، هنوز در ارائه مجموعه ویژگی‌ها و تركیب برنامه‌های نرم‌افزاری برتری غیر قابل انكاری دارد. در نرم‌افزارهای online، یكپارچگی و بسیاری از عملیات‌های پیشرفته‌ای كه در مجموعه‌های كنونی مایكروسافت وجود دارند، نادیده گرفته شده‌ است. برنامه Office ۲۰۰۷ این شكاف را عمیق‌تر خواهد كرد. به عنوان مثال، برنامه‌های ارائه مطالب online به هیچ وجه با مجموعه ویژگی‌های موجود در Power Point قابل مقایسه نیستند.
به همین ترتیب، این نرم‌افزارها فقط به شما اجازه می‌دهند از یك روش ورود به برنامه و تمام فایل‌ها را در یك مكان، استفاده كرده ذخیره كنید. برای مثال، اگر بخشی از یك صفحه گسترده Excel را به یك سند Word منتقل كنید، یك جدول جدید در Word دریافت می‌كنید كه در آن ردیف‌ها، ستون‌ها و رنگ‌های زمینه‌ حفظ شده‌اند؛ اما در برنامه‌های online، محتوای فایل تقریباً با همان طرح منتقل می‌شود، ولی چارچوب جدول از بین می‌رود.
اگر چه كاربردهای online در حال حاضـر از بـرنامه Office‌ محدودتـرند، امـا سرعـت متحول شـدن آنـها چشمگیر است. AjaxLaunch.com تولید نرم‌افزار خود را آغاز كرده است. برنامه واژه پرداز مبتنی بر مرورگر Firefox آن اكنون در دسترس است و برنامه‌های دیگر به زودی ارائه خواهند شد. به علاوه، یكی از امتیازهای برنامه‌های كاملاً online این است كه كاربران ناچار نیستند برای دریافت ویژگی‌های افزوده شده یا تغییرات انجام شده برای بهبود برنامه، برنامه جدیدی را از اینترنت دریافت كنند (یا برای آنها مبلغی بپردازند).
● نرم‌افزارهای غیر رایگان
بی شك شركت‌های ارائه كننده قابلیت‌های online،‌ برای بقا و رشد بیشتر، نیاز به پول دارند. گوگل سرمایه قابل توجهی دارد، اما شركت‌های دیگر باید در كنار خدمات رایگانی كه به مصرف‌كنندگان ارائه می‌كنند، در‌آمدی نیز داشته باشند. شركت ThinkFree پیوندهای متنی مربوط به شركت‌هایی را كه به آن پول می‌پردازند را هنگامی كه به ویرایش اسناد می‌پردازید، به نمایش در می‌آورد. این شركت یك نسخه شركتی را نیز كه ظاهراً با Office سازگاری كامل دارد و به شركت‌ها امكان خرید نسخه‌های فردی و نگهداری فایل‌های خود را در شبكه‌های فردی می‌دهد، ارائه می‌كند.
شركت Zoho نیز محصولات غیر رایگانی برای فروش دارد، از جمله نرم‌افزاری به نام Virtual Office با خدمات پست ‌الكترونیك، ایجاد فایل و تقویم كه یك شركت می‌تواند در كنار سایر ابزارهای شركتی روی سرور خود اجرا كند. برنامه Virtual Office به شكل كنونی برای گروه‌های كمتر از ده نفر رایگان است.
اگـر نـرم‌افزارهای online ایـن شـركـت‌ها مـورد استقبال قرار گیرند، بدون شك به سرعت متحول خواهند شد. با این حال، مایكروسافت به طور قطع به این رویداد واكنش نشان خواهد داد. برنامه Office ۲۰۰۷ این شركت، ابزار online قابل اجرا برای گروه‌ها را هم برای شركت‌ها و هم برای كاربران مستقل، در نظر گرفته است. ارائه رایگان، یك استراتژی موفق است، اما مایكروسافت معتقد است كه كاربران شركتی با حجم كار بالا، هنوز استفاده از برنامه Office را ترجیح می‌دهند.

مترجم : ثریا پاک نظر

منبع : وب ایران