سوگ‌ها و عزاها ، استان کرمان

مراسم سوگواری در میان مردم كرمان همانند بقیه نقاط ایران انجام می‌شود. و اگر تفاوتی در اجرای این گونه مراسم دیده شود بیشتر در جامعه عشایری، روستاها و جامعه زرتشتی است.
مراسم سوگواری در میان عشایر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باشكوه و سوز و گداز برگزار می‌گردد. وقتی شخصی از مردم ایل جبال بارز فوت كند، ایل یكپارچه در ماتم و عزا فرو می‌رود. ابتدا همه مردم ایل جمع شده و در مراسم غسل و دفن متوفی شركت می‌كنند. آنها پس از صرف نهار احسان به خانه‌های خود برمی‌گردند.
اولین پنجشنبه‌ای كه فرا می‌رسد، مرد و زن جمع شده به گورستان می‌روند و پس از خواندن فاتحه برمی‌گردند. از آن پس هر روز عده‌ای از نزدیكان و آشنایان ساكن در جاهای دیگر برای عرض تسلیت به منزل متوفی می‌روند. این افراد در خانه شخص فوت شده پذیرایی می‌شوند. این رسم در ناحیه گاوگان تا یك سال ادامه دارد.
در ایل بچاقچی چنانچه یكی از افراد فوت كند همه مردم ایل اعم از بستگان و آشنایان و غیره برای عرض تسلیت به خانواده متوفی می‌روند و از طرف كسان فوت شده از آنان پذیرایی به عمل می‌آید. تا چهل روز نزدیكان متوفی در غم و اندوه هستند و حق شادی ندارند و تا چهار ماه نیز عزادار خواهند بود تا عمل خاك‌بندی در پایان چهار ماه بر سر مزار متوفی انجام شود.
در میان زرتشتیان مراسم سوگواری آشكارا تحت تأثیر اسطوره است. در اینجا مرگ كار اهریمن است. مرگ به معنی پیروزی او بر آفرینش خوب است. از این رو جسد جایگاه دیوان است. هر چه شخص در گذشته نیكوكارتر باشد پیروزی اهریمن بزرگتر است و نیروی دیوی بیشتری برای نیل به مقصود لازم است. بدین جهت تن مرد پارسا منبع بسیار بزرگی برای آلودگی است تا تن مرد بر كار كه دسترسی به مرگ او آسان است. جسد منبع آلودگی است پس به خاك سپردن او جایز نیست. بنابراین، هر جا كه امكانات فراهم باشد جسد را در برج خاموش یا دخمه می‌نهند تا طعمه لاشخورها شود.
اعتقاد به انتقال روان از این جهان به جهان دیگر در سه روز نخستین پس از مرگ انگیزه اجرای آیین‌هایی است كه در این مدت انجام می‌گیرد. از آنجا كه «سروش» است كه روان را در این دوران حمایت می‌كند، نیایش‌هایی در طول پنج روز از اوقات شبانه‌روز بوسیله دو موبد یا بیشتر و خویشاوندان او هم در خانه و هم در آتشكده به ایزد تقدیم می‌گردد. در دین زرتشت شیون و مویه گناه است. زیرا كمكی به روان نمی‌كند و بدن زنده را می‌آزارد و از نظر اعتقاد به زندگی پس از مرگ و اطمینان به رستاخیز، گریه بی‌نتیجه است. زرتشتیان قویاً احساس می‌كنند كه با مردگان در ارتباطند و از آنها دعوت می‌كنند تا در مهمانی زندگان شركت كنند.