راهکاری‌ جدید ‌برای ‌تامین‌ انرژی

استفاده از سوختی جایگزین که سازگاری بهتری با محیط‌زیست داشته و از منابع تجدیدپذیر حیات تامین شده باشد، مورد توجه جدی کشورهای پیشرفته جهان قرار گرفته است. اگر از مواد سلولزی برای تولید سوخت استفاده کنیم، نه‌تنها با افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح زمین مواجه نخواهیم شد، بلکه می‌توانیم از مواد سلولزی به‌صورت محصول جانبی فرآیندهای صنعتی و کشاورزی یعنی ضایعات محصولات زراعی و باغی و کارخانه‌های کاغذسازی که به‌عنوان مواد زاید دور ریخته می‌شوند، برای تولید اتانول سوختی استفاده کنیم.
یکی از راه‌های مناسب برای استفاده از این ضایعات تبدیل آنها به الکل اتیلیک است. این در حالی است که دور ریختن این مواد سبب تخریب محیط‌زیست می‌شود و سوزاندن آنها نیز آلودگی شدید هوا را همراه خواهد داشت. وابستگی کشورهای پیشرفته به نفت از یک‌سو و وقوع بحران‌های نفتی در دهه ۷۰ میلادی از سوی دیگر، سبب شده است کشورهای صنعتی راهکارهای جدیدی را برای تامین انرژی مورد نیاز خود مورد توجه قرار دهند و با استفاده از مواد جایگزین در تامین سوخت خودروها و همچنین تولید سوخت‌های جایگزین پاک به اهداف خود در زمینه حفاظت از محیط‌زیست و توسعه پایدار دست یابند. نتایج به دست آمده از بررسی‌های انجام‌شده در این زمینه نشان داده است، از آنجایی که اتانول با توجه به منابع موجود در هر کشور از ذرت، ملاس و سیب‌زمینی قابل تولید است، می‌‌تواند جایگزین مناسبی برای سوخت‌های موجود باشد. امروزه بیش از ۹۸ درصد اتانول تولیدی در سطح دنیا از تخمیر قندها به دست می‌آید.
از آنجایی که هزینه تولید اتانول نسبت به قیمت مواد اولیه آن و همچنین ترکیب مواد اولیه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است، موفقیت در تولید این نوع سوخت در رقابت آن با بنزین تابعی از شرایط جغرافیایی منطقه، آب و هوا، روش تولید، خواص محصولات کشاورزی و نوع ضایعات آنها خواهد بود. استفاده از الکل به‌عنوان سوخت موتورهای درون‌سوز، به‌تنهایی یا در ترکیب با دیگر سوخت‌ها در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است که علت آن فزونی فواید زیست‌محیطی و اقتصادی بلند‌مدت این سوخت در مقایسه با سوخت‌های فسیلی است. اگرچه متانول و اتانول هر دو برای این منظور مناسب هستند و می‌توان آنها را در نفت خام یا گاز طبیعی به دست آورد، اما از آنجایی که اتانول به‌عنوان یک منبع تجدیدپذیر و به آسانی از مواد آلی همچون دانه‌های گیاهی یا چغندرقند و دیگر ترکیبات سلولزی به دست می‌آید، ‌در مقایسه با متانول از اهمیت بیشتری برخوردار است. به طور کلی می‌توان برای تولید سوخت‌های الکلی از محصولات مختلفی نظیر چغندرقند، سیب‌زمینی، آفتابگردان، اوکالیپتوس، نیشکر، جو و ذرت استفاده کرد. کشورهای برزیل و روسیه دو کشوری هستند که تحقیقات رسمی را در زمینه تولید الکل از مواد زیستی انجام داده‌اند. بررسی‌های انجام‌شده نشان داده است که در کشور برزیل برای تولید اتانول از نیشکر و در کشور روسیه نیز برای تولید متانول از اکالیپتوس استفاده می‌شود.
اگر بخواهیم سوخت الکلی را از منابع کشاورزی به دست آوریم، باید سطح وسیعی از زمین‌های قابل کشت و حاصلخیز و همچنین زیرساخت‌های لازم برای تامین آب مورد نیاز کشاورزی را در اختیار داشته باشیم. بنابراین تهیه مستقیم سوخت‌های الکلی از محصولات کشاورزی نمی‌تواند گزینه مناسبی برای تامین سوخت مورد نیاز کشورهای مختلف و به‌خصوص کشورهای صنعتی مانند کشورهای اروپای غربی باشد. برای مثال، اگر کل کشور آلمان از نیشکر پوشیده شده باشد، تنها نیمی از نیازهای فعلی سوخت و انرژی این کشور از طریق تولید اتانول سوختی تامین خواهد شد. در حالی که اگر سوخت الکلی از مواد زاید و ضایعات بخش کشاورزی و دامپروری مانند ساقه نیشکر، کاه و کلش، چوب ذرت ‌و دیگر موادی که دور ریخته می‌شوند، تهیه شود، نیاز به افزایش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی نخواهد بود. اتانول به جای بنزین آتانول نوعی سوخت الکلی قابل اشتعال است که بسیار بهتر از سوخت‌های دیگر می‌سوزد. وقتی این ماده به‌طور کامل می‌سوزد، فقط آب و دی‌اکسید‌کربن تولید خواهد شد، بنابراین اتانول می‌تواند گزینه مناسبی برای تامین سوخت مورد نیاز وسایل نقلیه عمومی و اتوبوس‌ها و به حداقل رساندن آلودگی‌های زیست‌محیطی در کلانشهرها باشد. برای تغییر سوخت اتومبیل به اتانول علاوه بر این‌که باید از سیستم کاربراتوری یا ورودی بزرگ‌تری در خودروها استفاده کنیم، باید مقداری اتانول گرم‌شده را در شروع کار خودرو به درون کاربراتور تزریق کنیم و اگر ۱۰ تا ۳۰ اتانول را با بنزین مخلوط کنیم، دیگر نیاز به تغییرات سیستم موتوری نخواهیم داشت.
متاسفانه در تهران و بسیاری از دیگر شهرهای بزرگ کشور به علت افزایش تعداد وسایل نقلیه، آلودگی هوا در سطح شهر افزایش یافته و به یک بحران تبدیل شده است. با افزایش تردد وسایل نقلیه در سطح شهر‌ها انتشار آلاینده‌هایی مانند مونواکسید‌کربن، انواع هیدروکربن‌ها، گازسولفور، اکسید‌های ازت و دیگر گازهای آلاینده افزایش یافته و در نتیجه در اثر تجمع اکسید‌های ازت و بنزین سوخته‌نشده خروجی از اگزوز اتومبیل‌ها مه‌دودی در نزدیکی سطح زمین به وجود می‌آید که سبب افزایش آلودگی هوا می‌شود که در نتیجه سبب تحریک پوست، چشم، تنگی‌ نفس، کاهش دید و همچنین از بین رفتن گیاهان خواهد شد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که هر وسیله نقلیه سبک به‌طور متوسط روزانه یک تا دو کیلوگرم گاز آلاینده در هوا منتشر می‌کند. از سوی دیگر، کشور ما با داشتن منابع عظیم نفتی به علت کمبود پالایشگاه، بخشی از بنزین موردنیاز خود را از کشورهای دیگر وارد می‌کند.

منبع : روزنامه تحلیل روز