مارماهیان Spiny ( خاردار )

مارماهیان Spiny ( خاردار ) که به مار ماهیان مرداب نیز مشهورند، از اعضاء خانواده Mastacembelidae هستند. آنها در کشورهای هند, پاکستان, سری لانکا, بنگلادش, نپال, میانمار, تایلند, مالزی, ویتنام و اندونزی پراکنش یافته اند. مارماهیان خاردار, مار ماهیان حقیقی نیستند اما به دلیل شباهت آنها به مار ماهی به این نام خوانده می شوند.بدن کشیده شبیه مار با پوزه گوشتی دراز و باله دمی گرد که از باله های پشتی و مخرجی مجزا است. رنگ بدن , قهوه ای متمایل به زرد که با نوارها یا لکه های سیاه متمایز شده اند. به دلیل زیبایی, ساختار بدنی باریک و کشیده, رنگارنگ بودن و رفتار شوخی آمیز آنها بیشترین تقاضا را در عرصه تجارت ماهیان زینتی در دنیا دارند. مارماهیان خاردار بسیار مستعد بیماریهای قارچی و باکتریایی هستند، بنابراین نیاز به مراقبت ویژه پس از صدمات وارده خواهند داشت تا از شیوع بیماریها جلوگیری شود. این ماهیان در آبهای لب شور و شیرین زندگی می کنند. از بین ۱۲ گونه شناخته شده ۲ گونه Macrognathus aculeatus و Mastacembelus armatus از جایگاه مهمی در بازار ماهیان زینتی برخوردارند.گونه Macrognathus aculeatus عموماً مارماهی طاووس یا مار ماهی خال خالی نامیده می شود. این ماهی دارای بدنی بدون پوشش فلس دار و به رنگ قهواه ای روشن بوده و در قسمت فوقانی و بالای باله پشتی دارای ۴ خال حلقه ای و گرد می باشد. هر دو باله دمی و پشتی دارای نوارهای زیبایی هستند.حداکثر اندازه آنها زمانیکه کاملاً رشد کرده اند به ۳۰ - ۲۵ سانتیمتر می رسد. عادات غذایی شبانگاهی دارند یعنی با چال کردن خودشان زیر لایه های پر از سنگ و ماسه یا صخره ها پنهان شده و به هنگام شب یا صبحدم برای خوردن غذا بیرون می آیند. فاکتورهای آب شاملPH خنثی تا کمی قلیایی( ۲/۷ = PH )و درجه حرارت بین ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتیگراد می باشد. این ماهیان گوشتخوار بوده و ماهیان نابالغ از غذای زنده نظیر بچه میگو و انواع کرمها بخصوص کرمهای سیاه تغذیه می کنند و پس از رشد کافی می توانند از ماهیان کوچک تغذیه کنند. در محیط بسته می توان آنها را تکثیر کرد اما مشکل است در جوانترها جنسیت آنها را تشخیص داد. عموماً در ماهیان هم سن و سال ماده ها کمی بزرگتر از نرها هستند.به هنگام تکثیر شکم ماهی ماده متورم و به رنگ سبز کم رنگ در آمده و بر جستگی مخرجی کاملاً مشخص است. ماده ها بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ تخم بزرگ و شفاف می گذارند. تخم ها در مدت ۳ روز هچ می شوند. بچه ماهیان از ناپلی Cyclops تغذیه می کنند.گونه Mastacembelus armatus , عموماً به زبان تجاری مارماهی tire track یا مار ماهی زیگزاکی و یا مار ماهی خاردار آتشین نامیده می شود. اغلب در نهرها و رودخانه ها در زیر لایه های سنگی, ماسه ای و یا زیر صخره ها در کشورهای آسیایی از پاکستان تا ویتنام و اندونزی یافت می شوند.به عنوان یک عضو از خانواده Mastacembilidae یک ردیف خار در پشت بدنشان دارند. این ماهی علاقه مندان زیادی دارد و برای اضافه کردن به داخل آکواریوم بزرگ مناسب است. بدن کشیده با رنگ قهواه ای طلایی و دارای ۲ ردیف خطوط زیگزاکی طویل به رنگ قهوه ای سیر است که کم و بیش به طرحهای مشبک شباهت دارد. باله های پشتی, مخرجی و دمی به شکل یک واحد یکپارچه عقب بدن را احاطه کرده اند.حداکثر اندازه آن ۹۰ سانتی متر است. آنها غالباً در زیر لایه های سبز یا زیر صخره ها پنهان شده و شب و یا صبحدم برای تغذیه بیرون می آیند. بنابراین محل های مخفی در آکواریوم برای نگهداری آنها مناسب است. فاکتورهای آب شامل: PH بین ۵/۶ تا ۵/۷ و درجه حرارت ۲۲ تا ۲۸ درجه سانتیگراد است.این گونه دهان کوچکی داشته و از کرمها و لاروهای پشه تغذیه می کند. ممکن است از بعضی غذاهای خشک نظیر پلت ها و کرمهای خونی خشک شده و فریز شده نیز استفاده کنند. تکثیر آنها در آکواریوم و یا در محیط بسته ممکن نیست و معده ماده ها زمانیکه برای تخم ریزی آماده می شوند بزرگتر است.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران