حق حضانت زن

طرفداران تشابه کامل حقوق زن و مرد، تفکر رایج در غرب و سازمان‏های بین المللی دفاع از حقوق زنان، خواهان برخورداری یکسان زن و مرد از حضانت و گاه انحصاری کردن آن برای زنان بوده‏اند. و اما در اسلام حضانت در اصطلاح فقهی عبارت است از ولایت و سلطه بر تربیت طفل و امور متعلق به آن مانند نگهداری، خوابانیدن، سرمه به چشم او کشیدن، نظافت، شستن لباس و غیره است. همانطور که از تعریف آن پیدا است «حضانت» با «ولایت بر کودک» که مربوط به اموال و حقوق مالی است، فرق دارد. همچنین حضانت، شامل شیردادن به طفل توسط مادر نیست . مصالح کودک و تربیت و حفظ او در جامعه ملاک است. این توجه به امور کودک منحصر در حقوق اسلامی نیست، بلکه دانشمندان غیرمسلمان نیز بدان اذعان دارند. «کانت» کودک را فقط صاحب حق می‏داند: کودک انسانی است که بدون اراده خود به دنیا می‏آید،
پس در برابر تمام کسانی که زندگی را بر وی تحمیل کرده‏اند، حق دارد. در فقه شیعه احکام حضانت در راستای مصالح کودک است. و حق حضانت مادر از کودک اختیاری است نه الزامی و با اسقاط اولین حق ساقط می‏گردد و او می‏تواند از پدر کودک تقاضای اجرت نماید لیکن این حق درباره پدر الزامی و غیر قابل اسقاط و زوال است.شیخ مفید و سلار، حق حضانت مادر را تا نه سالگی می‏دانند و شیخ مفید می‏گوید مادر نسبت به دختر اولویت دارد تا وقتی ازدواج نکرده است. و نظر دیگر دیدگاه شیخ صدوق (ره) است مبنی بر اینکه مادر تا ازدواج نکرده حق حضانت دارد ولی دو نظر در جمع بین روایات مشهور فقها و قانون مدنی ایران این است که: «حضانت پسر بعد از دو سال و حضانت دختر بعد از هفت سال را به عهده پدر قرار داده‏اند» .در صورتی که صحت جسمانی یا روحی یا اخلاقی طفل بر اثر حضانت هر یک از ابوین به خطر افتد دادگاه به هر ترتیب که بتواندتصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد . اسلام با توجه به مصالح مختلف و توان افراد و پیوستگی قواعد خود احکامی را بیان می‏کند . در حضانت آنچه از دوش زنان برداشته شده وظایف و مشقات اداره معاش کودک، تعلیم و تربیت و حفاظت و مسئولیتهای ناشی از آن است.و الا از جهت عاطفی همه فقها معتقدند که فرزند حق ملاقات و در کنار مادر بودن را دارا است. این ضابطه فقهی با سایر احکام نیز همخوانی دارد که یکی از آنها طلاق است. در شرایط عادی اختیار طلاق در نهایت به دست زوج است لذا دادن حضانت فرزندان و مسئولیت سنگین حفظ و نگهداری آنان بر دوش مرد، یکی از راههای محدود کردن طلاق است تا مرد به سادگی زنان را طلاق ندهد.

منبع : پارسی فا