جفرسن در پاریس - JEFFERSON IN PARIS

سال تولید : ۱۹۹۵
کشور تولیدکننده : فرانسه و امریکا
محصول : اسماعیل مرچنت
کارگردان : جیمز آیوری
فیلمنامه‌نویس : روت پراور جهابوالا
فیلمبردار : پی‌یر لوم
آهنگساز(موسیقی متن) : ریچارد رابینز
هنرپیشگان : نیک نولتی، گوئینت پالترو، استل ایئونت، تاندی نیوتن، گرتا اسکاکی، سایمن کالو، ست گیلیام، ژان پی‌یر اومون، جیمز ارل جونز، میشل لونزدال و نانسی مارچاند
نوع فیلم : رنگی، ۱۴۴ دقیقه


ـ ̎توماس جفرسن̎ (نولتی) نویسندهٔ اعلامیهٔ حقوق بشر، سومین رئیس جمهور ایالات متحد، نخستین وزیر امور خارجهٔ امریکا در زمان ریاست جمهوری ̎جرج واشینگتن̎ در سال ۱۷۸۴، به عنوان نخستین سفیر ایالات متحد در فرانسه، همراه با دو بردهٔ سیاه‌پوست و دختر بزرگش ـ ̎پتسی̎ (پالترو) ـ به پاریس رفت و در دربار ̎لوئی شانزدهم̎ پذیرفته شد. در نخستین برخوردها، میان او و نقاش مشهور انگلیسی ساکن دربار فرانسه، ̎ریچارد کاسوی̎ (کالو) رقابت و جدل درونی به وجود می‌آید اما ̎جفرسن̎ شیفتهٔ همسر او، ̎ماریا ̎ (اسکاکی) می‌شود که زنی اهل موسیقی نوازندهٔ ارگ و پیانو و آوازه‌خوانی تراز اول است. آشنائی با ̎ماریا ̎برای ̎جفرسن̎ ـ که خود نوازندهٔ ویلن بود ـ فرصتی برای اجرای قطعات دوئت موسیقی بود. ̎جفرسن̎ ̎پتسی̎ را به یک صومعه برای تحصیل می‌برد. آگرچه پاریس درگیر اعتراضات مردم و آشوب‌های اجتماعی است، اما اوضاع قصر آرام است و دربارریان به زندگی خو مشغولند و ̎جفرسن̎ در پی محکم کردن رابطه‌اش با ̎ماریا ̎ست. در این بین ̎ماریا ̎ با ̎ریچارد̎ به انگلستان می‌رود و نامه‌نگاری‌ها آغاز می‌شود. وقتی ̎جفرسن̎ متوجخ می‌شود که نامه‌های او را در پستخانه باز می‌کنند، فرستادن نامه را متوقف می‌کند. از سوی دیگر با شنیدن خبر مرگ یکی از دخترانش در ویرجینیا، دختر کوچکش ̎پالی̎ (ایئونت) را به پاریس می‌خواند و ̎سالی̎ (نیوتن)، بردهٔ سیاه‌پوست را به عنوان مستخدمهٔ دختر کوچکش می‌گمارد. در تماس‌های انقلابیون با ̎جفرسن̎، آنان به او خرده می‌گیرند که چرا نویسندهٔ اعلامیه حقوق بشر خود یک برده‌دار است. ̎جفرسن̎ می‌کوشد تا با توضیحاتی دربارهٔ به ارث رسیدن این براده‌ها و این سنت از خود دفاع کند. اما همین بحث‌ها او را متوجه ̎سالی̎ می‌کند و باعث نزدیکی ̎سالی̎ به او می‌شود. بردهٔ دیگر ̎جیمز همینگز̎ (گیلیام) به طور مداوم از او حقوق می‌خواهد. ̎ماریا ̎ از انگلستان باز می‌گردد اما متوجه رابطهٔ ̎سالی̎ و ̎جفرسن̎ می‌شود. ̎پتسی̎ نیز از این رابطه ناراحت است. ̎ماریا̎ وقتی متوجه می‌شود که ̎سالی̎ از ̎جفرسن̎ باردار است، ̎جفرسن̎ را ترک می‌کند. ̎جفرسن̎ که از واشینگتن فراخوانده شده، به صومعه می‌رود و در حالیکه ̎پتسی̎ از آمدن امتناع می‌کند، او را به زور بر می‌گدارند. ̎سالی̎ را به عقد ̎جیمز̎ در می‌آورد و در حضور دخترش، قسم می‌خورد که پس از بازگشت به امریکا، پس از دو سال آنان را آزاد کند و در عین حال کودک ̎̎سالی̎ را از وراث خود بداند.
بر مبنای فیلمنامه‌ای اصیل و غیراقتباسی، از چهار سال دوران سفارت توماس جفرسن، آزادی‌خواه تدوین‌کنندهٔ اعلامیهٔ حقوق بشر و ملاک ویرجینیائی در آخرین سال‌های سلطنت لوئی شانزدهم در فرانسه، آیوری ـ جهابوالا می‌کوشند تا از خلال پرداخت شخصیت پیچیده و پر تناقض ̎جفرسن̎، رابطهٔ او با دختر بزرگش، ̎پتسی̎ ـ که از سوی پدر درمانده است ـ و رابطهٔ ̎جفرسن̎ با ̎ماریا ̎ ـ که رابطه‌ای ممنوع است ـ و ایجاد رابطه‌ای ناآگاهانه و اتفاقی با پردهٔ سیاه‌پوست کم سن و سالش که او را وا می‌دارد تا در آستانهٔ ارتقای سیاسی‌اش در در تعاریف تجدیدنظر کند، به درون مایه‌ای عمیق‌تر و اساسی‌تر برسند: به مسئله تعریف دمکراسی و امریکا و نیز تأثیر انقلاب فرانسه بر شخصیت ̎جفرسن̎ و بر امریکا و در دیدی کلی‌تر در ارتباط بین تمدن و فرهنگ اروپائی و تأثیر آن بر فرهنگ امریکائی و در واعیت بر این تعریف که چرا دمکراسی امریکا (مثلاً) چنین ترکیب پیچیده (و نفرت‌انگیزی) از تناقضی چنین آشکار است، چرا که ذهنیت برده‌دار و برده‌پرست، ̎جفرسن̎ پس از تماشای انقلاب فرانسه نویسنده و تدوین‌گر آن بوده است.