آلیور - Oliver!

سال تولید : ۱۹۶۷
کشور تولیدکننده : انگلستان
محصول : وارویک فیلمز
کارگردان : کارول رید
فیلمنامه‌نویس : ورنن هریس، برمبنای نمایش‌نامه‌ای موزیکال نوشته لایونل بارت، از زمان آلیور توئیست چارلز دیکنز.
فیلمبردار : آزوالد موریس
آهنگساز(موسیقی متن) : بارت
هنرپیشگان : ران مودی، شانی والیس، آلیور رید، لنرد راسیتر، هاری اسکوم، هیو گریفیث، جوزف اوکانر، جک وایلد و مارک لستر.
نوع فیلم : رنگی، ۱۵۳ دقیقه.


در یتیم خانه‌ای، "آلیور توئیست" (لستر) را به خاطر درخواست‌ غذای بیشتر تنبیه می‌کنند و به "آقای ساوربری" (راسیتر) می‌فروشند. اما او به‌زودی فرار می‌کند و به لندن می‌رود. در آن‌جا، با فاگین" (مودی) که سرپرستی تعدادی از بچه‌های جیب‌بر را برعهده دارد و "داجر" (وایلد) آشنا می‌شود. سپس بی‌گناه دستگیر می‌شود، و وقتی شاکی‌اش، "آقای براون لو" (اوکانر)، پی به بی‌گناهی‌اش می‌برد، او را مثل فرزند خود بزرگ می‌کند. "بیل سایکس" خلافکار (رید) که می‌ترسد "آلیور"، او و "فاگین" را به پلیس لو بدهد، "آلیور" را می‌دزدد، اما هنگام فرار با گلوله پلیس کشته می‌شود و "آلیور" ـ که معلم شده فرزند برادرزاده مرحوم آقای "بران‌لو" است ـ به ولینعمتش می‌پیوندد. "فاگین" و "داجر" هم به دله‌دزدی‌های‌شان ادامه می‌دهند...
٭ نسخه کارول رید از رمان اخلاق‌گرا و ملودراماتیک دیکنز، که ابهام و دوگانگی نهفته در آن حتی از نمایش بارت هم بیشتر است (آن‌جا که "فاگین" می‌خواند: "سخته که واقعاً همان‌قدر سیاه باشی که دیگران فکر می‌کنند"). فضای واقعی یتیم خانه ابتدای فیلم و طراحی خوب صحنه‌ها (به‌خصو مخفیگاه "فاگین" کار جان باکس) با شخصیت‌های سرخوش و غیرواقعی فیلم (به‌خصوص "فاگین" و "نانسی" / والیس) به کلی در تضاد است، ولی چیزی که فیلم را خسته کننده می‌کند، تداوم نداشتن فیلم است (چرا که "غیرواقعی بودن"، صفت‌ تمام فیلم‌های موزیکال است). صحنه‌های رقص و آواز از مسیر داستان جدا هستند و کمکی به پیش‌برد روایت نمی‌کنند، به‌خصوص که حتی تصور این صحنه هم زننده است که بچه‌های کوچولوئی، دست‌ەا و پاهای لاغرشان را به تقلید از فرد آستر به این طرف و آن طرف تاب بدهند. داستان دیکنز چهاربار دیگر به فیلم برگردانده شده است: ۱۹۲۲ ـ به کارگردانی فرانک لوید و هم‌کاری جکی کوگان و لان‌چینی؛ ۱۹۳۳ ـ به کارگردانی ویلیام کوئن و همکاری دیکی مور و اروینگ پیچل؛ ۱۹۴۸ ـ به کارگردانی دیوید لین و همکاری رابرت نیوتن و الک گینس؛ ۱۹۸۲ ـ به کارگردانی کلایو دانر (نسخه تلویزیونی) و همکاری جرج ک. اسکات و تیموتی وست.