آفتاب از چهارسو می تابد!

امروزه ثابت شده است كه استفاده از عینك های آفتابی برای محافظت ازچشم در مقابل اشعه های مضر خورشید مانند اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز امری ضروری است. تابش اشعه ماوراء بنفش در درازمدت موجب نوعی بیماری چشمی به نام كاتاراكت یا همان آب مروارید می شود و آسیب وارده به قرنیه و پلك ها ممكن است باعث رشد سلول های سرطانی شود. در واقع عكس العمل طبیعی جمع كردن چشم ها در مقابل نور آفتاب برای جلوگیری از ورود بیشتر اشعه ها موجب ایجاد چروك در اطراف چشم می شود.باید توجه داشت كه جوانان و نوجوانان در مقابل این اشعه ها آسیب پذیرتر هستند.از این رو عینك های آفتابی با كیفیت بالا می توانند در حدود ۹۹ تا ۱۰۰ درصد از نفوذ اشعه های خطرناك آفتاب به چشم جلوگیری كنند، البته رنگ شیشه عینك در میزان محافظت چشم در مقابل نور خورشید تأثیری ندارد. با این حال شیشه های سبز و خاكستری رنگ های مناسبی برای شیشه عینك هستند، در حالی كه رنگ قهوه ای، كهربایی و آبی تا حدودی رنگ اشیا را تغییر می دهند، به علاوه تیرگی شیشه ها باید طوری باشد تا چشم ها در نور روشن، دیده شوند.سال هاست كه از عینك های آفتابی چه به دلیل مد و یا جهت تأمین راحتی بیشتر در مقابل نور شدید استفاده می شود.
چشم پزشكان معتقدند دلیل دیگری نیز برای استفاده از عینك های آفتابی وجود دارد و آن تأمین سلامت طولانی مدت چشم ها در موقعیت های مختلف است.
نتایج تحقیقات اخیر نشان می دهد كه ساعت ها اقامت در شرایط آفتابی و بدون حفاظ كافی در مقابل چشم، شانس بروز بیماری های چشم را افزایش می دهد.انواع مختلف كارخانه های سازنده عینك های آفتابی، برای حفاظت چشم در مقابل اثرات مضر آفتاب طرح های جدیدی را ارائه كرده اند. این سازندگان قول حفاظت چشم در مقابل اشعه ماوراءبنفش یا دیگر انواع تشعشعات طبیعی را می دهند، ولی باید توجه داشت كه حفاظت در مقابل بعضی از این شعاع ها از اهمیت بیشتری برخوردار است.
●عینك هایی كه ۹۹ درصد اشعه ماوراء بنفش را جذب می كنند
توصیه می شود همواره عینكی خریداری كنید كه این خاصیت را داشته باشد. حضور طولانی مدت در مقابل اشعه ماوراءبنفش یا اولترا ویو (UV) و آفتاب با برخی بیماری های چشمی ارتباط دارند. چه عدسی های پلاستیكی و چه عدسی های شیشه ای تا حدودی اشعه ماوراء بنفش را جذب می كنند، ولی جذب (UV) توسط این عدسی ها را می توان با اضافه كردن موادی شیمیایی به ماده اصلی لنز و یا پوشاندن لنز با ماده ای مخصوص ارتقا داد. همواره عینكی را خریداری كنید كه ۹۹ تا ۱۰۰ درصد اشعه UV را جذب كند.
عینك هایی كه ۹۰ درصد اشعه مادون قرمز را بلوك می كنند
طول موج های مادون قرمز بخش غیرقابل رؤیت نور بوده (طول موج آنها بلندتر از طول موج نور قابل رؤیت است) و سبب تولید گرما می شوند. بخش مادون قرمز نور خورشید ناچیز بوده و چشم نیز این طول موج را به خوبی تحمل می كند. ادعای بعضی كارخانه های سازنده عینك های آفتابی در جهت حفاظت چشم در مقابل اشعه مادون قرمز است و حال آن كه تحقیقات موجود، رابطه محكمی را بین بیماری های چشمی و اشعه مادون قرمز نشان نداده اند.
●عینك های بلوك كننده نور آبی
هنوز در رابطه با اینكه نور آبی هم برای چشم مضر است بحث هایی وجود دارد. عدسی هایی كه نور آبی را بلوك می كنند ته رنگ كهربایی داشته و سبب می شوند محیط اطراف به رنگ زرد یا نارنجی دیده شود. لنزهای رنگی سبب می شوند كه اشیای دور به ویژه در شرایطی مثل برف و یا غبار واضح تر دیده شوند. از این نظر عینك های كهربایی مزبور بیشتر توسط اسكی بازان، شكارچیان و قایقرانان و یا خلبانان استفاده می شود.
●عینك های پلاریزه
عینك های پلاریزه خیرگی نور خورشید را كه از سطوح صافی مثل سنگفرش خیابان ها، سطوح آب و یا برف انعكاس یافته باشند از بین می برند. از این نظر در مواردی مثل رانندگی و یا ماهیگیری می توانند بسیار مفید باشند. پلاریزاسیون عدسی های مزبور هیچ تأثیری بر جذب اشعه UV نخواهد داشت ولی بسیاری از عدسی های پلاریزه امروزه خاصیت جذب اشعه UV را نیز دارند.
استفاده از این نوع عینك های پلاریزه در مناطقی كه نور شدید خورشید وجود دارد مفیدتر است.
●عینك های آینه ای
پوشش آینه ای در واقع لایه نازكی از مواد فلزی مختلف است كه بر روی صفحه عدسی های معمولی پرداخت شده است. گرچه پوشش مزبور مقدار نور ورودی به چشم شما را كاهش می دهد، اما قابلیت كاملی در حفاظت چشم شما در مقابل اشعه UV نخواهد داشت.
●عینك های كمربندی
عینك های كمربندی طوری طراحی شده اند كه مانع ورود نورهای درخشان از كناره های قاب و رسیدن آنها به چشم می شوند. مطالعات نشان داده اند آن قدر شعاع UV از اطراف قاب عینك های معمولی وارد چشم می شوند كه می توانند اثر سودبخش عدسی های حفاظت كننده را كاهش دهد. از این نظر عینك های آفتابی كمربندی كه قاب بزرگی دارند و چشم را از تمامی زاویه ها محافظت می كنند، مفیدند.
●عینك های سایه روشن
رنگ عدسی های سایه روشن از بالا به پایین و یا از پایین به بالا تا وسط تغییر می كند و در واقع سایه روشن می شود. عدسی های سایه روشن تك سایه (تیره در بالا و روشن تر در پایین) می توانند خیرگی نور آسمان را از بین برده و در عین حال امكان دید مناسبی را از قسمت پایینی فراهم كنند. این عینك ها برای ورزش شیرجه هم مناسب هستند، زیرا جلوی دید شما از تخته شیرجه را تاریك نمی كنند، اما عینك های مزبور برای شرایط برفی و یا در ساحل دریا مناسب نیستند، خصوصاً اگر قسمت پایینی آنها روشن باشد. لنزهای سایه روشن دو سایه (تیره در بالا و پایین روشن در وسط) ممكن است برای ورزش هایی از قبیل قایقرانی و یا اسكی كه شعاع های آن نورانی از سطح آب یا برف برمی گردد مناسب تر باشند.
●عینك های فتوكرومیك
یك عینك فتوكرومیك به طور اتوماتیك در نور درخشان تیره شده و در نور كم روشن تر می شود. در اكثر موارد تیره شدن عینك ظرف نیم دقیقه صورت می گیرد و حال آن كه روشن تر شدن آن حدود ۵ دقیقه طول می كشد. از نظر رنگ نیز به صورت یكنواخت و یا سایه روشن عرضه می شوند. گرچه عینك های فتوكرومیك ممكن است از نظر جذب UV عینك های آفتابی خوبی باشند، ولی ممكن است برای انطباق آنها با شرایط مختلف نوری مدت زمانی به طور ناخواسته صرف شود.
●عینك های تراش داده شده و صیقلی
بعضی عینك های غیرطبی توسط كارخانه های سازنده شان طوری تراش داده و صیقل می شوند كه كیفیت نهایی عدسی آنها تا حد مناسبی ارتقا یابد. البته عینك هایی كه از تراش و صیقلی بودن مناسبی برخوردار نیستند به چشم شما آسیبی نمی زنند. قبل از هر چیز مطمئن شوید كه عدسی عینك موردنظر شما ساخت مناسبی داشته باشد.
●عینك های ضدضربه
در امریكاتمام عینك های آفتابی باید معیارهای تعیین شده از سوی انجمن فدرال غذا و داروی آمریكا (FDA) را تضمین كنند. (در كشور ما تا كنون هیچ گونه كنترلی روی عرضه این قبیل عینك ها وجود نداشته و ندارد و استفاده از آنها بیشتر جنبه تزئینی دارد تا محافظتی) هیچ لنزی در واقع شكستنی نیست، ولی احتمال شكستن عدسی های پلاستیكی بعد از برخورد یك توپ یا سنگ نسبت به عدسی های شیشه ای كمتر است. جنس اكثر عدسی های آفتابی غیرطبی پلاستیكی است. پلاستیك پلی كربنات كه در بسیاری از عینك های ورزشی مورد استفاده قرار می گیرد گرچه سفت است، ولی به آسانی نیز خراش برمی دارد. چنانچه قرار است عدسی از این جنس خریداری كنید حتماً عینكی را انتخاب كنید كه خاصیت ضدخراش داشته باشد.
●تعیین كیفیت عینك غیرطبی
جهت قضاوت در مورد كیفیت عینك غیرطبی خود، به چیزی مستطیل شكل مثل موزاییك كف اتاق نگاه كنید. عینك را در فاصله دلخواه نگاه داشته و یك چشم خود را بپوشانید. عینك را به آهستگی و از یك سمت به سمت دیگر و سپس به بالا و پایین حركت دهید. اگر خطوط در تمام موقعیت ها مستقیم به نظر برسند عدسی مناسبی را انتخاب كرده اید، ولی اگر خطوط درهم می روند خصوصاً اگر این خطوط در میدان مركز عدسی این گونه به نظر می رسند عینك دیگری را امتحان كنید.
●تیرگی لنز
یك عدسی متوسط معمولی برای استفاده های معمولی روزمره مناسب است، ولی اگر قرار است از عینك خود در شرایط كاملاً نورانی و روشن استفاده كنید لنزی تیره تر را انتخاب كنید. رنگ و درجه تیرگی لنز به هیچ وجه معیاری برای میزان توانایی جذب اشعه UV توسط آن عدسی نخواهد بود، بنابراین براساس رنگ عینك نمی توان از توانایی آن در جذب اشعه های مضر مطمئن شد.حتی بهترین انواع عینك های معمولی قادر به حفاظت از چشم شما در مقابل منابع نوری شدید نیستند. جوشكاری، نورهای شدید برنزه كننده، شرایط شدید برفی و یا نگاه مستقیم به هر یك از این منابع نوری بدون حفاظ كافی می تواند سبب ابتلای دردناك قرنیه به فتوكراتیت و یا حتی افت دائمی دید مركز شود، بنابراین بهترین عینك های آفتابی عینك هایی هستند كه ۱۰۰ درصد شعاع UV را جذب كرده، بهترین كیفیت اپتیكی و كمترین احتمال شكست را دارند.

علی دلدار

منبع : روزنامه همشهری