ایران و توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا

ایالات متحده آمریکا پس از سرنگونی رژیم مستبد صدام و اشغال نظامی عراق تلاش می کرد توافقنامه ای با این کشور به امضا برساند تا اختیارات نیروهای نظامی و غیرنظامی خود را در عراق مشخص و جایگاه آنها را تثبیت کند.
این مسئله باعث می شود تا دولتمردان آمریکا با خیالی آسوده سیاست های خود را در عراق و نسبت به کشورهای همسایه و منطقه اعمال کنند.
اهمیت سیاسی منطقه خلیج فارس و تاثیری که این منطقه بر جهان دارد بر کسی پوشیده نیست، بنابراین آمریکا با در دست داشتن این منطقه حساس و چند منطقه استراتژیک دیگر در سطح نظام بین الملل به راحتی می تواند مدیریت و رهبری جهان را بر عهده بگیرد.
این مسئله باعث شده است تا بسیاری از کشورهای جهان که برای قدرت‌یابی بیشتر رقابت می کنند، آشکار و پنهان مخالف توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا باشند.
حال پرسش این است که ایالات متحده آمریکا در این توافقنامه چه اهدافی را دنبال می کند؟
● خواست های آمریکا
خاورمیانه همیشه به عنوان منطقه ای استراتژیک و نفت خیز مورد توجه جامعه جهانی، بخصوص دولت های قدرتمند بوده است که آمریکا در صدر آنها قرار دارد؛ این مسئله باعث شده تا خاورمیانه به منطقه ای بحران زا و حساس تبدیل شود.
اما مسئله این است که با توجه به مسائل اقتصادی جهان در آینده و تاثیری که اقتصاد و انرژی می تواند بر سیاست و تحولات بین المللی داشته باشد، کنترل منطقه مورد نظر برای هر قدرتی می تواند بسیار مفید باشد؛ زیرا از سویی از نفوذ دیگر کشورها و دسترسی آنها به منطقه جلوگیری می کند و از سوی دیگر بر سیاست های کشورهای منطقه تاثیر گذاشته و آنها را به ارتباط دو و چند جانبه با خود و همچنین محدودیت رابطه استراتژیک با دیگر کشورها وادار می کند که نمونه بارز آن «توافقنامه امنیتی بین عراق و آمریکا» است.
از این رو می توان گفت که ایالات متحده آمریکا با امضای این توافقنامه و حضور در منطقه در پی اهداف زیر است:
۱) ادامه اشغالگری در عراق و توجیه حضور بی پایان در منطقه برای اعمال سیاست های خود.
۲) تبدیل کردن تمامیت خاک عراق به عنوان پایگاه نظامی آمریکا برای نفوذ و تهدید خاک کشورهای همسایه مثل ایران، سوریه و ...؛ زیرا بر اساس ماده نهم در خصوص خودروها و کشتی‌های آمریکایی، آمریکایی‌ها بدون نظارت مستقیم دولت عراق می‌توانند وسایل امنیتی لازم برای نیروهای خود و حتی نیروهای غیر آمریکایی در عراق را که در حال همکاری با سازمان‌های اطلاعاتی و نظامی آمریکایی هستند، وارد کنند.
۳) کنترل مخالفان سیاسی خود در سطح منطقه ای و به رخ کشیدن قدرت خود در سطح بین المللی به عنوان هژمون جهانی.
۴) یاری رساندن به کشورهای دوست و متحد برای به انزوا کشاندن ایران و اعمال سیاست «همه منهای ایران» و همچنین فشار بر دیگر کشورهای رقیب.
بر این اساس می توان گفت که از ماده اول تا نهم این توافقنامه روشن کرده است که آمریکا فراتر از مرزهای عراق می‌تواند پایگاه‌های موشکی همچون سپر موشکی مورد اتفاق در چک را مستقر کند؛ وظیفه‌ای که هیچ ربط مستقیمی با امنیت عراق نخواهد داشت، بلکه اهداف نظامی ـ منطقه‌ای است که شامل روسیه، چین و ایران خواهد بود.
۵)کنترل گروه ها، جنبش ها و جریان هایی که میل به استقلال و اسلامگرایی و اتحاد با ایران دارند؛ مانند حزب الله، حماس و ...
۶) کنترل انرژی منطقه و جلوگیری از نفوذ دیگر قدرت ها مثل روسیه، چین و ... به منطقه و تاثیرگذاری بر اقتصاد آنها که در تقابل با اهداف و سیاست های اقتصادی – سیاسی آمریکا قرار دارند.
۷) باز گذاشتن دست رژیم صهیونیستی برای نفوذ در خاک این کشور تا به کشورهای مخالف فشار وارد کند.
تمامی این مسائل به قدرت و حوزه نفود آمریکا می افزاید و کفه ترازو را به ضرر مخالفان سیاسی – اقتصادی کشور تغییر می دهد.
● مخالفت های ایران
اما پرسش این است که چرا جمهوری اسلامی ایران مخالف این توافقنامه است؟
در پاسخ به آن باید گفت که ایران نیز به خاطر ماهیت سیاسی حاکم بر آن از جمله مخالفان سیاسی ایالات متحده در منطقه و جهان است.
بالتبع با قدرت یابی بیشتر آمریکا در منطقه از حوزه نفوذ ایران در این سطح کم خواهد شد؛ در این صورت جمهوری اسلامی ایران حتی در درون مرزهای خود و در سطح ملی احساس ناامنی خواهد کرد؛ زیرا هر چه نیروهای فکری و مالی ایالات متحده، رژیم صهونیستی و دیگر کشورهای مخالف جمهوری اسلامی ایران به مرزهای ایران نزدیک شوند قدرت نفوذ فکری و تخریبی آنها بیشتر خواهد شد.
از این رو سیاست های جمهوری اسلامی ایران این است که با دور کردن چنین تهدیدهایی از حاشیه مرزهای خود، شعاع امنیتی خود را در سه سطح ملی، منطقه ای و فرمنطقه ای افزایش دهد؛ بنابراین می توان گفت جمهوری اسلامی ایران به دلایل زیر مخالف توافقنامه است:
حضور گسترده آمریکا در منطقه باعث می شود تا ایران هزینه های سیاسی، اقتصادی و... بیشتری را در اصطحکاک با آن کشور پرداخت کند؛ زیرا تداوم حضور آمریکا در عراق و تهدیدات بالقوه نظامی آن کشور بر ضد امنیت ملی ایران است.
تداوم حضور نظامی آمریکا در عراق با ایجاد بیش از ۵۶ پایگاه نظامی باعث می شود تا روابط دو جانبه بین دو کشور ایران و عراق مخدوش شده و منجر به بروز تعارض‌های استراتژیک سیاسی - امنیتی و بی‌اعتمادی و تنش در روابط ایران با همسایگان از جمله عراق شود.
فعالیت های همه جانبه امنیتی آمریکا در منطقه می تواند از اتحاد و ائتلاف چندجانبه بین کشورهای اسلامی منطقه جلوگیری کند.
این توافقنامه می تواند تعادل قدرت در سطح ملی عراق را تغییر داده که بالتبع به کاهش قدرت شیعیان و افزایش قدرت و نفوذ اهل سنت با حمایت برخی از کشورهای منطقه مانند عربستان تبدیل خواهد شد.
ورود نیروها و اندیشه های صهیونیستی که در پناه آمریکا هستند، می تواند حاشیه امنیتی ایران را خدشه دار کند؛ زیرا با توجه به تعریف آمریکا از کشورهای ثالث در توافقنامه، امکان عقد قرارداد با شرکت‌های اسرائیلی نیز در عراق نیز وجود دارد.
از این رو توافقنامه امنیتی عراق و آمریکا که به کاپیتولاسیون شبیه است تحولات منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داده و بسیاری از مسائل را به نفع آمریکا به پایان خواهد برد.
بحث حاکمیت قضایی در ماده دوازدهم این توافقنامه، همه مسئولیت‌های قضایی مربوط به نظامیان و غیر نظامیان آمریکایی را به دولت آمریکا واگذار می‌کند؛ این در حالی است که بر اساس بسیاری از نظرسنجی ها و از جمله نظرسنجی کانال ۴ انگلیس نشان داده است که مردم عراق مخالف این توافقنامه و همچنین ۷۰ درصد آنها خواستار خروج همه نیروهای آمریکایی از خاک خود هستند./انتهای پیام/

منبع : شبکه خبر دانشجو