رنگ‌هایی که جادو می کنند

رنگ یكی از جالب‌ترین جنبه‌های دكوراسیون است. طراحان دكوراسیون امروزی تقریبا همه قوانین سابق در ارتباط با استفاده از رنگ‌های گوناگون و تركیب آنها با یكدیگر را در هم شكسته‌اند و امروز هر رنگی را می‌توان در دكوراسیون منزل به كار برد. دیگر مرزها و محدودیت‌های گذشته در كاربرد رنگ‌ها در دكوراسیون رعایت نمی‌شوند و شاید به همین دلیل انتخاب مجموعه رنگی دلخواه برای دكوراسیون یك خانه مشكل‌تر شده باشد اما هنوز راه‌هایی برای تشخیص مجموعه رنگی مناسب برای هر خانواده وجود دارد. امروزه بیش از هر چیز به سلیقه و روحیات ساكنان خانه توجه می‌شود. هر یك از ما احتمالا ایده‌هایی درباره رنگ‌های مورد علاقه خود داریم و انتخاب و سلیقه ما اغلب بهترین راهنما برای انتخاب مجموعه رنگی مناسب برای محل زندگی و منزلمان است. اگر به یك پارچه كنفی رنگ پریده، یك رومیزی بنفش پررنگ و یا لباس‌هایی به رنگ‌های زنده و درخشان تمایل دارید اینها می‌توانند راهنمای شما در انتخاب مجموعه رنگی مناسب برای منزلتان باشند. در قدم اول كلیه لوازمی كه در منزل دارید و آنها را به خاطر رنگشان دوست می‌دارید در یك جا جمع كنید. این وسایل ممكن است عبارت باشند از یك روسری، یك سرویس بشقاب، صابون یا كارت تبریك و یا هر آنچه به واسطه رنگش، مورد پسند شماست. كتاب‌ها و مجله‌هایی كه در رابطه با تركیب رنگ هستند، تهیه كنید و با مطالعه آنها اطلاعات كافی در رابطه با ایجاد ارتباط میان رنگ‌های گوناگون كسب كنید.
وقتی به یك تركیب رنگی رضایتبخش رسیدید توجه داشته باشید كه تاثیر نور موجود در محیط و شرایط منزل خود را نیز در نظر بگیرید. به عنوان مثال دیوارهای زرد درخشان برای یك خانه آفتاب‌گیر در منطقه‌ای با آب و هوای گرم و آفتابی، بسیار زیبا به نظر می‌رسند؛ اما همین رنگ روی دیوارهای یك اتاق شمالی كه از نور طبیعی كمی بهره‌مند است نازیبا و كسل‌كننده خواهد بود.
انتخاب رنگِ مناسب برای پوشش دیوارها اولین قدم در طراحی رنگی برای دكوراسیون هر اتاق است اما شاید یافتن رنگ‌های متناسب با آن برای دیگر اجزای دكوراسیون كمی مشكل‌تر به نظر برسد. استفاده از چرخه رنگ، روشی مطمئن برای یافتن رنگ‌های متناسب با رنگ مورد نظر ماست. چرخه رنگ متشكل از دوازده رنگ است كه سه رنگ قرمز، زرد و آبی در آن رنگ‌های اولیه و رنگ‌های میان آنها به عنوان رنگ‌های ثانویه شناخته می‌شوند. هر رنگ در این چرخه می‌تواند با رنگ‌های كناری خود كه رنگ‌های هم‌خانواده‌اش محسوب می‌شوند و همچنین رنگ مقابلش كه رنگ مكمل آن است به خوبی تركیب شده نتیجه‌ای زیبا و موزون بیافریند. استفاده از رنگ‌های هم‌خانواده كه در چرخه رنگ در كنار هم قرار گرفته و به اصطلاح همسایه هستند، تركیبی ملایم و هماهنگ را ایجاد می‌كند كه نگاه بیننده را به راحتی از یكی به دیگری رهنمون می‌شود. استفاده از یك رنگ با میزان كمی از رنگ مكمل آن چنانچه به‌درستی و در اندازه‌های صحیح صورت گرفته باشد نتیجه‌ای درخشان و چشمگیر می‌آفریند و بر جذابیت مجموعه رنگی حاضر می‌افزاید و مانع غالب شدن كامل یك رنگ بر فضای اتاق می‌شود. در اینجا به برخی از اصطلاحات متداول طراحان دكوراسیون در ارتباط با رنگ اشاره می‌كنیم: رنگ‌های آكسان: رنگ‌های تند و درخشانی كه برای زنده كردن و انرژی بخشیدن به یك مجموعه رنگی به آن اضافه می‌شوند، مانند رنگ صورتی تند چند كوسن و یك جفت شمع در یك اتاق نشیمن كه با خانواده رنگ كرم رنگ‌آمیزی شده است.
▪ رنگ زمینه:
رنگ زمینه رنگی است كه در بزرگ‌ترین سطوح و به بیشترین میزان در یك فضا مورد استفاده قرار گرفته است مانند رنگ دیوارهای یك اتاق. رنگ زمینه، اغلب به عنوان پس‌زمینه‌ای برای سایر رنگ‌های به‌كار رفته در اتاق مورد استفاده قرار می‌گیرد و سایر رنگ‌ها مانند رنگ‌های آكسان یا متضاد را در خود جای می‌دهد.
▪ رنگ‌های متضاد:
این رنگ‌ها در كنار هم تاثیری چشمگیر بر بیننده باقی می‌گذارند چنان‌كه حتی پس از بستن چشم‌ها این تاثیر تا مدت كوتاهی در ذهن بیننده باقی می‌ماند.
▪ رنگ‌های سرد:
این رنگ‌ها حاوی مقدار زیادی رنگ آبی هستند، به عنوان مثال خاكستری‌هایی كه شامل مقداری رنگ آبی باشند احساس سردی و سرما را در شما ایجاد می‌كنند در حالی كه خاكستری حاوی قرمز یا بنفش قرمز حس گرما را در بیننده القا می‌كنند و ویژگی دیگری خواهند داشت.
▪ رنگ‌های مكمل:
این رنگ‌ها كه در چرخه رنگ در برابر یكدیگر قرار دارند در كنار هم نمایی چشمگیر و متعادل می‌آفرینند. این رنگ‌ها هرگز از یك خانواده نیستند و حداكثر تفاوت را با یكدیگر دارند. به عنوان مثال می‌توان چند كوسن نارنجی تند را در زمینه‌ای از رنگ آبی نمونه بارزی از این تركیب در نظر گرفت.
▪ رنگ‌های غالب:
رنگ غالب همیشه رنگی كه در بزرگ‌ترین سطوح و به بیشترین میزان در مجموعه‌ای به كار رفته، نیست، بلكه رنگی است كه بیش از بقیه رنگ‌ها نظر را به خود جلب می‌كند.
▪ یك خانواده رنگی:
شامل مجموعه‌ای از رنگ‌ها می‌شود كه به نوعی با یكدیگر مرتبط هستند. برای مثال خانواده آبی شامل مجموعه‌ای از رنگ‌های آبی است كه از یك‌سو با آبی سبزها شروع می‌شود و از سوی دیگر به رنگ‌های آبی بنفش ختم می‌شود. خانواده قهوه‌ای از رنگ قهوه‌ای و قهوه‌ای خاكستری تا پرده‌های نارنجی و قرمز را شامل می‌شود.
▪ رنگ‌های گرم:
این رنگ‌ها محتوی مقدار قابل ملاحظه‌ای قرمز هستند. حتی برخی از آبی‌ها نیز ممكن است به واسطه وجود مقداری قرمز در آنها در این مجموعه جای بگیرند.
▪ رنگ‌های هم پرده:
اینها رنگ‌هایی هستند مانند رنگ زرد پررنگ و آبی پررنگ، این رنگ‌ها لزوما از یك خانواده نیستند، بلكه هر دو دارای میزان مساوی از رنگ قرمز یا آبی هستند و هیچ یك بر دیگری غلبه نمی‌یابند.
● چرا از رنگ می‌ترسیم؟
اكثر افراد با تغییرات ظاهری حاصل از تغییر رنگ آشنا هستند اما چه تعداد از افراد به تغییرات به وجود آمده در فضا توجه می‌كنند؟ گاهی ما با فضاهای خاصی روبه‌رو می‌شویم كه نیازمند راه‌حل هستند. به عنوان مثال یك اتاق باریك با سقف مرتفع بدون تناسب به نظر می‌رسد. در این مورد شاید نصب یك سقف كاذب یا استفاده از رنگ تیره در سقف، مناسب باشد. رنگ، یكی از اثرگذارترین عناصر فضایی بر ذهن انسان است. نمود رنگ قرمز به عنوان القاكننده حرارت، آبی القاكننده سردی، سبز القاكننده سرزندگی و... نشان‌دهنده تاثیر بارز رنگ بر احساس و ذهنیت انسان است. روانشناسی رنگ و اینكه چگونه رنگ، رفتار انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، امروزه به عنوان یك مبحث مهم موضوع مطالعه و تحقیق در دانشگاه‌هاست. اتاق‌های بیمارستان، كلاس‌ها، رستوران‌ها و ادارات به‌گونه‌ای رنگ می‌شوند كه رفتار و حالات روانی كاربران این محیط‌ها را تحت تاثیر قرار دهند.
اولین گام برای كنار گذاشتن ترس در استفاده از رنگ، فهمیدن تاثیرات روانشناختی آن روی انسان است. رنگ قرمز به عنوان تحریك‌كننده اشتها شناخته شده، بنابراین یك رنگ عالی برای اتاق غذاخوری است. آبی و سبز، هر دو تازه و آرامش‌بخش هستند و رنگ‌هایی از طبیعت هستند كه می‌توانند بهترین انتخاب‌ها برای اتاق خواب باشند.
زرد و نارنجی مثل خورشید پرانرژی هستند بنابراین می‌توانند انتخاب‌های خوبی برای فضاهایی كه انسان نیاز به فعالیت و صرف انرژی دارد، مثل آشپزخانه باشند. نارنجی در حالت كم رنگ برای یك اداره مناسب است و همان تاثیر پرانرژی قرمز و نارنجی را دارد، اما بدون جلب توجه است.
رنگ بنفش و سبز مغز پسته‌ای با هم همخوانی دارند، زیرا رنگ مكمل می‌باشند و در دایره رنگ در مقابل هم قرار دارند. رنگ فیروزه‌ای و نارنجی هم به همین ترتیب هستند. شاید تصور كنید كه نارنجی و سرخ متضاد هستند در حالی كه در دایره رنگ كنار هم قرار می‌گیرند و دارای هارمونی هستند. خریدن یك دایره رنگ، كه در آن نحوه ارتباط رنگ‌ها و چیدمان آنها و رنگ‌های مكمل مشخص شده است و در اكثر فروشگاه‌های لوازم هنری وجود دارد، با ارزش است تا قبل از خریدن زرد گریپ فوروتی و سبز زیتونی برای رنگ كردن اتاق خواب، نگاهی به آن بیندازید.
این به این معنا نیست كه رنگ‌های دراماتیك و ملایم هیچ جایگاهی در تركیب رنگ ما ندارند. تاكنون خانه‌های بسیاری به رنگ بژ و كرم و تنالیته‌های آن رنگ‌آمیزی شده‌اند و رنگ استاندارد معمول برای خانه‌های جدید مگنولیایی است.
دیوار‌هایی به رنگ‌های ملایم و نامحسوس مثل استخوانی، برای زندگی كردن بسیار مناسب هستند اما ایجاد كنتراست در آنها با انتخاب رنگ‌های خاص در لوازم جانبی منزل و روكش‌ها و رومبلی‌ها باعث روح بخشی به فضا می‌شود. قالیچه‌های چند رنگ، سرامیك‌ها یا شیشه‌های رنگی، نقاشی‌های رنگی و پر نشاط، كوسن‌های نرم با رنگ‌های درخشان و... باعث روح‌بخشی و عدم یكنواختی فضا می‌شوند. این تركیب‌بندی‌ها علاوه بر تغییر محیط نشان‌دهنده خصوصیات شخصی شما هستند.
رنگ‌های قوی و شدید بهترین انتخاب‌ها برای فضاهایی هستند كه كاربری كمتری دارند و شخص مدت زمان كمتری را در طول روز در آن می‌گذراند. راهرو‌ها و رختكن‌ها برای این مورد مناسب هستند و هیچ‌كس زمان زیادی را در این فضا‌ها نمی‌گذراند. صرفا به خاطر اینكه این فضا‌ها ممكن است كوچك یا باریك باشند، از استفاده از رنگ‌های تند نترسید. یك رختكن كوچك، یك رختكن كوچك است و رنگ سفید هیچ تغییری در آن به‌وجود نمی‌آورد، پس چرا از رنگ ارغوانی یا سرمه‌ای برای رنگ كردن آن استفاده نكنیم؟ یك رنگ صورتی با یك آبی كبود شیك به همراه مقدار كمی یشمی ممكن است بهترین انتخاب برای اتاق شما باشد. مهم‌ترین چیز توجه به كمیت است. ابتدا رنگ اصلی خود را مشخص كنید و سپس مقدار رنگ‌های بعدی را تعیین كنید. به بافت و زمینه رنگ مورد استفاده خود توجه كنید. یك اتاق غذاخوری به رنگ قرمز روشن می‌تواند با استفاده از لعاب‌های مختلف متعادل‌تر و از حرارت آن كاسته شود. به این ترتیب رنگ اصلی حفظ می‌شود و درجه روشنی آن تغییر می‌كند. همچنین رنگ‌ها می‌توانند برای القای تاثیرات غیرواقعی استفاده شوند. مثلا یك مبلمان قدیمی ارزانقیمت، با تغییر رنگ روكش آن می‌تواند گرانقیمت به نظر برسد.
رنگ‌های شاد را انتخاب كنید و از آنها لذت ببرید.

منبع : مؤسسه تحقیقاتی ایران زمین پارسیان