بودو چیست؟

بودو، یک هنر جنگی است که هدفش صلح و آرامش است. شیوهٔ یک مبارز و جنگجوئی است که اعتقاد دارد، بهترین حمله خوب دفاع کردن است. کشورها نیز خودشان را به انواع تسلیحات مسلح می‌کنند و یک وزارت دفاع آماده برای خود تشکیل می‌دهند، به‌نحوی که کشورهای متخاصم و جنگ‌طلب حتی فکر سلطه‌جوئی را نیز به سر راه ندهند. این یک استراتژی و تدبیر جنگی است. این شگردها و تدابیر فنی، همگی از فنون رزمی به شمار می‌آیند.
منش و عملکرد بودو Budo، در عبارت ژاپنی گوجو Goju، خلاصه می‌شود. این اصول و قوانین را در یک مثال غیررزمی برای شما شرح می‌دهیم:
هنگامی‌که ۱۳ ساله بودم برای اولین روز درس جغرافی دیر رسیدم. معلم سرم فریاد کشید و تهدیدم کرد چنان‌چه بار دیگر دیر بیایم، تنبیه انضباطی سختی خواهم شد. هیچ‌کس در کلاس فکر نمی‌کرد قادر باشد از این معلم چیزی بیاموزد و یا حتی یک مورد خوشایند از وی ببیند. همان‌طور که روزها سپری شد، ما همگی دریافتیم که به او هم‌چون معلم احترام گذاشته و هم‌چون یک انسان، ستایشش کنیم و درس جغرافیا را نیز خیلی خوب یاد بگیریم. سال‌ها گذشت، روزی که مشغول تدریس رشته‌ای در انجمن محلی کالج بودم، او را در محوطهٔ بیرون دانشکده ملاقات کردم و هر دو خاطره‌ٔ آن روزها را به یاد آوردیم. من توجه او را به شیوهٔ برخورد خشن و زمختش در اولین جلسهٔ درس معطوف کردم، او لبخندی زد و گفت: ”چنان‌چه با سختی و دشواری شروع کنی، قادری که همیشه دلپسند و مطلوب شوی؛ اما اگر با نرمی و ملاطفت آغاز کنی، تقریباً غیرممکن است که بتوانی سخت و استوار شوی!“
واژه ژاپنی OJU، در میان سایر معانی به مفهوم سخت و نرم یا خشن و ملایم است. یک تسلسل فیلسوفانه از سخت به نرم. اساس و پایهٔ GO (سخت)، مقدم است بر JU (نرم) است. در هنرهای رزمی، سخت مبین حرکات مستقیم و خطی suri است و نرم مشخص کننده حرکات جانبی okuri است.
برای این‌که دریابیم دانش GO، به تفسیر و ترجمهٔ درستی از JU نیازمند است، مجبوریم که به شرح این دو ویژگی بپردازیم: متأسفانه عده‌ای از مردم با از قلم انداختن سختی (GO)، مستقیماً به سمت نرمی (JU) پیش می‌روند. بدتر از آن این‌که هنوز هستند عدهٔ کثیری که هرگز جریان و حرکت سخت را پشت سر نگذاشته‌اند تا زیبائی نرمی را دریابند.
شخص تعلیم داده نشده، در هنگام مواجهه با موقعیت‌های سخت و مصیبت‌بار و گردنکشی‌ها به هر شکلی که باشد، واکنش و پاسخ خود را فقط به سختی (GO) محدود می‌کند. او پرخاشگرانه عکس‌العمل نشان می‌دهد. اگر توهین ببیند، توهین می‌کند. هُل داده شود، هُل می‌دهد و چنان‌چه ضربه بخورد متقابلاً ضربه خواهد زد. شخص متفکر و هوشیار، به ماهیت حمله توجه می‌کند، علت و معلول را تجزیه و تحلیل کرده و حرکات متقابل و تلافی‌جویانهٔ خود را به گونه‌ای کارآمد که از لحاظ اقتصادی، ممکن و قابل اجرا باشد، طرح‌ریزی می‌نماید. تربیت و تمرین در نرمی JU او را قادر می‌سازد که تمام این‌ها را خیلی سریع انجام دهد.
این هنگامی مهم است که قبل از به کار بردن JU، درک و فهم درستی از GO داشته باشیم. همیشه نیازی به تجربه کردن سختی نیست. با این‌حال، آنهائی که سختی (GO) را تجربه کرده‌اند، معمولاً درک عمیق‌تری از نرمی (JU) دارند. آیا هنوز سردرگم هستند؟ اجازه دهید تا با آوردن مثال‌هائی برای شما به فهم این موضوع کمک بیشتری نمایم:
این‌ها همگی اشکال متفاوتی از اصول و قوانین GOJU می‌باشد: وقتی یک کودک کار اشتباهی انجام می‌دهد، تنبیه می‌شود. (GO) اگر او به انجام دوبارهٔ اشتباه خود مبادرت ورزد، به او تذکر داده خواهد شد و او را از تنبیه شدن آگاه می‌سازند، سپس کودک، دست نگه می‌دارد (نرمی). چنان‌چه نتیجه نگرفتیم، پس باید دوباره به سختی بازگردیم.
می‌دانیم که این یک مثال بسیار ساده است که در خیلی وضعیت‌ها به درستی عمل نمی‌کند. نکته این‌جاست که اساس کار آموزش داده شده بود، در نتیجه کودک، توانست پیشاپیش معنی آن را درک کند. اگر لازم باشد، به عقب برمی‌گردیم تا سختی (پایه) را به اندازه کافی بفهمیم تا جائی‌که برای JU پویا (پیشرفته)، کافی به نظر برسد.
بدیهی است که انجام JU، بسیار خوشایندتر و مطلوب‌تر از GO است.
مردی با ضربهٔ مشت، بینی شما را هدف می‌گیرد، آیا شما حملهٔ او را دفع می‌کنید (با قرار دادن مانعی در برابر ضربه)؟ یا صحنه را ترک کرده و دور می‌شوید (جا خالی می‌دهید)؟ تفاوت را می‌بینید؟ یکی ثابت و ایستا و دیگری متحرک و پویا. یکی سختی GO، دیگری نرمی JU. عدالت خواستن و تلافی کردن GO. شکیبائی و بخشش JU.
در یک روز گرم و سوزان تابستانی گرما، سختی است و سرما، نرمی یا آسایش است.
و بالعکس در یک روز سرد و سخت زمستانی، سرما سختی است و گرما نرمی است.
جنگ و نبرد سختی GO و مذاکره و صلح نرمی JU است.
سختی GO همان غریزه ابتدائی و اساسی انسان، و نرمی JU مشاهدهٔ فراسوی لحظات آنی (ضروری) و اثرات عمل و عکس‌العمل‌ و فهمی پویا و مترقی است.

به قلم: سیفو فا جو

منبع : ماهنامه دنیای کاراته