سه شنبه, ۲۰ آذر, ۱۴۰۳ / 10 December, 2024
مجله ویستا

۲۹ آبان ۱۳۳۱ ـ پالایش دستگاه قضایی ایران ،تاسیس دیوان عالی تازه و بیانات دکتر مصدق در زمینه عدالت،آزادی و دمکراسی


۲۹ آبان ۱۳۳۱ دیوان عالی ایران با ترکیب تازه آغاز بکار کرد. لطفی وزیر دادگستری وقت که سرگرم پالایش دستگاه قضایی بود با استفاده از اختیارات قانونی دکتر مصدق، پنج روز پیش از این، دیوان عالی کشور و دادگاه انتظامی قضات را منحل ساخته بود زیرا که برکناری قاضی نشسته امکان پذیر نبود، جز با انحلال واحد قضایی او . در طول این پنج روز قضات تازه شعب ۹ گانه دیوان عالی تعیین شدند. روز ۲۹ آبان ۱۳۳۱ تنها شعبه نهم هنوز تکمیل نشده بود. محمد سروری رئیس شعبه اول قاعدتا رئیس دیوان عالی شد. دیوان عالی ایران در آن زمان ۴۸ قاضی داشت به این ترتیب: هر شعبه یک رئیس، سه مستشار و یک دادیار. سه قاضی دیگر دادستان دیوان عالی و معاونان او بودند. برای تعیین اعضای تازه دیوان عالی، از قضات بازنشسته نیز که شهرت پرهیزگاری و بی نظر بودن داشتند استفاده شده بود. لطفی برای باز گرداندن آنان به شغل قضاوت، حتی به منازلشان رفته و از آنان استدعای بازگشت کرده بود. تا این روز ( ۲۹ آبان ۱۳۳۱ ) هنوز تعیین قضات پنج گانه دادگاه انتظامی قضات که نقش اساسی در حفظ دستگاه قضاوت از هرگونه آلودگی دارد تکمیل نشده بود. دکتر مصدق نخست وزیر وقت در آستانه فساد زدایی از قوه قضایی گفته بود که برقرار کردن و حفظ دمکراسی واقعی در یک جامعه بدون وجود عدالت و آزادی در آن جامعه امکان پذیر نیست و عدالت عمومی و آزادی بدون داشتن یک دستگاه قضایی کار آمد و بی نظر به دست نمی آید و تنها قاضی عادل است که می تواند در یک جامعه عدالت ریشه دار برقرار کند. دستگاههای اداری ما از دیر زمان شهرت آلودگی یافته اند و از اینجاست که جامعه آلوده می شود و در چنین وضعیتی نمی توان انتظار وجود عدالت و آزادی را داشت که قاضی عادل و از هرجهت خوب، می تواند فساد و کژی را از دستگاههای عمومی بزداید و بالطبع جامعه تمیز و آزاد شود و پیش بتازد و .... دکتر مصدق، خود استاد رشته حقوق در دانشگاه تهران بود.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز