زمینه های پرورش مذهبی در کودکان

انسان كه موضوع تربیت است زمینه هایی وجود دارد كه بهره برداری از آنها رسیدن به هدف پرورش مذهبی را ممكن و آسان می سازد. این زمینه ها در كودك فطری و غریزی است پس نیازی به فرا گیری و آموختن و حتی تهیه مقدمات جهت فراهم آوردن آن زمینه ها نیست و این خود از امكانات ارزنده ای است كه كار مربی را در امر تربیت آسان می سازد. آن زمینه ها عبارت اند از :
۱- فطرت : كه براساس پذیرش وجود آفریدگاری برای آفریده ها قرار دارد و ضوابط مذهبی آن سنگین و غیرقابل تحمل نیست. فطرت می پذیرد كه در زندگی نظم و اصولی حاكم باشد، و كارها درهم و برنامه ها مبتنی بر هرج و مرج نباشد. فطرت زمینه استدلالی و روابط علت و معلولی را می پذیرد و در برابر آنچه كه برای آن واقعیت دارد تسلیم می شود. هر انسانی براساس چنین فطرتی زاده می شود و این اجتماع و یا محیط است كه او را از این مسیر مستقیم منحرف می سازد.
۲- كنجكاوی: طفل از محیطی تنگ و محدود وارد محیطی بس گسترده و وسیع می گردد. با پدیده های گوناگون و متعددی مواجه می شود. می خواهد آنها را بشناسد و به كـُنه آنها پی ببرد ، از اسرار آنها سر در آورد . بدین سان عجیب نیست كه از منشاء پدیده ها بپرسد. از روابط علت و معلولی امور جویا گردد و از چرایی و چگونگی مسائل پرسش كند. اینها زمینه های مناسبی برای پرورش مذهبی كودك هستند. باید از این امكانات سود جست و واقعیت ها را برای او معرفی كرد ، توضیح داد و توجیه نمود.
۳- رغبت ها: كودك موجودی اجتماعی است می خواهد در میان جمع باشد ، با آنها بجوشد ، در بین آنها عرض وجود كند و رفتار آنها را تقلید نماید.
این خود زمینه ای است كه با استفاده از آن می توان بخشی از جنبه های مذهبی را به او آموخت و وادار به عملش كرد. مثلاً طفل مایل است در مجامع شركت كند ، پس او را همراه خود به مجامع مذهبی ببرید.
كودك می خواهد رفتار افراد بزرگتر را تقلید كند پس در حضور او نمازتان را بخوانید و یا او را همراه خود به مسجد ببرید. كودك رغبت دارد كه خود را در جای بزرگترها قالب بزند. پس او را با بزرگترها تماس دهید، آداب زندگی ، معاشرت ، اخلاق و جمعاً مذهب را از این راه به او بیاموزید و سعی كنید آنها كه در برابر او نقش الگو را ایفا می كنند از نظر عمل افرادی نمونه باشند.
۴- حس غرور و خودپسندی : امری است كه در انسان ها وجود دارد ولی می بایست جهت داده شود . از حس غرور كودك در جهت مثبت و مذهبی می توان استفاده كرد. مثلاً باید گفت من مطمئنم كه تو می توانی نماز بخوانی ؛ می توانی مثل مادر در فلان اجتماع شركت كنی ؛ می توانی صبح تا ظهر روزه بگیری ؛ تومی توانی راست بگویی ؛ می توانی خوش اخلاق باشی ؛ می توانی كودك منظم و عاقلی باشی ، می توانی حرف بد نزنی ؛ می توانی دیگران را آزار ندهی و...
در طریق وصول به هدفِ پذیرش وعمل به مسائل مذهب ، باید هدف قابل وصول و نزدیك در برابر كودك قرار داد و آن گاه تشویقش كرد كه خود را برای رسیدن به آن اهداف آماده كند.
شك نیست به هر میزان كه سال و ماه بیشتری بركودك می گذرد می توان هدف های بلندتر و دورتری را در برابرش قرارداد و او را تشویق به دستیابی به آن نمود.

منبع : تبیان