بررسی اثرات آبشویی در کاهش شوری و سدیمی قسمتی از اراضی حاشیه کویر بجستان

شور و سدیک بودن (قلیا بودن) اراضی در حاشیه کویر نمک بجستان از عمده ترین عوامل محدودکننده کشاورزی در منطقه می باشد. به منظور بررسی چگونگی اصلاح این خاک ها طرح تحقیقاتی مذکور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار آبشویی ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۱۰۰ سانتیمتر آب و شاهد در چهار تکرار انجام شد. ابتدا در کرت های چهار متر مربعی بر اساس نقشه آزمایش و تیمار مربوطه آبشویی انجام و پس از آنکه رطوبت خاک به حد ظرفیت مزرعه رسید نمونه خاک جهت تجزیه و تحلیل تغییر میزان املاح موجود در خاک تهیه گردید. از نتایج تجزیه خاک قبل و بعد از آزمایش، چنین استنباط می گردد که کلاس خاک قبل از آزمایش S۴A۴ بوده و پس از کاربرد یک متر آب آبشویی به کلاس S۲A۲ تغییر یافته است. تعیین دقیق میزان آب مورد نیاز آبشویی هر عمق خاک از طریق منحنی های شوری و سدیم زدایی تهیه شده مقدور می باشد. میانگین اسیدیته (pH)، میانگین هدایت الکتریکی (EC) و میانگین درصد سدیم تبادلی (ESP) عمق یک متری خاک به ترتیب از ۸.۱، dS/m۴ ۳۹.۱ و ۶۱% قبل از آبشویی به ۸.۴، dS/m ۱۰.۶ و ۲۵% بعد از کاربرد یک متر آب آبشویی تغییر یافته است و خاک روند قلیا شدن را در پیش نمی گیرد. با توجه به بافت نسبتا سبک خاک و املاح دو ظرفیتی محلول در آب آبیاری و خاک می توان چنین نتیجه گیری نمود که برای اصلاح و بهسازی این خاک ها احتیاج به استفاده از ماده اصلاح کننده نیست و اصلاح آنها با استفاده از آب های نسبتا مناسب امکان پذیر است.

حسین رحیمی
حسن احمدنژاد

منبع : پایگاه اطلاعات علمی