تلاش‌های سیدضیاالدین طباطبایی در ایجاد کنفدراسیون میان ایران و آذربایجان (روسیه) ۲۴ دی ۱۲۹۸

این مقاله پیرامون تلاش های دیپلماتیک سید ضیاالدین طباطبایی می باشد که در راس یک هیات رسمی از سوی دولت ایران در سال ۱۲۹۸ (هجری شمسی) به منطقه قفقاز اعزام شده است. این هیات بلند پایه دیپلماتیک زمانی به قفقاز اعزام شده است که منطقه در تب و تاب تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی به سر می برد. امپراتوری بزرگ روسیه همسایه شمالی ایران و یکی از نیرومندترین قدرت های جهانی به سرعت در حال فروپاشی است. جنگ جهانی اول (۱۲۹۳-۱۲۹۷ هجری شمسی) به همراه جنگ های دیگری که با سایر قدرت های اروپایی از نیمه دوم قرن نوزدهم در امپراتوری روسیه اتفاق افتاده، زمینه های اضمحلال آن قدرت را به همراه آورده است. انقلاب اکتبر (۱۲۹۶) روند این فروپاشی را تسریع می نمود. این انقلاب روسیه را در ورطه یک جنگ داخلی تمام عیار میان نیروهای موافق و مخالف انقلاب گرفتار ساخته. در اثنا این تحولات حکومت ایران هیاتی را به ریاست سیدضیاالدین طباطبایی به منطقه قفقاز اعزام می دارد. هدف هیات رسیدگی به وضعیت ایرانیانی است که در نتیجه انقلاب روسیه در منطقه قفقاز گرفتار شده اند. اما جدای از این هدف، سیدضیا تلاش می نماید تا شاید مجددا پیوندهایی میان ایران و مناطق قفقاز بالاخص آذربایجان به وجود آورد. تضعیف چشمگیر قدرت روسیه این انگیزه را در برخی مقامات ایرانی به وجود می آورد که شاید بتوان پیوند با ایران را در قالب یک فدراسیون جایگزین پیوند این مناطق با روسیه نمود.

فرشته سادات اتفاق فر

منبع : پایگاه اطلاعات علمی