تقوای اقتصادی و تقوای جنسی

« عبادت » دارای مفهوم عمیق و ابعاد و جنبه های وسیع می باشد و هرگز نباید آن را در نماز و پرستش و دعا محدود و محصور نمود اگرچه طاعات مزبور از زیباترین جلوه های عبادت به شمار می روند و رکن و بنیان محسوب می شوند.
عبادت در مفهوم عام آن شامل همه اعمالی می شود که در مسیر جلب رضایت و خشنودی خدا و برای نیل به رشد و کمال و تقرب الهی و به منظور تحقق تعالیم و ارزش های والای اخلاقی و رفتاری و تربیتی و به ظهور و بروز درآمدن آثار ارزشمند فردی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی قوانین حیاتبخش و زندگی ساز اسلام به انجام می رسد.
ائمه اطهار(ع ) در رهنمودهای بسیار آگاهی بخش و راهگشای خویش هم به عبادت در مفهوم « خاص » که عبارت است از نماز و پرستش تصریح دارند و هم به عبادت در مفهوم « عام » که شامل همه طاعات و اعمال صالح و نیکی می شود که به قصد قربت و برای رضای خدا و در مسیر تحقق قوانین و تعالیم و ارزش های والای اسلامی انجام می گیرد تصریح می نمایند.
رهنمود ذیل از پنجمین امام و پیشوای شیعه حضرت امام محمدباقر(ع ) دو نمونه و مصداق از عبادت در مفهوم عام و گسترده آن را معرفی می نماید :
« بهترین عبادت ها پاک نفسی در شکم و پاکدامنی در غرایز جنسی است . »
این روایت شریف به دو نوع عبادت بسیار بزرگ اشاره می نماید عبادت اول « عفت شکم » یا « پاک نفسی در شکم » است . عبادت دوم « عفت جنسی » یا « پاکدامنی در غرایز جنسی » می باشد.
در این رهنمود ژرف نظر دقیق می گستریم .
۱) اولین موضوع مهم در این رهنمود عبادت نامیدن پاک نفسی در شکم و پاک دامنی در غریزه جنسی می باشد . تعابیر و عباراتی که امام محمدباقر(ع ) در این رهنمود به کار می گیرد بسیار صریح و روشن می باشد و بی نیاز از کنایه یا آموزش غیرمستقیم است .
این که این دو عمل « عبادت » نام می گیرد نشان از وسعت ابعاد و جنبه های عبادت الهی دارد که هرگز در نماز و نیایش محدود و محصور نمی گردد و همه اعمال و رفتارهای پاک و سالم و پسندیده ای را که اولا با انگیزه الهی انجام می گیرد و ثانیا به صلاح و سلامت و پاکی در حیات فردی و اجتماعی منتهی می گردد شامل می شود.
۲) مقصود از عفت شکم یا پاک نفسی درباره شکم « حلال خواری » می باشد که در نقطه مقابل « حرام خواری » قرار دارد.
« حلال خواری » عبارت است از کسب درآمدهای مشروع و مبتنی بر احکام و قواعدی که در نظام اقتصادی اسلام برای خرید و فروش و کسب و تجارت و کار و فعالیت های مختلف دیگر وضع گردیده است . براساس این قوانین و ضوابط هر فرد مسلمان موظف است از راه حلال و مشروع به کسب درآمد و مال و ثروت بپردازد و آنچه را از راه حلال و مطابق با قوانین اسلام به دست می آورد در راه مشروع و حلال هزینه کند تا به این وسیله نیازهای اقتصادی خود و خانواده خویش را تامین نماید و به رفاه نسبی و متعادل و به دور از اسراف و خرج های زاید و بیهوده نائل آید.
« حلال خواری » امر کوچک و سهلی نیست که مهم و بزرگ است و مراقبت های دقیق می طلبد و این مراقبت ها از ایمان راسخ و استوار و نفس و جان به تهذیب رسیده برمی خیزد.
دقت و مراقبت نکردن در حلال خواری موجب می گردد که انسان هایی که در ایمان دارای ضعف و کاستی می باشند به تزلزل افتند و به حرام خواری گرفتار آیند و از همین جاست که مال و ثروت نامشروع به کانون خانواده ها را می یابد و گوشت و پوست زن و شوهر و فرزندان از حرام روئیده می شود و زندگی انسان روبه تباهی می رود.
۳) مقصود از عفت جنسی یا پاکدامنی در غرایز جنسی کنترل شهوت و گریز از کمینگاه های فسق و فساد و بی بندوباری می باشد.
تردیدی وجود ندارد که « غریزه جنسی » از نعمت های بزرگ خداوند متعال محسوب می شود که در خلقت و آفرینش انسان به صورت یک نیاز طبیعی ایجاد گردیده است و بهره وری از آن نه تنها مذموم وناپسند نمی باشد که ممدوح و پسندیده است . لکن باید توجه داشت که راه بهره وری از غریزه جنسی « ازدواج » است که زن و مرد را به تشکیل کانون خانواده و آرامش و لذت های حلال و روا ترغیب می نماید و علاوه بر محقق نمودن استفاده صحیح از غریزه جنسی نسل بشر را در مسیر صحیح و مشروع به تکثیر می رساند.
در نقطه مقابل ارتباط مشروع و حلال زن و مرد با ازدواج ارتباط نامشروع و حرام قرار دارد که بهره وری از غریزه جنسی را در بیراهه گناه و فساد می افکند و به این وسیله « زنا » که ارتباط ناسالم و حرام زن و مرد با هم است تحقق می یابد و فساد و بی بندوباری در جامعه ترویج می گردد.
کسانی که به انجام عبادت بزرگی چون عفت جنسی یا پاکدامنی در غرایز جنسی توفیق حاصل می کنند هرگز به دام فسق و فجور و ایجاد ارتباط های نامشروع و حرام جنسی گرفتار نمی شوند و همواره پاک می زیند و از نعمت غریزه جنسی به وسیله ازدواج بهره برداری های شایسته و صحیح می کنند.
۴) آنان که در اثر ایجاد پیوند معنوی با حضرت پروردگار به مراقبت های ویژه و مستمر اخلاقی به منظور رسیدن به « حلال خواری » و اجتناب و پرهیز از « حرام خواری » می پردازند به مرور به مراتب بالای « تقوای اقتصادی » می رسند. تقوای اقتصادی حالت و صفت ثابت و ملکه ای ارزشمند و پایدار است که در جان و روح این افراد به تثبیت می رسد و آنان را از هر نوع معصیت و گناه اقتصادی بازمی دارد.
همچنین آنان که در مسیر جلب خشنودی خداوند متعال و خالص و ناب و زلال سازی رفتار و کنش و عملکردهای خویش به مراقبت ها و خودسازی های مستمر می پردازند تا به عفت جنسی یا پاکدامنی در غرایز جنسی نائل آیند سرانجام به « تقوای جنسی » می رسند که مرتبه ای است آرامش بخش و حالت و صفت و ملکه ثابتی است در جان و روح آنان که به هیچ وجه به فساد جنسی مبتلا نمی شوند و شخصیت ساخته و پرورده شده الهی خویش را بالاتر و والاتر از آن می یابند که به ایجاد رابطه نامشروع با دیگران بپردازند و از بیراهه فسق و فجورـ و نه از راه صحیح و با ازدواج ـ به بهره وری از نعمت شهوت و غریزه جنسی اهتمام ورزند.
« تقوای اقتصادی » و نیز « تقوای جنسی » با درون مایه های اصیل و صفات پایدار و تنزهی که در جان و روح افراد به وجود می آورند به مرور و در نهایت به سالم سازی اجتماع انسانی می انجامند و جامعه را آرام آرام به پرهیز از معاصی و گناهان و مفاسد اقتصادی و جنسی رهنمون می شوند.
« عبادت » در مفهوم « عام » شامل همه اعمالی می شود که در مسیر جلب رضایت و خشنودی خدا و برای نیل به رشد و کمال و تقرب الهی و به منظور تحقق ارزش های و به ظهور درآمدن آثار فردی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی قوانین حیاتبخش اسلام به انجام می رسد.
« تقوای جنسی » مرتبه ای است آرامش بخش و صفت و ملکه ثابتی است در جان و روح که در اثر آن انسان متقی شخصیت ساخته و پرورده شده الهی خود را بالاتر و والاتر از آن می یابد که به فساد و فسق و فجور آلوده سازد.
مفاسد اقتصادی و بی بند و باری های جنسی با درون مایه های اصیل و صفات پایدار و تنزهی که در اثر تقوای اقتصادی و جنسی در نفوس به وجود می آید مرتفع می گردند و سالم سازی اجتماع انسانی اثر طبیعی این دو نوع تقوا می باشد .

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی