خبرنگاری که نخست وزیر را به زانو درآورد

در پی انتشار گزارش سوءاستفاده خواهر نخست وزیر تایلند از هواپیمای نظامی برای انتقال دوستان خود از بانكوك به جشن تولدش در شمال این كشور، دولت در مخمصه عجیبی گرفتار آمده است. هم اكنون «لون پینی» پارك ملی بانكوك ماه هاست شاهد تظاهرات ضددولتی هزاران تایلندی در روزهای جمعه است وهر هفته به گستره این مخالفت ها افزوده می شود. در یكی از این تظاهرات بیش از صد هزار نفر در برابر «رویال پلازای» بانكوك تجمع نموده و یكپارچه خواستار كناره گیری تاكسین شدند. با توجه به گستردگی مخالفت ها و تقاضای چند حزب و نهاد پادشاهی از پادشاه در معرفی نخست وزیر دیگر آیا تظاهرات مردم منجر به سقوط دولت تاكسین در تایلند خواهد شد یا اینكه بار دیگر، ارتش وارد صحنه شده و حكومت را در این كشور به دست خواهد گرفت؟
كارشناسان سیاسی بر این باورند كه تظاهرات صد هزار نفره ضددولتی اخیر در بانكوك، پس از تظاهرات ماه می سال ۱۹۹۲ كه منجر به استعفای نخست وزیر وقت شد، بزرگترین در نوع خود علیه یك دولت در تایلند می باشد. در این تظاهرات اقشار گوناگون مردم نظیر معلمان، كارگران و گروه های هوادار محیط زیست با لباس هایی زرد رنگ در این مراسم شركت كرده بودند. «چایانت فول بوك» از فعالان سیاسی ۱۴ اكتبر سال ۱۹۷۳ كه در تظاهرات ضدتاكسین شركت كرده بود، حضور گسترده مردم را در تظاهرات شگفت انگیز خواند.سونتی مدیر سرشناس رسانه های Manager Media Group تایلند كه برای نخستین بار خبر یاد شده را منتشر كرده، با برپایی سخنرانی های متعدد در گوشه و كنار بانكوك و سایر شهرها و معابد به افشاگری های تازه دست زده و قصد دارد متحد سابق خود را كه از متمول ترین قدرتمند تایلند است به دلیل سوءاستفاده از اموال عمومی وادار به كناره گیری نماید.
تاكسین ابتدا سعی داشت افشاگری سونتی درباره سوءاستفاده از هواپیمای نظامی توسط یكی از بستگان نزدیكش را نادیده بگیرد اما به دنبال انتشار شایعات دیگری، اقدام به تعطیلی شبكه تلویزیونی تای وی نمود. سونتی نیز كه از مدیران منتفذ رسانه های تایلند می باشد با حضور در پارك ملی شهر بانكوك دست به افشاگری های تازه زده و مردم را به اعتراض علیه وجود فساد در دستگاه دولتی و دخالت تاكسین و خانواده اش در حیف و میل اموال عمومی و یا عدم پرداخت مالیات و سوءاستفاده از موقعیت حكومتی دعوت نمود.دراین میان سونتی از نویسندگان سرشناس معروف به خبرنگار كاوشگر و آتش پاره، ثروتمند و از متحدین سابق تاكسین كه در پیروزی او در انتخابات و تشكیل دولت تایلند نقش تعیین كننده ای داشت به انحای مختلف به انتقاد از دولت و شخص نخست وزیر ادامه می دهد. اگرچه در ابتدا به دلیل سوءاستفاده خواهر تاكسین از هواپیمای نظامی ارتش تایلند، مخالفت های ضددولتی در بانكوك به راه افتاد اما افشای اختلاس های بزرگ مالی در تایلند كه شخص نخست وزیر نقش اساسی در آنها داشت بر دامنه مخالفت ها در سطح كشور و احزاب و حتی برخی از اعضای كابینه دولت تاكسین افزوده است. این افشاگری ها شامل واگذاری سهام شركتی حدود دو میلیارد دلار به شركت تماسك سنگاپور با معافیت مالیاتی غیرقانونی و سرمایه گذاری مشابه و بدون مالیات سال ۱۹۹۹ در شركت «یچ امپل» می باشد. در این رابطه حتی برخی از وزرای كابینه از جمله وزرای ارتباطات و فرهنگ تایلند با حمله شدید به تاكسین، از او خواسته اند با كناره گیری از مقام خود اجازه ندهد بیش از این به آبروی اعضای كابینه خدشه وارد شود.
سونتی در مقابله با نخست وزیر تایلند مصمم است و سعی دارد جمعیت بیشتری را به مبارزه با فساد مالی دولت با خود همراه كند. اگر چنانچه او بتواند در این مأموریت به اهداف خود كه همانا آگاهی دادن مردم از فساد مالی دولت می باشد، برسد دولت تاكسین ناگزیر به استعفا خواهد شد. در رابطه با فسادمالی نخست وزیر تایلند، سونتی با كمك ژنرال پرم گزارشی را در ۷ صفحه برای پادشاه ارسال كرده اند. ضمن اینكه طبق برنامه های اعلان شده فیلم ویدیویی از فسادهای دولت تاكسین از رسانه های منتقد دولت پخش می شود.
پی پاپ تونگ چای رئیس كمیته دموكراسی خواهی تایلند طی سخنانی در گردهمایی ضددولتی ابراز امیدواری كرد كه افزایش تظاهرات مردمی در تایلند منجر به استقرار قدرت مردم در حكومت شود.
سونتی در یكی از تظاهرات بزرگ شهر بانكوك اظهار داشت: آقای تاكسین نخست وزیر دیگر وجاهت قانونی برای اداره دولت را ندارد. زیرا كه با بحران های عدیده ای روبرو است. او از همه موقعیت ها حتی از اماكن مذهبی برای به زانو درآوردن نخست وزیر بهره می جوید. روحانیون بودایی نیز كه مخالف فساد دستگاه های دولتی می باشند با سونتی همنوایی می كنند و رهبر اعظم آن برای در امان ماندن سونتی از دست گروههای فشار از وی خواسته است كه سخنرانی هایش را در معبد انجام دهد. راهب اعظم بودایی تایلند در محل معبد حمایت مطلق خود را از سونتی اعلام كرد و گفت: «او تحت حمایت من است و كسی كه مردم با اجتماعات گسترده، وی را پشتیبانی می كنند فردی معمولی نیست و باید حمایت شود.»
آخرین سخنرانی سونتی، به دلیل تهدید جانی، از داخل یك معبد انجام شد كه بیش از ۵۰ هزار نفر از طریق چهار نمایشگر بزرگ ویدیویی در بیرون معبد به سخنان وی گوش می دادند. وی از مردم خواست تادر تظاهرات بعدی همه از یونیفورم زرد بودایی استفاده نمایند.در واكنشی دیگر «سورا آرت كین پراتوم» وزیر ارتباطات و تكنولوژی دومین وزیر از كابینه با حمله به تاكسین خواستار استعفای وی شد.
وزیر فرهنگ «اوراوان تینگ تونگ» نیز گفت: معامله یك میلیارد دلاری شركت (سنتم آسك) یك رسوایی سیاسی است و از تاكسین خواست تا استعفا دهد.پادشاه تایلند نیز در جشن هفتاد و هشتمین سال تولدش، این روز را به عنوان روز ملی آن كشور تعطیل رسمی دانست و در خاتمه سان دیدن از رژه گارد پادشاهی طی سخنانی از مسؤولیت خطیر ارتش در مواقع خطر برای كشور گوشزد كرد. پادشاه در نظر دارد تا شصتمین سال پادشاهی خود را كه یك ركورد در میان پادشاهان جهان است در ژوئیه سال ۲۰۰۶ با دعوت از تمام پادشاهان كشورهای مختلف در تایلند جشن بگیرد. پادشاه تایلند در این سخنرانی از تاكسین و دولت او خواست كه در برابر انتقادهای گوناگون مقاوم باشند و از هرگونه سرزنش و بدگویی به منتقدان پرهیز نمایند.یكی از مشكلاتی كه اكنون نخست وزیر تایلند با آن مواجه است موقتی بودن پست او است. تاكسین به دلیل انحلال مجلس برای انجام یكسری رفرم در قانون اساسی، قانوناً نخست وزیر نمی باشد و به نیابت از نخست وزیر امور اجرایی را در دست دارد.مشكل دیگر، سكوت تاكسین در قبال رفتارهای سونتی است كه چنین وانمود می كند كه انگار نه انگار جنبشی مخالف دولت در حال شكل گیری است و او همواره در برخورد با سونتی از مقابله غیرمستقیم استفاده می كند.
زیرا معتقد است درصورت مقابله مستقیم با سونتی، در موضع سؤال و جواب با وی قرار خواهدگرفت. در این صورت سونتی به دلیل فن سخنوری و تسلط به مسائل حقوقی برنده میدان خواهدبود.آخرین خبرها حاكی از آن است كه آقای سونتی مدیرجنجالی رسانه ها كه كشتی حركت تظاهرات علیه تاكسین را در پایان سال گذشته به آب انداخت تصریح كرد كه تظاهركنندگان تا زمان سقوط نخست وزیر سمج، تاكسین شیناواترا در میدان آزادی باقی خواهندماند.او گفت ما می باید تا زمانی كه نخست وزیر قصد ندارد استعفا دهد در اینجا بمانیم. البته سونتی زمان دقیقی را ذكر نكرد ولی تصریح نمود كه متحدین او بر این فكر هستند كه تا استعفای نخست وزیر در این محل یعنی میدان آزادی كه درمركز شهر بانكوك است، باقی بمانند. اجتماع در این محل یادآور تظاهرات مردم درماه می سال ۱۹۷۳ می باشد كه منجر به سقوط حكومت درآن سال شد.اگرچه در این نزاع به نوعی به اعتبار هردوطرف صدمه وارد گردیده ولی سونتی در این جدل در جایگاه بالاتری نسبت به تاكسین قرارگرفته است.زیرا كه پیروان او را آحاد جامعه یعنی طبقه متوسط و تحصیلكرده شهری تشكیل می دهند كه عمیقاً اطمینان خود را به رهبر ملی و رئیس دولت خود از دست داده اند.
حالا چنانچه به علت عدم كاردانی، سونتی نتواند از پستوی تاكسین چیزی را نصیب خود گرداند عاقبتش چه خواهدشد؟ البته او پیش از اینها گفته بود كه به كسوت مانك های بودایی (روحانیون) درخواهدآمد اما آیا این عمل پاسخی مناسب برای این منازعات خواهدبود؟ این رخداد _ درصورت شكست _ حامیان سونتی كه با حضور خود در اجتماعات اخیر سعی بر تغییر دولت تاكسین داشتند و نتوانستند به نتیجه مطلوب برسند را سرخورده خواهدكرد، طرفه آن كه احتمال بروز یك كودتای نظامی تقویت خواهدشد. اگر سونتی شكست بخورد آلترناتیو دیگری كه بتواند مانند وی به افشاگری علیه دولت بپردازد وجودنخواهدداشت.اگر سونتی از ادامه این جنبش سرباززند، تاكسین می تواند با تجدید قوا باردیگر دولت دراختیار خود را اداره كند و كابینه او دیگر به راحتی واژگون نخواهد شد، مگر اینكه این بار اوضاع اقتصادی دولت او را فلج كند. شاید سونتی برای ادامه اجتماعات در پارك لون پینی با انگیزه ساقط كردن دولت تاكسین تا مدت زمانی به پیش برود مشروط به اینكه گفته مشهور لائوتسه تائوئیست را كه: «اگر می خواهی رهبر مردم باشی، پشت سرآنها حركت كن» را آویزه گوش كند، اما درگیری ها و مبارزه طلبی طرفین به گونه ای است كه احتمال قربانی شدن یكی از این دو می رود.
به هرحال این روزها تفسیرهای گوناگونی پیرامون این جنبش اجتماعی كه توسط یك مفسر سخنور و مدیر رسانه های نخبه شكل گرفته در رسانه های كشور تایلند ارائه شده است و دور نیست كه حتی به شكست دولت تاكسین و بازشدن راه برای به قدرت رسیدن احزاب دیگر منجرشود.

علی علوی

منبع : روزنامه همشهری