دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

نجوم چیست؟


نجوم چیست؟
وقتی مردم به نجوم می اندیشند- اغلب به یاد خیره شدن به ستاره ها و عکس های بسیار زیبایی که توسط تلسکوپ ها گرفته شده است می افتند. اگر چه نجوم یک علم است. این بدان معنی است که نجوم کار زیاد و مداوم و علم ریاضیات است.
هنگامی که مردم یک منجم در حال کار را تصور می کننداو را شخصی در نگاه کردن به آسمان از میان یک تلسکوپ- در یک رصد خانه ی سرد و تاریک فرض می کنند. خوشبختانه اینگونه منجمان سخت کوش پس از گذشت اندکی دیگر تحمل نخواهند داشت. منجمان تنها مقدار اندکی از وقتشان را صرف رصد با تلسکوپ میکنند.. در رصدخانه ها دوربین ها و تلسکوپها معمولا توسط کامپیوتر ها در یک اتاق گرم نسبتا روشن به همراه یک قهوه ساز یا کتری چای در کنارش کنترل می شوند
منجمان بیشتر وقتشان را صرف تجزیه و تحلیل اطلاعات با کامپیوتر می کنند. آنها همچنین گهگاه معلمان دانشگاه ها و کالج ها اند.
● چرا به مطالعه نجوم نیازمندیم؟
در نگاهی ساده به نظر می رسد دانش نجومی که از گذشتگان به دست ما رسیده است آکنده از فرضیه های نادرست و تفسیر های پر اشتباه است.
● پس چرا باید وقت خود را در راه بررسی این میراث منسوخ بگذاریم؟
این پرسش ممکن است در ذهن بسیاری از ما شکل بگیرد. اما به نظر می رسد اگر بخواهیم محدودیت های قوه درک خود را بشناسیم و نظام علمی عصر حاضر را به دقت ارزیابی کنیم چاره ای جز بررسی باور ها نداریم. واقعیت این است که به هر مقطعی از تاریخ سفر کنیم میبینیم که دانشمندان آن دوره مدافع سر سخت نظام علمی رایج در زمان خود بوده اند و شناخت درست جهان را فقط در چهارچوب آن نظام ممکن دانسته اند. کنکاش در تاریخ علم نشان میدهد که این نظام های فکری چگونه تحول و دگرگونی پیدا می کنندو در این تحول و دگرگونی چگونه عواملی چون نگرش فلسفی و جهان بینی، آداب فرهنگی و اجتماعی، باور های اعتقادی و حتی ویژگی های فردی نقش و تاثیر دارند.
دانش نجوم امروز بر اصول و قوانینی چون قانون گرانش نیوتن و قوانین کپلر، نظریه اتمی و نظام تناوبی عناصر، اصل پایستگی ماده و انرژی، نظریه های نسبیت خاص و عام و مبانی فیزیک هسته ای و همچنین بر روش هایی مانند طیف سنجی و پدیده هایی مانند اثر دوپلر استوار است. از این رو تا زمانی که در صحت و دقت این اصول و روش ها تردیدی ایجاد نشده است، هر نظریه نجوم نباید با انها در تناقض باشد. شاید در اینده ای نزدیک یا دور، تغییراتی بنیادین در این پیش فرض ها و روش ها پدید اید اما تا ان زمان، نظریه ای که نتواند خود را با انها وفق دهد مورد پذیرش جوامع علمی واقع نخاهد شد. در دنیای قدیم نیز تئوری های نجومی برای اینکه از سوی دانشمندان پذیرفته شوند، ضروری بود با مجموعه علوم ان زمان هماهنگ باشند. ما نیز اگر میخواستیم هماهنگ با اصول عقلی و فلسفی ان دوران به تجربه و تفکر دست بزنیم، کم و بیش به همان نظریاتی می رسیدیم که گذشتگان رسیدند.
منبع : باشگاه الکترونیکی نجوم