مدیریت عالی گردشگری در کشورهای موفق برعهده وزیر اقتصاد است

با توجه به نقش مهم صنعت گردشگری در توسعهء اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، كشورهای مختلف تلاش كرده‌اند تا با سازمان‌دهی مناسب، حداكثر بهره را از این صنعت ببرند. كشورهایی كه بیش‌تر به جنبه‌های اقتصادی صنعت گردشگری توجه داشته‌اند، مدیریت عالی آن را برعهدهء معاونت وزیر اقتصاد قرار داده‌اند. آنان همچنین ریاست عالی سازمان گردشگری را تحت نظارت وزارت علوم و صنایع یا وزارت فرهنگ سازمان‌دهی كرده‌اند. كشورهایی كه جنبه‌های اقلیمی برایشان مهم‌تر بوده است، معاون وزیر كشاورزی را ریاست عالی جهانگردی قرار داده‌اند و وزاری ایالتی را مسوول امور گردشگری كرده‌اند.
● تشكیلات جهانگردی در كانادا
تشكیلات جهانگردی كانادا، یكی از موفق‌ترین‌ها در جهان است. این تشكیلات ابتدا به صورت یك دفتر، كار خود را آغاز كرد و سپس در قالب یك اداره، به فعالیت خود ادامه داد. در سال ۱۹۸۳ میلادی، این سازمان به شكل فعلی خود در تشكیلات كشوری قرار گرفت. سازمان جهانگردی دركانادا، شاخه‌ای از وزارت صنایع، علوم و فن‌آوری كاناداست، این سازمان اهداف خود را چنین تعریف كرده است:
تعیین اهداف و برنامه‌های جهانگردی در سطح كشور برای بخش‌های دولتی و خصوصی، تهیه و تدارك اطلاعات لازم دربارهء وضعیت خدمات و كالاهای جهانگردی كشور در بازار به منظور ایجاد تسهیلات در امر تصمیم‌گیری بخش خصوصی و عمومی در زمینهء سرمایه‌گذاری در صنعت جهانگردی، مساعدت در امر ترویج و توسعهء فعالیت‌های جهانگردی برای فروش كالا و سایر خدمات گردشگری در خارج از كشور و ایجاد درآمدهای ارزی. سازمان جهانگردی كانادا، نمایندگی‌هایی در داخل و خارج از كشور دارد كه در جهت دستیابی به اهداف یاد شده، فعالیت می‌كنند.
● مدیریت سیر و سفر ایالات متحدهء آمریكا
مدیریت سیر و سفر ایالات متحدهء آمریكا، مهم‌ترین موسسه در زمینهء جهانگردی در این كشور است. این سازمان در سال ۱۹۸۱ میلادی و بر مبنای قانون سیاست ملی جهانگردی این كشور تاسیس شد كه وظیفهء اصلی آن پیشبرد اهداف جهانگردی در كشور و افزایش تعداد جهانگردان خارجی است كه به آمریكا سفر می‌كنند تا از این طریق، درآمد ارزی كشور افزایش یابد و امكان رشد سریع اقتصادی مهیا شود. برای سازمان مدیریت سیر و سفر آمریكا، همكاری دولت فدرال و بخش خصوصی در توسعهء جهانگردی اهمیت و ارزش بسیاری دارد به همین علت در ساختار سازمانی آن، هیاتی پیش‌بینی شده است كه متشكل از نمایندگان صنایع مسافرتی، سازمان‌های كارگری، جامعهء دانشگاهی و بخش‌های مرتبط با صنعت گردشگری است.
همچنین در تشكیلات سازمانی این مدیریت، شورای سیاستگذاری گردشگری طراحی شده است كه وظیفهء آن تنظیم سیاست گردشگری و هماهنگی این سیاست در بخش‌های مختلف است. این شورا از نمایندگان ادارهء بودجه و وزارتخانه‌های راه، كشور، كار، امور خارجه و نیرو تشكیل شده است.
در مدیریت سیر و سفر آمریكا، افزون بر هیات مشاوران و شورای سیاستگذاری جهانگردی، واحدهای بازاریابی، مدیریت، تحقیقات، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی نیز تشكیل شده است. واحد بازاریابی، هماهنگ با مسوولیت و هدف خاص خود، شعبه‌هایی در مناطق مختلف كشور و كشورهای هدف دارد كه برای جذب گردشگران یا جهانگردان فعالیت می‌كنند.
● سازمان گردشگری یونان
سازمان ملی گردشگری یونان، نهادی ملی است كه زیر نظر دفتر كل گردشگری اداره می‌شود. تمامی بخش‌های سازمان ملی گردشگری، تحت ریاست این سازمان است. ریاست این سازمان برای مدت سه سال از طرف وزارت توسعه تعیین می‌شود. بر اساس قوانین از پیش تدوین شده، تمامی وظایف دبیر كل، ریاست و شورای اداری، بر عهدهء رییس فعلی سازمان است.
سازمان ملی گردشگری یونان، در سال ۱۹۲۷ میلادی تاسیس شد و در سال ۱۹۵۰ میلادی با تغییراتی، دوباره شروع به كار كرد و از سال ۱۹۵۰ میلادی به بعد، ادارات خاصی برای بخش گردشگری تاسیس كرد. این سازمان شامل ادارهء مركزی مستقر در آتن، دفاتر خدماتی منطقه‌ای و دفاتر برون‌مرزی است. ساختار خدماتی این سازمان و وظایف و صلاحیت هر یك از واحدهای آن در قوانین وضع شده به وضوح تعریف و به تدریج بر مبنای نیازهای منطقه‌ای اصلاح شده است.
وظیفهء اصلی دفاتر برون مرزی، ارایهء اطلاعات، ایجاد ارتباط از طریق روابط عمومی و توسعهء موقعیت كشور یونان در كشورهای مبداست. در راستای تحقق بخشیدن به اهداف فوق، بخش خدمات برون مرزی، اداره‌های اطلاعات برای عموم ایجاد كرد. این اداره اطلاعات لازم را در اختیار بخش گردشگری (گردانندگان تور و آژانس‌های مسافرتی) قرار می‌دهد و پیشنهادهایی ارایه می‌دهد. این بخش، به صورت همزمان، عوامل موثر در رقابت‌های گردشگری را در بازار بین‌المللی پیگیری می‌كند، ادارهء‌مركزی خدمات را در جریان فعالیت‌ها و شرایط كشورهای مقصد رقیب قرار می‌دهد.
سازمان ملی گردشگری یونان در كشورهای استرالیا، اتریش، بلژیك، لوكزامبورگ، سوییس، ژاپن، اسپانیا، فلسطین اشغالی، ایتالیا (میلان)، كانادا، بریتانیا، هلند، روسیه، سوئد و دیگر كشورهای اسكاندیناوی شعبه دارد.
همان طور كه اشاره شد، سازمان‌های جهانگردی در كشورهای مختلف به عالی‌ترین مقامات كشوری متصل شده‌اند، تا از نیروی كافی برخوردار شوند و در سیاستگذاری‌های مرتبط با جهانگردی موثر باشند و به طرز موثری واحدهای فعال در گردشگری داخلی و خارجی را هماهنگ كنند. در حال حاضر سازمان متولی امر گردشگری در كشورمان دارای چنین جایگاهی نیست چرا كه اتفاقاتی همچون تاثیر منفی سهمیه‌بندی بنزین بر امور مسافرت، برج‌جهان‌نما در اصفهان، آبگیری سد سیوند، همه و همه، حاكی از این امر است كه دستگاه‌های مختلف همگان با اهداف توسعهء گردشگری در كشور حركت نمی‌كنند. ناگفته نماند كه در ساختار تشكیلاتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كشورمان هم یك شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری وجود دارد كه همهء تصمیم‌گیرندگان اصلی در هیات دولت و بیش‌تر وزرا عضو آن هستند، اما اجرای طرح‌هایی كه در بالا از آن نام برده شد نشان‌دهندهء آن است كه این شورا آن طور كه باید كار خود را انجام نمی‌دهد و طبق آخرین اطلاعات آخرین جلسهء این شورا در آخرین روزهای سال ۸۵ بدون حضور عده‌ای از اعضای تشكیل شد. به نظر می‌رسد كه شورای عالی باید به گونه‌ای عمل كند كه حتی ریاست سازمان به این شورا پاسخگو باشد.
عملكرد شورا تاكنون نشان از آن دارد كه هنوز در جایگاه خود قرار نگرفته است.

منبع : روزنامه سرمایه