چند نکته در باره بیماری آسم یا تنگ نفس

آسم یکی از بیماریهای مزمن و دراز مدت دستگاه تنفس است که سبب تورم و اسپاسم و سفتی در مجاری تنفسی(لوله‌هائی که هوا را به سلولهای ششی می رسانند) می شود. این ورم سبب ضایعات متناوب اشکال تنفسی، خس خس کردن ریه ها، تنگی سینه، و سرفه می شود.
با اینکه آسم معالجه نمی شود، اما بیشتر مبتلایان می  توانند آن را با پیروی از دستور متخصصان و خوردن داروهای مناسب و مؤثر تجویز شده، کنترل کنند. آسم یکی از بیماریهای مزمن و دراز مدت دستگاه تنفس است که سبب تورم و اسپاسم و سفتی در مجاری تنفسی(لوله‌هائی که هوا را به سلولهای ششی می رسانند) می شود. این ورم سبب ضایعات متناوب اشکال تنفسی، خس خس کردن ریه ها، تنگی سینه، و سرفه می شود. با اینکه آسم معالجه نمی شود، اما بیشتر مبتلایان می  توانند آن را با پیروی از دستور متخصصان و خوردن داروهای مناسب و مؤثر تجویز شده، کنترل کنند. آسم اغلب در دوران خردسالی شروع می شود و ممکن است تا پایان زندگی وجود داشته باشد.
البته اگر آسم درمان نشود و تحت کنترل نباشد، می تواند سبب ضایعات گسترده‌ای در مجاری تنفسی گردد. فعلا علت آسم به روشنی معلوم نیست. آنچه مشخص است در افراد آلرژیک بیشتر است. علت علت آسم ناشناخته است. کارشناسان بهداشت معتقدند که وراثت(ژنتیک)، محیط زیست، و سیستم دفاعی بدن مجموعه عواملی هستند که سبب آماس مجاری ریه شده که سرانجام می تواند ریه‌ها را به‌سوی آسم و عوارض آسمی هدایت کند. شما ممکن است گرایش به آسم را به ارث برده باشید؛ و همین توارث احتمال متورم شدن مجاری تنفسی را در شما نسبت به دیگران افزایش می دهد. در برخی از مردمان، سیستم دفاعی بدنشان سلولهائی رها می کند که در مقابله با مواد آلرگان( آلرژی زا) واکنش آلرژی از خود نشان می  دهند و موجب آلرژی می شوند.
یک تئوری در مورد گسترش آسم، روی دونوع سلول که درسیستم دفاعی بدن به سلول‌های «تی هلپر»(۲) مشهورند، تمرکز می  کند.« تی هلپر۱ و تی هلپر۲» سلول‌های «تی هلپر۲»موادی پخش می کنند که سبب جذب و فعال شدن دیگر سلولهای التهاب‌زای ریه‌ها می شوند. در سیستم دفاعی افراد معمولی، سلولهای «تی هلپر۱»، سلولهای «تی هلپر»۲ را وادار می کنند که اثر التهاب‌زائی شان را کم شود. بنابراین هردونوع سلولهای ۱و ۲ نوعی تعادل در اشخاص سالم به وجود می  آورند. به هرحال در بیماری آسم، سلولهای «تی هلپر» ممکن است از تعادل خارج شوند. اگر سلولهای «تی ۱» نتوانند سلولهای «تی۲» را خنثی کنند، سیستم ایمنی نمی تواند جلو التهاب مجاری تنفسی را بگیرد. این نظریّه ممکن است با دیگر تعاریفی که نسبت به پخش و شیوع آسم وجود دارند، گره بخورد. مطالعات نشان می دهد که سرو کار داشتن و مجاورت با دود توتون، و یا مواد حساسیّت‌زائی مانند غبار اجرام ریز، سوسکها، و پُرز حیوانات ممکن است در گسترش آسم تأثیر داشته باشد. باید گفت آسم در کسانی که دچار آلرژی هستند، بیشتر به وجود می  آید، در حالی که تمام اشخاصی که آلرژی دارند به آسم مبتلا نمی  شوند. بر طبق فرضیه‌های بهداشتی و نشانه های موجود، بچه های امروز کمتر از بچه های دوران گذشته در معرض ابتلا به عفونتهای باکتریال هستند.
در نتیجه سیستم دفاعی بدن بچه امکان رشد سلولهائی که سبب آسم می شوند را نمی دهد. آسم در بزرگسالان همچنین می تواند ناشی از نوع کار فرد باشد(آسم شغلی)؛ تماس با حیوانات، ریزوم‌های پلاستیک، غبار پشم، غبار حبوبات، حشره کشها، و براده ی فلزات، معمولاً به علت واکنش دفاعی بدن نسبت به جرم‌های خارجی، می تواند سبب آسم شود. متأسفانه در بعضی افراد، سال‌ها پس از جدائی از مواد آسم‌زا، ممکن است آسم همچنان ادامه داشته باشد. به هرحال آسم یک بیماری جدی است و بیمار باید همواره تحت نظر پزشک معالج باشد.
چکاپ مرتب باید صورت گیرد؛ و فواصل این چکاپ‌ها بستگی به میزان پیشرفت بیماری، و وضع بیمار فرق می  کند و از یک ماه تا یک سال درتغییر است. در موارد بحرانی و اورژانس نیز، حتماً باید به بیمارستان رفت و مستقیماً تحت نظر بود. البته با مشورت و تأیید پزشک معالج، بیمار می تواند در تحت نظر یک کارشناس بهداشت و سلامتی هم کمک‌های لازم را در خانه برای مدارا با بیماری و تکمیل مداوا بگیرد.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان