شنبه, ۱۴ مهر, ۱۴۰۳ / 5 October, 2024
مجله ویستا

۱ آبان سال ۱۳۳۳ ــ ادامه محاکمه و اعدام افسران کمونیست ایران و خشم مردم، خشمی که به عقده تبدیل شد و باقی ماند


۲۳ اکتبر ۱۹۵۴ (اول آبان سال ۱۳۳۳خورشیدی) چهار تن از ۱۱ افسر گروه سوم نظامیان کمونیست ایران به اعدام و هفت تن دیگر به حبس ابد محکوم شدند. هیچکدام از آنان، نه ازعمل خود ابراز پشیمانی و نه از شاه درخواست بخشودگی کردند. آنان هم مانند افسران دسته اول و دوم پیروی از یک مکتب سیاسی و یک نظریه اقتصادی ــ اجتماعی را که بستگی به متمایل فرد و احتمالا ریشه در نهاد او دارد، تا این حد عملی مجرمانه ندانسته و گفته بودند که «اقدام» می تواند جرم تلقی شود، نه صرفا «اندیشه».
روز بعد (دوم آبان) هم چهارمین دسته افسران کمونیست در پی محاکمه ای نسبتا کوتاه محکوم شدند. مجازات چهار تن از اعضای این دسته اعدام و دو تن دیگر حبس دائم تعیین شده بود. هشتم آبان شش افسر و ۱۷ آبان پنج افسر دیگر از محکومان گروههای دوم، سوم و چهارم تیرباران شدند که سرهنگ جلالی، سرهنگ افشار بکشلو، سرهنگ جمشیدی و سرگرد وکیلی در میان آنان بودند. بیشتر افسران دستگیر شده در ساعات فراغت خود در سالهای ۱۳۳۱ و ۱۳۳۲در دبیرستان های دولتی کشور که این دبیرستان ها به دلیل ضعف مالی دولت وقت (ناشی از محاصره اقتصادی) دچار کمبود دبیر شده بودند به رایگان تدریس کرده بودند.
اعدام این افسران سبب شد که مردم خشمی را که نسبت به حزب توده داشتند که چرا با این توان نظامی، کودتای ۲۸ مرداد را در هم نشکسته بود فراموش کردند و بیش از پیش ضد دولتی شدند. وجود فرمانداری نظامی و منع رفت و آمد شبانه و محدودیت اجتماعات و سانسور مطبوعات مانع هرگونه اقدام ملت بود و لذا خشم آنان را به عقده تبدیل کرد.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز