گوگل سرنوشت بسیاری از وب‌سایت‌ها را عوض کرد

«پول هم می شود از آن درآورد» من هم مثل شما این جمله را پس از تعریف كردن پر آب و تاب یك ایده جدید از آدم‌های باتجربه و به اصطلاح خودمان كاسب زیاد شنیده‌ام. پس از چند سال پا كردن توی یك كفش و اصرار بر این كه اینترنت چیز مهم و به در بخوری است، دنیا را عوض میكند، و مرزها را برمیدارد، باید با خوشحالی اعلام كند كه: بله، حالا از اینترنت می شود پول درآورد. درست است كه خیلیها در سال‌های آخر دهه ۹۰ در اروپا و آمریكا از قبل ایده‌های معمولی و گاهی احمقانه از نظر تجاری(مثل وب سایتی كه با آن غذای سگ و گربه دم در خانه ها می بردند) میلیونر شدند، اما فقط درصد كمیشان میلیونر باقی ماندند. و بعد از مدتی آن ارزش‌های بادآورده درست مثل یخی كه در آفتاب بگذارند، كاملاً آب شد و از بین رفت.
اما پس از چند سال، ناگهان معجزه ای رخ داد: گوگل، جست وجوگری كه روز به روز محبوب تر میشد بالاخره توانست سهمش را از یاهو و آلتاویستا و رقیبان دیگرش در بازار جست وجوگرها بالاتر ببرد و حالا وقت آن بود كه مس ها را طلا كند. در كمتر از یك سال گوگل توانست با جا انداختن نوعی آگهی كه برخلاف آگهی های چند سال قبلش، تنها دو، سه خط متن ساده انگلیسی بودند، درآمدی قابل توجه برای خود پیدا كند. اما رمز موفقیت این آگهی ها تنها در ساده بودنشان نبود، بلكه از یك نظر بسیار هم پیچیده بودند: هر آگهی دقیقاً متناسب با چیزی كه كاربر جست وجو كرده بود می آمد، (یعنی اگر مثلاً شما دنبال داروی سردرد می گشتید، بلیت كنسرت بریتنی اسپیرز به شما پیشنهاد نمی داد. بلكه چند مدل قرص سردرد پیشنهاد میكرد) و تا وقتی هم كه كسی روی آن كلیك نكرده بود، پولی از آگهی دهنده نمیگرفت. رفته رفته سیستم سفارش آگهی در گوگل یا AdWords پیچیده تر و دقیق تر شد و به جایی رسید كه امروز هر كسی كه كارت اعتباری داشته باشد، می تواند از هر جای دنیا، چند جور آگهی با چند جور جمله بندی درست كند و هر كدام را هر جور كه خواست (یعنی بر اساس هر كلمه‌ای كه مردم جست‌وجو كردند)، و فقط برای هر كسی كه خواست (بر اساس زبان، كشور، شهر و حتی محله) نشان بدهد.
به علاوه، به آگهی دهنده امكان میدهد كه یك بودجه روزانه تعیین كند و به محض این كه خرج آگهی خواست از آن بودجه بالا بزند، نمایشش را متوقف كند. با این روش گوگل توانست از شركتی كه در سال‌های اول فقط ضرر میداد، به شركتی با سود چندصد میلیونی در سال تبدیل شود. با همین درآمدهای چند سنتی كوچك ولی انبوه. اما انقلاب واقعی را گوگل در آن طرف بازی ایجاد كرده است، یعنی برای ناشران و صاحبان وب سایت‌ها. به این شكل كه بعد از مدتی گوگل با راه انداختن سرویس AdSense به آگهی دهندگان اجازه داد كه آگهیهایشان را در وب سایت‌های مشخصی كه گوگل آنها را به عنوان شریك تجاری با دقت انتخاب كرده بود، نیز نمایش بدهند. به این ترتیب از هر چند سنت درآمدی كه آگهی دهنده به ازای هر بار كلیك بیننده یك وب سایت خبری، برای مثال، پرداخت می كرد، بخشی را خود گوگل برمی داشت و بخشی را -كه خودش ادعا میكند بخش بزرگ‌تری است- به وب سایت شریك می داد. آگهیهای گوگل نه تنها خود آن را از منجلاب تجارت اینترنتی نجات داد، بلكه بسیاری از وب سایت‌های خبری، مجله‌های اینترنتی، و بانك های اطلاعاتی را كه داشتند كركره‌ها را كم‌كم پایین می كشیدند و می رفتند نجات داد. الان حتی بسیاری از وبلاگ‌های كوچك و كم بیننده دارند حداقل خرج میزبانی صفحاتشان و كارهای فنی مشابه دیگر را از راه همین آگهی های نجیب درمی آورند.
ولی مثل این كه برای ما ایرانیها هیچ وقت كارها خوب پیش نمی رود: سیستم جذب و پخش آگهی گوگل زبان فارسی را نمیشناسد. بنابراین اگر پربیننده‌ترین وب سایت فارسی را نیز داشته باشید، با گذاشتن آگهی گوگل در صفحه اول آن حتی یك سنت هم در نخواهید آورد. این تازه در صورتی است كه گوگل تقاضای شما را برای همكاری تجاری تایید كند. با این حال، همین منبع درآمد ناچیز بسیاری از وب سایت‌های انگلیسی زبان -و چند زبان اروپایی دیگر- را می تواند از مرگ نجات دهد. زمان آگهیهای فله‌ای گذشته است و وقت آن است كه آگهی دهندگان ایرانی با استفاده از شیوه های جدید، موثر و بسیار كم‌خرج‌تر آگهی، مانند آنچه گوگل می كند، نه تنها از بودجه تبلیغات خود بهتر استفاده كنند، بلكه به طور غیرمستقیم به دوام و رونق وب سایت های خبری و خدماتی مربوط به ایران هم كمك كنند. اگر كسی این روزها از شما پرسید از آن پول هم می شود درآورد، جواب بدهید: بله. خدا پدر مخترعان گوگل را بیامرزد. می شود.

حسین درخشان

منبع : اخبار فن‌آوری اطلاعات ایتنا