شنبه, ۱۳ بهمن, ۱۴۰۳ / 1 February, 2025
مجله ویستا
افکار عمومی از انسان های اولیه تا قرن اتم
در اواخر قرن نوزدهم با استفاده رسمی از روش نمونه‌گیری كه كاشف آن (كیه) جامعه‌شناس فنلاندی بود، تحقیقات شكل علمی‌تری یافت و گام اصلی برای سنجش و پژوهش در افكار عمومی برداشته شد.
سال ۱۹۳۶ را می‌توان تاریخ تولد رسمی سنجش افكار به شمار آورد. در این زمان (روزولت) به عنوان كاندیدای ریاست جمهوری امریكا معرفی شده بود. نشریه رید رزدایجست عقاید ۲۴ هزار رای دهنده امریكایی را از طریق تماس تلفنی گردآوری كرد. نتیجه‌یی كه به دست آمد، بیانگر آن بود كه روزولت در این انتخابات پیروز نخواهد شد.
هم زمان با این نظرخواهی گالوپ به كمك روش‌های نمونه‌گیری با پنج هزار امریكایی مصاحبه كرد و سپس اعلام داشت كه روزولت برنده خواهد شد. به این ترتیب پس از برگزاری انتخابات كه به پیروزی روزولت انجامید، برای اولین بار صحت این روش به تایید رسید. در عین حال، این واقعه نشان دهنده آن بود كه روش‌های كلاسیك اندازه‌گیری افكار عمومی، با وجود وسعت دامنه، اشتباهات زیادی دارد. البته روش‌های نوین نیز نقایصی داشت. حادثه ناگوار سال ۱۹۴۸ موید این مدعا بود. در این سال تمام نظرخواهی‌ها دلالت بر شكست «ترومن» در انتخابات داشت. حال آنكه برعكس تمام انتظارات، وی در انتخابات پیروز شد.
غالبا گفته می‌شود كه روابط عمومی پدیده جدیدی است اما با اندكی تعمق پی خواهیم برد كه فعالیت‌های روابط عمومی تازگی ندارد و تلاش و كوشش برای مقابله با افكار عمومی وسیعی در برقراری ارتباط و تفاهم با مردم از عهد باستان وجود داشته است و تنها ابزار و ادوات روابط عمومی و درجه مهارت و تخصص كارشناسان روابط عمومی و شدت و وسعت مساعی لازم امروزی در این زمینه است كه نسبتا تازگی دارد.
قدرت افكار عمومی در مهار كردن فعالیت‌های بشری از قرنها پیش شناخته شده بود و با اینكه اصطلاح افكار عمومی از قرن هجدهم متداول شد، معهذا از همان عهد باستان فرمانروایان متوجه نیروی افكار عمومی بودند و افكار عمومی همواره قدرت و اثر خود را نشان داده است. سنگ نبشته‌هایی كه از شاهان بزرگ هخامنش باقیمانده نشان می دهد كه فرمانروایان هخامنش به قدرت و تاثیر افكار عمومی وقوف داشته‌اند و منظور از این سنگ نبشته‌ها نفوذ در افكار عمومی بوده است. در ادوار یونان و روم باستان نیز افكار عمومی در شكل دادن به حوادث نقش مهمی ایفا كرده، گو اینكه جامعه های باستانی، بسیار كوچك و راه های ابراز عقیده و نظر محدود بوده و وسایل ارتباط بین مردم در آن زمان صورت ابتدایی داشته است.
فضلای یونان باستان در اهمیت اداره و افكار عمومی تحقیق و مطالعه‌هایی كرده‌اند ولی هیچ‌گاه این اصطلاحی را كه امروز به كار می بریم به كار نمی‌بردند. عبارت و اصطلاحاتی كه از روم باقی مانده نشان می‌دهد كه آنها نیز به تاثیر افكار عمومی واقف بودند و عبارت «صدای مردم صدای خداست» را به كار می‌بردند.
همچنین مردم عهد باستان متوجه بودند كه با نشر اطلاعات می‌توان در اذهان مردم و در نتیجه در اعمال مردم نفوذ كرد. دلایلی از كوشش آنها در این زمینه به كمك باستان‌شناسان به دست آمده است. باستان‌شناسانی كه در عراق مشغول كاوش‌های علمی بودند یك بولتن كشاورزی به تاریخ ۱۸۰۰ سال پیش از میلاد به دست آورده‌اند كه طرز كشت محصول و آبیاری آن و طرز مبارزه با موش‌های صحرایی را به كشاورزان آن زمان تعلیم می‌داده است. آثار مكتوبی كه از مصر قدیم باقیمانده و سنگ نبشته‌های عهد هخامنشی كه حاوی اطلاعات درباره شاهان بزرگ هخامنش و تجلیل از نام آنها است، نمونه‌های دیگری از این نوع فعالیت ها است. بطور كلی قسمت عمده آثار ادبی و هنری عهد باستان به منظور جلب پشتیبانی مردم برای سلاطین و روحانیان و رجال دیگر آن زمان بوده است، جیور جیكس، یكی از آثار «ویرجیل» و نمونه‌یی از مساعی و تلاش شاعر نامدار رومی است كه برای ترغیب شهرنشینان به كوچ كردن به مناطق روستایی و كشت مزارع جهت تامین آذوقه جمعیت روزافزون آن زمان تنظیم یافته است.
«دموستن» خطیب مشهور با ایراد سخنرانی‌هایی با نقشه‌های جهانگشایی «فیلیپ مقدونی» مخالفت می‌ورزید. ژول سزار قیصر معروف با فرستادن گزارش‌های مخصوص به عنوان فرماندار (سرزمین گل) مردم را به فتوحات درخشان خود آشنا می‌ساخت، عده‌یی از مورخان معتقدند كه اثر معروفی به نام «تفسیر» كه از روم باستان باقی مانده به قلم خود سزار و به منظور تبلیغ برای سزار نگارش یافته است.
قرنها پیش پادشاهان انگلیس صدراعظم‌های خود را نگاه‌دارنده وجدان پادشاه می‌نامیدند و با این عمل متوجه بودند كه برای برقراری حسن ارتباط بین مردم و دولت شخص ثالثی لازم است. كلمه پرو پاگاند در قرن هفدهم به كار رفت و آن زمانی بود كه كلیسای كاتولیك برای تبلیغ و پروپاگاند رشته‌یی در دانشكده دایر كرد.
«ادوارد برنیز» در كتاب كلاسیك خود پیرامون روابط عمومی تحت عنوان شكل بخشیدن به افكار عمومی شرح می‌دهد كه اندیشه‌های مرتبط با روابط عمومی در خلال دوران شكوفا شد؛ دورانی كه مردم اجازه یافتند آزادانه حرف‌های خود را بزنند و در رقابتهای اقتصادی مشاركت كنند.
در تمامی دوره‌های دموكراسی، از جمهوری رم گرفته تا نظام كنونی ما، رساله‌ها، مقاله‌ها، سخنرانی‌ها و دیگر قالب‌های خطابه، به قصد سلطه بر افكار عمومی به كار گرفته شده‌اند. البته كشورها و نهادهای غیردموكراتیك هم این ابزارها را به خدمت گرفته‌اند. اما در جایی كه امكان بحث و انتقاد وجود ندارد، امكان تعالی به سوی گفت و شنود نیز كه ما آن را با وظیفه روابط عمومی در مسوولانه‌ترین و جامع‌ترین شكل اجتماعی‌اش مرتبط می‌دانیم نمی‌تواند وجود داشته باشد. به قول مدرسان یاد شده بطور مسلم فعالیت‌های روابط عمومی همیشه دو طرفه، دوسویه یا متقارن نبوده است اما در جامعه دموكراتیك افراد در تعبیر، تفسیر و بحث درباره پیام‌هایی كه دریافت می‌دارند در صورت تمایل می‌توانند آزادانه با پیام‌های دریافتی مخالفت كرده نسبت به آن عكس‌العمل دلخواه خود را نشان دهند.
نمونه بسیار خوب استفاده از مهارت‌های روابط عمومی برای پیشبرد دموكراسی جریان انقلاب امریكا است. توماس پین و ساموئل آدامز دو تن از مبلغان بزرگ، نویسندگان، سخنرانان، مناظره‌گران و سازمان‌دهندگان این انقلاب بودند كه برای جلب توجه افكار عمومی حتی وقایع و مراسم جدیدی را خلق می‌كردند. مثلا برگزاری مراسم ویژه میهمانی چای در بوستن (در زمان انقلاب امریكا) چنان تاثیرگذار بود كه حتی امروزه نیز هیچ كودك دبستانی را نمی‌توان یافت كه با آن آشنا نباشد. تكیه انگلیسی‌ها به قدرت و برتری نظامی‌شان نادیده گرفتن افكار عمومی و عدم مقابله جدی با انقلابیون عواملی بودند كه به این مبلغان انقلاب كمك كرد، بسیاری از فنونی كه منجر به تولد ملت ما و توسعه آن در مناطق اولیه گردید، در پیشبرد جنبش‌های اجتماعی و نهضت‌های اصلاح‌طلبانه قرن ۱۹ به كار گرفته شد. یكی از آن نهضت‌ها جمع‌آوری اعانه و بسیج افكار عمومی در لغو بردگی سیاهپوستان بود.
برنامه دیگر جهت احقاق حقوق زنان در همین مقطع تهیه دادخواست‌ها، نوشته‌ها و سخنرانی‌های فراوانی باعث اصلاحاتی در مورد حق اطلاق سرپرستی اطفال و حق زن در اموال خانواده گردید. در خلال قرن نوزدهم در غرب، نامزدهای مشاغل سیاسی و صاحبان مقامات نیز ارزش تبلیغات را دریافتند. این دوره تاریخی شاهد تولد آژانس‌های مطبوعاتی سیاسی و دفاتر مطبوعاتی كنونی است كه كارشان كمك به سنجش و بازنگری افكار عمومی جامعه درباره موضوعات سیاسی و همچنین سازماندهی مسافرت‌ها، سخنرانی نامزدهای انتخابات در نقاط مختلف كشور و گردهمایی است كه به مناسبت رقابتهای انتخاباتی تشكیل می‌شود. در سال ۱۹۰۶ آی‌وی‌لی كه مانند «برتیز» از پیشاهنگان روابط عمومی به حساب می‌آمد، مدیریت یك معدن زغال‌سنگ را برای رویارویی با اعتصاب كارگرانش به عهده گرفت. او در اقدامی كه به سهم خود انقلابی در رابطه بین مدیریت و كاركنان تلقی می‌شد به گردانندگان این معدن توصیه كرد كه به جای طفره رفتن از پاسخگویی به سوال‌های كارگران با آنها به گفت و شنود بپردازند و خط مشی و برنامه‌های شركت را برای آنها تشریح كنند. «لی» سپس مشاور روابط عمومی «راكفلر» شد و در همین راستا به آنها توصیه كرد كه با كارگران رابطه متقابل داشته باشند و در كارهایشان از سیاستی روشن و بی‌پرده پیروی كنند.
بین مردم و دولت شخص ثالثی لازم است. كلمه پروپاگاند برای مرتبه اول در قرن هفدهم به كار رفت و آن زمانی بود كه كلیسای كاتولیك برای تبلیغ و پروپاگاند مسیحیت، دانشگاه تبلیغ دایر كرد.
تئودور روزولت مبارزه خود را با موسسات بزرگ صنعتی به پیشگاه افكار عمومی برد و در آنجا بر حریفان فایق آمد.
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست