ازدواج آرزوی پردرد سر جوانان

ازدواج، با این كه یكی از رویایی ترین آرزوهای هر انسانی در سنین جوانی است اما امروز به یكی از چالش های مهم جامعه جوان كشور تبدیل شده است. و این چالش هنگامی از اهمیت فزونتری برخوردار می شود كه تنها لحظه ای بر روی آمارهای رسمی و غیررسمی تعداد دختران و پسرانی كه در انتظار این رویداد مهم زندگی هستند و دیگر از حد متوسط سن ازدواجشان گذشته است نظر افكنیم.
از سوی دیگر طی سال های اخیر ارایه آمارهایی در ارتباط با معضلاتی چون بیكاری، اعتیاد، بزهكاری و... مشكلات سر راه ازدواج را دو چندان ساخته و نگرانی های زیادی را میان مردم و به ویژه قشر جوان دامن زده است.
آخرین بررسی ها در مورد وضعیت ازدواج جوانان نشانگر تغییر و تحولات در الگویابی، كاهش شدید كاركرد خانواده و تحمیلی شدن ازدواج هاست، به طوری كه طی چند سال اخیر شمار متأهلین جوان در میان هر دو جنس دختر و پسر كاهش یافته كه این مسأله نیز بیانگر افزایش سن ازدواج و وقوع بسیاری از ازدواج ها در سنین بزرگسالی است.
براساس برخی آمارهای موجود، میانگین سن ازدواج در میان پسران ۲۹ و در دختران ۲۵ سال است كه البته تا چند سال پیش این آمار در پسران ۲۶ و در دختران ۲۳ سال ذكر شده بود.
كارشناسان عمده ترین دلایل عدم ازدواج میان جوانان را نداشتن شغل، ناتوانی مالی والدین در تدارك مراسم ازدواج فرزندان، عدم امكان تهیه مسكن مناسب، نداشتن توانایی مالی كافی، شروط دست و پاگیر برخی خانواده ها و... می دانند كه سایر دلایل در كنار این عوامل قرار داشته و از درجه اهمیت كمتری برخوردارند كه به عنوان مثال می توان به ترس از ازدواج و عدم تأمین زندگی در آینده، تجملی شدن مراسم مختلف، نبود حس مسوولیت پذیری در طرف مقابل، نداشتن اعتماد كامل به همسر و... اشاره كرد.
همچنین به اعتقاد صاحب نظران از اصلی ترین دلایلی كه باعث بروز بحران در دهه كنونی در مسأله ازدواج شده است به هم خوردن ضریب جمعیتی ایران در دهه ۶۵-۵۵ و رشد نامتعارف آن است به طوری كه تعداد پسران آماده ازدواج نسبت به دختران، در دهه كنونی بی سابقه بوده است.
براین اساس با توجه به حفظ هنجار اختلاف سنی در ازدواج و فرض ثابت ماندن سایر شرایط اگر شمار هر گروه سنی دختران را با تعداد پسران گروه بعد مقایسه كنیم، به این نتیجه خواهیم رسید كه تعداد قابل توجهی از دختران آماده ازدواج، امكان برقراری چنین پیوندی را با یك مرد جوان نخواهند داشت.
این در حالی است كه فاصله میان بلوغ، سن مسوولیت پذیری ازدواج و تأخیر در هویت یابی جنسی موجب تأخیر در دستیابی به نیاز طبیعی جوانان و شكل گیری و رشد هویت آنان در خارج از چارچوب خانواده شده است.
● اشتغال، سنگ اول!
با توجه به نرخ رشد بیكاری در سال های اخیر، داده های آماری بخش عمده این بیكاران را نیروهای جوان جامعه نشان می دهد.
نیروهایی كه در طی سال های اخیر با توجه به رشد فزاینده دانشگاه ها در پذیرش دانشجو، از میان تحصیلكرده ها هستند (كه البته در این بین نمی توان ضعف نظام آموزشی در كشور را در پرورش نیروها بی اهمیت دانست).
عدم وجود سیستم اطلاع رسانی شغلی مناسب و دقیق نیز جهت آشنایی هر چه بیشتر جوان با نیازهای بازاركار و چگونگی راه اندازی مشاغل گوناگون و... این وضع را تشدید كرده است.
سروش سبزه پرور، جوان ۲۹ ساله كه به تازگی از ایلام به تهران آمده است، علت اصلی مهاجرت خود را عدم اشتغال در ایلام دانسته و می گوید: «اولین شرط خانواده ای كه برای خواستگاری به خانه شان رفتیم شاغل بودن من بود و از آن جا كه با تحصیلات سوم متوسطه در شهر خودمان كار چندان مناسبی پیدا نكردم به تهران آمدم تا شاغل شوم. اما این جا هم جز كارهای پیش پاافتاده شغل دیگری پیدا نكردم و ناچار به خانواده همسرم به دروغ گفتم كه در یك شركت خدماتی مشغول فعالیت هستم و وقتی آن ها برای تحقیق آمدند و متوجه غیرواقعی بودن حرف های من شدند، قضیه ازدواج من هم منتفی شد. من هم بی خیال شده ام و قصد دارم تا وقتی شغل خوبی پیدا نكرده ام، دیگر جایی برای خواستگاری نروم!»
● مسكن، سنگ دوم!
افزایش قیمت ها و به تبع آن افزایش اجاره و یا خرید مسكن در شهرها (به ویژه شهرهای بزرگ مثل تهران) موجب شده است كه تهیه مسكن و تأمین مخارج زندگی برای جوانان دشوار و تقریبا غیرممكن شود.
اعداد و ارقامی كه بر روی شیشه دفاتر املاك نصب شده است و یا آن چه كه در صفحات آگهی های جراید درخصوص قیمت های مسكن استیجاری آمده است، بسیاری از افراد ازدواج كرده را از ازدواج خود پشیمان می كند تا چه رسد به این كه جوانان مجرد با دیدن این قیمت ها تمایلی به ازدواج پیدا كنند.
● یك كلام: مشكلات اقتصادی!
براساس نظرات جوانان و اعتقاد صاحب نظران و كارشناسان امور اجتماعی، عمده ترین مانع بر سر ازدواج جوانان در كشور، بحث معضلات اقتصادی است. بنابراین اتخاذ سیاست هایی برای رفع و حل این نوع مشكلات اولین و مهم ترین قدم در جهت رفع موانع ازدواج به شمار می آید.
لذا پرداختن به این مسأله به دلیل گستردگی ابعاد گوناگون آن نیازمند عزم ملی است و مشاركت فعال نهادهای دولتی و غیر دولتی را می طلبد.
بسیاری از كارشناسان بر این باورند كه ایجاد یك تحول اساسی در نظام مدیریت كشور و ایجاد اشتغال واقعی برای جوانان، بالا بردن وام ازدواج و كمك های حداقلی دولت، تنها به مثابه مسكنی بر این درد خواهد بود و درمان قطعی این مشكل نیست.
هرچند طی سال های اخیر اقدامات خوبی در جهت تسریع در روند ازدواج جوانان و ایجاد فرهنگ ازدواج آسان میان اقشار جوان انجام شده است اما با استناد به آمار موجود ناكافی بوده و به صورت محسوسی خود را نشان نداده است، از این رو باید اقدامات وسیع تر و پردامنه تری در این رابطه انجام پذیرد.
بدیهی است فرهنگ سازی رسانه های تصویری و مكتوب، هشدار به خانواده ها در كاهش توقعات، آسان گیری، تسهیل فرایند امور، تشویق جوانان به كار و ازدواج و تشكیل خانواده، اشتغال آفرینی و... همه از نیازهای ضروری جامعه ما محسوب شده و البته در این میان بانك ها نیز باید با آسان گیری و تسهیل قوانین و شیوه های اعطای وام و در صورت امكان افزایش مبالغ وام های ازدواج و... زمینه را برای ایجاد شادی و نشاط در جامعه و میان قشر جوان فراهم نمایند.

منبع : روزنامه جوان