ما پشت سرمان چشم نداریم

چشم دنباله و دریچه مغز است که در خارج از جمجمه یعنی روی صورت ما قرار دارد. رتینا در ته کره چشم حاوی حدود ۱۳۰ میلیون سلول بلند و نازک به‌نام فتورسپتور می‌باشد که مسوول شناسایی رنگ‌های سیاه و سفید و ۷ میلیون سلول مخروطی‌شکل که در ارتباط با رنگ‌ها می‌باشند. ژن‌های مسوول سلول‌های مربوط به تشخیص رنگ روی کروموزوم ایکس قرار دارند. زنان دوکروموزوم ایکس دارند و برای همین سلول‌های مربوط به تشخیص رنگ‌ها در آنها بیشتر از مردهاست که دارای یک کروموزوم ایکس می‌باشند. این تفاوت معلوم می‌کند که چرا زنان رنگ‌ها را با تفصیل بیشتری تعریف می‌کنند. یک مرد از رنگ‌های اصلی مانند قرمز، آبی و سبز برای توصیف رنگ موردنظرش استفاده می‌کند، در حالی که یک زن برای بیان رنگ موردنظرش از ارغوانی، سوسنی، نقره‌ای، استخوانی و بسیاری دیگر سود می‌جوید.
چشمان انسان سفیدی قابل ملاحظه‌ای نسبت به اجداد اولیه خودش دارد. این سفیدی برای حرکت سیاهی چشم و جهت نگاه‌کردن که در ارتباطات و مکالمات دو نفر نقش اساسی دارد، به‌کار می‌رود. چشم زنان سفیدی بزرگ‌تری از چشم مردان دارد و این مساله این امکان را برای زنان - که ارتباطات جزو مهمی از زندگی آنان است - فراهم می‌آورد که بتوانند گستره وسیع‌تری را با حرکت سیاهی چشم ببینند.
ارتباط چشمی برای بیشتر گونه‌های حیوانی از اهمیت چندانی برخوردار نیست برای همین هم آنها یا سفیدی کمی در چشم خود دارند و یا اصلاً فاقد آن هستند. آنها به جای آن از زبان بدنی استفاده می‌کنند.
● آیا زنان در پشت‌سر خویش نیز دارای چشم هستند
نه کاملاً، اما شاید بتوان گفت که تقریباً. به عنوان مدافع کاشانه، ساختمان مغزی زنان به‌گونه‌ای متحول شده است که می‌توانند یک کمان ۴۵ درجه‌ای از دو طرف سر و با همین زاویه از بالا و پایین بینی خود را ببینند. زاویه دید بسیاری از زنان تا یکصد و هشتاد درجه نیز می‌رسد.
چشم یک مرد بزرگ‌تر از چشم یک زن است و مغزش در رابطه با دید به‌گونه‌ای متحول شده است که می‌تواند مسافت دورتری را به‌صورت تونلی ببیند. یعنی او می‌تواند به‌طور مشخص مسافت دوری را در روبه‌روی خود و در یک خط مستقیم ببیند مانند دوربین. این خصیصه به کار شکار او که هزاران سال به آن اشتغال داشته است، کمک فراوانی می‌کرده است. بدین‌معنی که می‌توانسته به‌راحتی شکار را از مسافت بسیار دوری شناسایی نماید.
مرد این قابلیت را دارد که بدون چشم بر هم زدن و پرت شدن حواسش شکار خود را مورد توجه قرار دهد، در حالی که چشمان زن می‌تواند محدوده وسیعی را ببیند. این قابلیت به او کمک می‌کند که بتواند هر خطری را که از اطراف کاشانه او را تهدید می‌کرده، متوجه شود. برای همین است که مرد مدرن امروزی می‌تواند به‌راحتی راهش را به یک کافی‌شاپ که در مسافت دوری قرار دارد، پیدا کند اما به ندرت می‌تواند چیزها را در یخچال، قفسه لباس‌ها و کشوها پیدا کند. این تفاوت در دید آمار کشته شدگان پسر و دختر را در جاده‌ها برای ما توضیح می‌دهد:
در سال ۱۹۹۷ در انگلستان، ۴۱۳۲ کودک در جاده‌ها کشته و زخمی شدند که از این رقم ۲۶۴۰تای آنها پسر و ۱۴۹۲ تای آنها دختر بودند. در استرالیا، تعداد پسرانی که با اتومبیل‌ها تصادف می‌کنند، دو برابر دختران است. پسران بیشتر از وسط خیابان رد می‌شوند تا دخترها و این مساله با توجه به ضعیف‌تر بودن زاویه دید آنان باعث تصادم آنها با وسایط نقلیه می‌شود.
● چرا چشمان زنان چیزهای زیادتری می‌بیند
بیلیون‌ها فوتون نور برابر یکصد مگابایت اطلاعات کامپیوتری در هر ثانیه به رتینای چشم برخورد می‌کند. با توجه به اینکه این مقدار برای مغز زیاد است، بنابراین مغز مقدار اطلاعات غیرلازم برای بقا را حذف و آنچه را که لازم است، دریافت می‌دارد.
برای مثال، وقتی مغز تمام رنگ‌های آسمان را دریافت می‌دارد، فقط مقداری را که لازم است شما آسمان را ببینید، انتخاب می‌کند، یعنی فقط رنگ آبی را. مغز ما دید ما را آنقدر باریک می‌کند تا به حدی که فقط بتوانیم روی یک چیز توجه کنیم. به عنوان مثال اگر ما دنبال یک سوزن روی قالی بگردیم، زاویه دید ما بسیار باریک‌تر می‌شود. اکثریت زنان در این دنیا این مکالمه را با مردی که روبه‌روی یخچال ایستاده و به داخل آن نگاه می‌کند داشته است:
مرد: کره کجاست.
زن: در یخچال
مرد: من دارم نگاه می‌کنم اما کره‌ای نمی‌بینم.
زن: همانجاست. من ۱۰ دقیقه پیش آن را در یخچال گذاشتم.
مرد: می‌گویم نیست، حتما جای دیگری گذاشته‌ای. مطمئناً کره‌ای در یخچال نیست.
در این موقع زن به آشپزخانه وارد می‌شود. دستش را به داخل یخچال می‌برد و کره را بیرون می‌آورد. مردان بی‌تجربه بعضی اوقات احساس می‌کنند که این یک کلک است و زنان را متهم می‌کنند که همیشه چیزها را در جاهایی پنهان می‌کنند که آنها نتوانند پیدا کنند.
جوراب‌ها، کفش‌ها، زیرپوش‌ها، مربا، کره، سویچ ماشین و کیف پول همه آنجا هستند، فقط مردان نمی‌توانند ببینند.
این تفاوت در دید اهمیت بسیاری در زندگی ما دارد. آمار بیمه اتومبیل‌ها نشان می‌دهد که زنان راننده کمتر احتمال خوردن از پهلوها را در چهارراه‌ها دارند تا مردان. زاویه وسیع دید در زنان به آنان این امکان را می‌دهد که ماشین‌هایی را که از دو طرف آنها می‌آید، ببینند.
زنان بیشتر از قسمت جلو یا عقب ماشین هنگام پارک کردن موازی خطر برخورد دارند و آن به دلیل کمتر بودن مهارت فضایی در آنان است.

صدیقه شهاب

منبع : روزنامه تهران امروز