غفلت نکنیم

از وقتی كه خبر سهمیه‌بندی بنزین مردم را بهت‌زده راهی پمپ بنزین‌ها كرد، یك هفته می‌گذرد؛ یك هفته‌ای كه هر روز با خبرهای مختلفی از اوضاع بنزین و سهمیه‌بندی‌اش سپری شد تا رفته‌رفته پیامدهای مثبت و منفی این طرح (مثل هر طرح دیگری) بیشتر خود را به رخ بكشد.
در این شكی نیست كه سهمیه‌بندی بنزین یا حذف یارانه از بنزین، طرحی بود كه پیش از اینها باید اجرا می‌شد تا اقتصاد نفتی ایران به‌تدریج وابستگی‌اش را به نفت كم و كمتر كند. از این روست كه شاید در صف موافقان سهمیه‌بندی بنزین یا حذف یارانه از بنزین خیلی‌ها را می‌توان دید، از منتقدان دولت تا دوستان آن كه یكی‌شان همین چند روز پیش تولد ۲ سالگی‌اش را جشن گرفت . انتقادی هم اگر هست و گاه بر زبان می‌آید، نوك پیكانش به سمت شیوه اجرای این طرح یا چگونگی حذف یارانه از بنزین می‌چرخد تا تبعات منفی و مثبت این طرح بیش از پیش آشكار شود. اقتصاددانان معتقد به خصوصی‌سازی و كاهش وابستگی به نفت، از همان روز اول در صف موافقان درآمدند و از لزوم انجام این طرح در سال‌های قبل و قبل‌تر سخن گفتند. كارشناسان مسائل اجتماعی و شهری نیز اگرچه شتاب اجرای این طرح را زمینه‌ساز غافلگیری مسوولان انتظامی و شهری می‌دانستند اما كمك این سازمان‌ها را به ایجاد نظم در جامعه ستایش كردند.
مدیریت شهری تهران یكی از این سازمان‌ها بود كه بدون مقدمه وارد مرحله پس از طرح سهمیه‌بندی بنزین شد و در مقابل میل رو به افزایش استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی قرار گرفت. افزایش ساعت كار اتوبوس‌ها، اضافه‌كردن هزار دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل‌ونقل و اندیشیدن تمهیداتی برای افزایش توان مترو در جابه‌جایی مسافران به‌علاوه تلاش مدیران شهر و اعضای شورای شهر برای سروسامان‌دادن به سهمیه بنزین تاكسی‌های دوگانه‌سوز و رفع نقایص طرح ساماندهی مسافربرهای شخصی ازجمله مواردی بود كه طی این روزها به چشم می‌آید. به دنبال همین اقدامات بود كه مترو توانست یكباره تجربه افزایش ۱۲۰ درصدی مسافر را در كارنامه‌اش ثبت كند.اینها در شرایطی اتفاق افتاد كه به گفته اعضای شورای شهر تهران (در این مورد خاص رجوع شود به سخنان حسن بیادی و حبیب كاشانی در روزنامه دیروز) دولت طی این ۲ سال‌ اجرای كامل تبصره ۱۳ را به دست فراموشی سپرده بود و این خود باعث شده بود تا از شتاب مترو برای گسترش خطوط و ایستگاه‌ها و حتی افزایش واگن‌ها به شكل چشمگیری كاسته شود.این اتفاق اگر نیفتاده بود، شاید امروز ناوگان حمل‌ونقل شهری و خصوصا مترو می‌توانست خیلی بیش از اینها به یاری مردم و دولت بیاید و تصویر صف‌های طولانی مسافران را از سطح شهر به شكل كامل پاك كند. البته هنوز هم زمان هست برای توجه جدی و تخصیص اعتبار لازم برای گسترش شبكه حمل و نقل و خصوصا مترو. طرح سهمیه‌بندی تازه آغاز شده و با یك حساب سرانگشتی ساده، اولین پیامد مثبت آن ذخیره‌سازی دلارهایی است كه پیش از این باید نصیب فروشندگان بنزین به ایران می‌شد.
تا پیش از این سرانه مصرف بنزین در ایران در حول وحوش رقمی معادل۹ تا ۱۰ لیتر در روز می‌چرخید و اكنون به ۵/۳ لیتر كاهش یافته است.
آیا در چنین مقطعی اختصاص بخشی از این دلارهای ذخیره شده به بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی و تجهیز ناوگان آن عاقلانه نیست؟ در غیر این‌صورت هرگونه بی‌اعتنایی می‌تواند نتایجش را از مهرماه و زمان بالارفتن ترافیك شهری و افزایش سفرهای درون‌شهری (به نسبت تابستان) نشان دهد.

منبع : روزنامه تهران امروز