خورشید بر همگان می تابد

با وجودی که بسیاری از کشورهای اروپایی سال ها است با ارائه و اجرای طرح های مختلف تلاش کرده اند استفاده از سوخت های فسیلی را به حداقل برسانند و سوخت های پاک را جایگزین آن کنند، اما باز هم آن طور که باید به نتیجه دلخواه دست نیافته اند. شاهد این مدعا نیز برنامه ریزی جدید آنها برای پیوستن همه کشورهای جهان و در گام نخست کشورهای اروپایی به شبکه طراحی و استفاده از سوخت های پاک است. آخرین گزارش های دریافتی نشان می دهد کشورهای اروپایی در تلاش هستند با اجرای طرح «شبکه بین المللی انرژی خورشیدی» با تمرکز بر استفاده از انرژی خورشیدی و سوخت های زیستی، ابتدا همه کشورهای اروپایی و سپس بسیاری از کشورهای جهان را به استفاده از این سوخت ها تا پایان قرن آتی وادار کنند. از نگاه دیگر فعالان محیط زیست درصدد هستند دوره تسلط سوخت های پاک بر سوخت های فسیلی را هر چه سریع تر آغاز کنند. هر چند طرحی مانند DSCs Dye Sensitized Solar Cells)) و Biomimetics به عنوان طرح های موفق برای استفاده متمرکز از انرژی های قابل بازیافت، هنوز هم قابل اعتنا و استفاده است اما به نظر می رسد اجرای چنین طرح هایی پاسخگوی اهداف بلندمدت و متمرکز کشورهای اروپایی برای قطع استفاده از سوخت های فسیلی نبوده است. اگرچه تاکنون اجرای این طرح ها توانسته است تا حد زیادی کاهش استفاده از سوخت های فسیلی را باعث شود.
● یک نشست، یک تصمیم
یکی از محورهای اصلی بحث در همایش «نانوتکنولوژی برای انرژی های قابل بازیافت» توسعه علم نانوتکنولوژی با هدف تولید و استفاده از انرژی های قابل بازیافت بود. هر چند یکی از اصلی ترین مباحث مورد بررسی به استفاده از انرژی خورشید، به عنوان اصلی ترین منبع تولید سوخت های پاک اختصاص یافت، اما بخش دیگری از گفت وگوها به استفاده از انرژی هایی چون باد و سوخت های زیستی اختصاص یافت. آنچه مسلم است انرژی خورشیدی برای تولید انرژی برق و هیدروژن مورد استفاده برای راه اندازی موتورها بسیار حائز اهمیت است. از طرفی در بسیاری موارد می توان از انرژی خورشیدی یا انرژی های پاک مرتبط به آن به طور مستقیم و غیرمستقیم استفاده کرد. به عقیده پروفسور بنیگت کازمو یکی از پژوهشگران دانشگاه صنعت و تکنولوژی چالمرز انگلیس؛ «ظرفیت استفاده از انرژی خورشیدی حتی در مواردی فراتر از انواع دیگر انرژی مانند باد است چرا که نور آفتاب بر همه کشورهای جهان هر چند ممکن است یکسان نتابد اما حتماً خواهد تابید و همین بهترین نکته برای استفاده از انرژی خورشیدی به عنوان منبع انرژی پاک به جای انواع فسیلی است.» وی در ادامه می گوید؛«هر چند میزان تابش نور آ فتاب در کشورهای اسکاندیناوی یا سیبری به حد کشورهای آفریقایی یا برخی از کشورهای آسیایی مانند ژاپن نیست، اما نسبت به هر نوع انرژی دیگری نور آفتاب در کشورهای اسکاندیناوی و سیبری نیز در دسترس است. بنابراین طرح «شبکه بین المللی انرژی خورشیدی» طرحی کاملاً اجرایی است.» پروفسور کازمو معتقد است؛ «اگر بتوانیم مساله کاهش مدت زمان تابش نور خورشید در برخی کشورها را با شیوه ذخیره سازی انرژی خورشید در ساعت های پرتابش برطرف کنیم و از طرفی تجهیزات لازم برای استفاده از انرژی خورشید را تهیه کنیم، می توانیم به راحتی استفاده از انرژی خورشیدی را جایگزین استفاده از سوخت های فسیلی کنیم.»
● یافته های جدید، امیدهای پیش رو
در پی عنوان شدن طرح «شبکه بین المللی انرژی خورشیدی» در کشورهای اروپایی و به تدریج در دیگر کشورهای جهان بسیاری از تولیدکنندگان سلول های خورشیدی طرح های جدید خود یعنی استفاده از سلول های سیلیکونی را نیز مطرح کردند. هر چند متولیان برخی از طرح های پیشین استفاده از انرژی خورشیدی نظیر طرح DSC خواهان کاهش هزینه ها و استفاده از همین سلول های خورشیدی حال حاضر به جای انواع سیلیکونی هستند، اما به نظر می رسد به زودی سلول های سیلیکونی جایگزین انواع فعلی خواهند شد. به عقیده برخی از کارشناسان بالا بردن هزینه ها نظیر استفاده از سلول های سیلیکونی به جای انواع فعلی مانع از اجرایی شدن طرح «شبکه بین المللی انرژی خورشیدی» خواهد شد. از سوی دیگر برخی معتقدند استفاده از سلول های سیلیکونی یا فیلم های نازک هر چند ممکن است قدری هزینه بر بوده و باعث افزایش بهای استفاده از انرژی خورشیدی شود، اما به همان نسبت میزان جذب ذخیره و تولید انرژی در سطح بالاتری خواهد بود. به این ترتیب هر چند به نظر می رسد بر سر موارد اینچنینی یعنی استفاده از نوع سلول های مورد استفاده، اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد، اما تصمیم اتحادیه اروپا(EU) مبنی بر راه اندازی چنین شبکه یی کاملاً جدی به نظر می رسد؛ به طوری که زمان نهایی اجرایی شدن نخستین مرحله طرح، سال ۲۰۲۰ میلادی اعلام شده است. پروفسور کازمو عقیده دارد؛«با شروع نخستین مرحله اجرای طرح، رقابت جدی بین فعالان عرصه تولید تجهیزات استفاده از انرژی خورشیدی آغاز خواهد شد و همین باعث گسترش استفاده از انرژی خورشیدی خواهد شد.» وی در ادامه می گوید؛«هر چند در ابتدا ممکن است کمی افزایش هزینه ها مشاهده شود اما با فراگیر شدن استفاده از انرژی خورشیدی هزینه ها نیز کاهش خواهد یافت.»
● کوچک اما پرثمر
هر چند اتحادیه اروپا روی استفاده از انرژی خورشیدی متمرکز شده است، اما استفاده از «ارگانیسم های زیستی» نیز پا به پای استفاده از انرژی خورشیدی در حال گسترش است.
ارگانیسم های زیستی (Biological organism) یا همان موجودات زنده مانند برخی گیاهان و باکتری ها و سیانوباکترها می توانند با ویژگی خاص خود یعنی فتوسنتز آب را به الکترون و پروتون تجزیه و انرژی تولید کنند. برخی از موجودات زنده فتوسنتزکننده به صورت ژنتیکی و برخی دیگر با اندکی دستکاری ژنتیکی، می توانند سوخت های پاک بدون کربن همچون هیدروژن تولید کنند. از طرفی این موجودات می توانند برخی از انواع سوخت ها مانند الکل یا هیدروکربن ها را تولید کنند؛ سوخت هایی که هر چند کربن در ساختارشان وجود دارد اما این کربن توسط طبیعت قابل بازیافت است و به صورت دی اکسید کربن مجدداً مورد استفاده این جانداران یا گیاهان قرار می گیرد. شاید یکی دیگر از ویژگی های این جانداران امکان تولید انبوه آنها بدون نگرانی از استفاده از آنها در هر زمان و مکانی باشد. به این معنی که در مقایسه با انرژی خورشیدی که استفاده از آن در برخی کشورها با مشکل روبه رو است، اما استفاده از این موجودات در همه کشورها و در هر شرایطی امکان پذیر است.
به این ترتیب شاید حتی بتوان با استفاده از انرژی تولید توسط ارگانیسم های زیستی، نیروی برق مورد نیاز برای راه اندازی ماشین های عظیم را نیز فراهم کرد، حتی انرژی مورد نیاز موتورهای دیزلی در حال حاضر همپا با اجرای طرح «شبکه بین المللی انرژی خورشیدی» مرکز تکنولوژی ماساچوست (MIT) با استفاده از تزریق نوعی ویروس به باکتری اشرشیاکلی(E.coli) در حال تولید ارگانیسم های زیستی تولیدکننده الکتریسیته است. پیش بینی می شود نیروی برق تولیدشده توسط این باکتری بتواند انرژی برق مورد نیاز باتری های غول پیکر با توان شارژ مجدد را فراهم کند.

ترجمه؛ مهتاب خسروشاهی
www.enn.com

منبع : روزنامه اعتماد