تغییرات غلظت چربی های خون متعاقب مسمومیت با جیوه

● مقدمه:
جیوه یکی از عناصر واسطه جدول تناوبی است که تاکنون به عنوان عنصر سمی بررسی شده است. توجه به کاربرد وسیع آن موجب شده است تا تاثیر این عنصر بر پارامترهای خونی تایید شود. به دلیل نقش تعیین کننده لیپیدها در متابولیسم سلولی موجودات زنده، در این مطالعه تاثیر کلرید جیوه دو ظرفیتی بر پارامترهای مرتبط با لیپیدهای سرم و مقدار تری گلیسیرید سلولهای کبدی در رات به عنوان مدل حیوانی بررسی شد.
● روش ها:
تعداد پنج رات به ازای هر آزمایش انتخاب و پس از تزریق داخل صفاقی ۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت ۵ و ۱۰ روز میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت ۳۰ و ۶۰ روز نمونه گیری انجام و مقدار پارامترهای شیمیایی شامل کلسترول، تری گلیسرید و لیپوپروتئین ها اندازه گیری شد.
● نتایج:
نتایج نشان داد که تزریق ۱۰ میلی گرم کلرید جیوه در ۵ و ۱۰ روز به ترتیب موجب افزایش تری گلیسرید ۱۰.۹ و ۱۹.۳ درصد، لیپوپروتئین با دانسیته کم (LDL) ۱۶ و ۲۲.۶ درصد، لیپوپروتئین با دانسیته بسیار کم (VLDL) ۱۰.۹ و ۱۹.۳ درصد و تری گلیسرید سلول های کبدی ۱۰۵.۱ دو ۱۳۶.۳ درصد و کاهشی معادل ۱۳.۴ و ۱۷.۲ درصد در مقدار لیپوپروتئین با دانسیته بالا (HDL) نسبت به گروه شاهد شد. تزریق روزانه ۵ میلی گرم کلرید جیوه به مدت ۳۰ و ۶۰ روز سبب افزایش تری گلیسرید سرم به ترتیب ۳۴.۷ و ۴۷.۴ درصد، ۲۸.۹LDL و ۳۳.۳ درصد، ۳۴.۷ VLDL و ۴۷.۴ درصد، تری گلیسرید سلولهای کبدی ۱۷۷.۳ و ۲۱۳.۴ درصد و کاهش ۲۲.۹ و ۱۷.۲ درصد شده است.
● بحث:
می توان چنین استنباط کرد که جیوه قادر است در متابولیسم لیپیدها دخالت کند و این اثر وابسته به مقدار و زمان مواجه شدن سلول با جیوه می باشد و شاید بتوان گفت افرادی که به عللی با جیوه و املاح آن در ارتباط هستند، علاوه بر اثرات سمی آن، با اختلالات متابولیسمی مربوط به لیپیدها روبرو خواهند بود.

مسیح اله طاهر
حشمت اله اروجی
داریوش مختاریان زواره

منبع : پایگاه اطلاعات علمی