سیاست تغییر به ایران نمی‌رسد

کمتر از ده روز دیگر با آغاز رسمی ‌دوران ریاست جمهوری اوباما، ایالات متحده آمریکا سیاست‌ورزی متفاوت‌ترین رییس‌‌جمهور خود را تجربه خواهد کرد تا از پس آن یکنواختی که سالیان سال سیاست‌های این کشور را در بر گرفته بود، سیاست تغییر باراک اوباما، رییس‌‌جمهور جدید این کشور، مجالی برای بروز یافته و در عرصه عمل، سیاست آمریکا محک زده شود. اما تازه‌ترین رییس‌‌جمهور آمریکا هر چه بیشتر به عرصه عمل نزدیک می‌شود، بیش از پیش وعده به تغییر را نشدنی یافته و خود را در پیچ و خم سیاست‌های کلان دولت آمریکا و واقعیات سیاسی پیرامون دست‌بسته می‌یابد. امری که به ویژه در عرصه سیاست‌های امنیت ملی و سیاست خارجی آمریکا بیش از سایر عرصه‌ها نمایان می‌شود. در همین چارچوب باراک اوباما که در گرماگرم مبارزات انتخاباتی‌اش با مانورهای فراوان بر لزوم بازتعریف مجدد سیاست خارجی آمریکا سخن از گفت‌وگوی مستقیم با محمود احمدی‌نژاد و برقراری ارتباط با ایران می‌نمود این روزها در آستانه ورودش به کاخ سفید سخنانی دیگر را به میان آورده و با اقتدا به جرج بوش و بهره‌گیری از ادبیات سیاسی جمهوری‌خواهان، اندک‌اندک به سیاست خارجی سلف خود نزدیک شده است. در همین راستا، اوباما که از چندی پیش سیاستش با نزدیک‌شدن به سیاست‌های جرج بوش، جرج اوباما لقب گرفته بود روز گذشته در جریان معرفی رسمی‌ بلندپایه‌ترین مقام‌های اطلاعاتی دولتش در واشنگتن، از ایران به عنوان خطری واقعی برای امنیت آمریکا یاد کرده و تاکید نمود که آمریکا راغب به در پیش گرفتن دیپلماسی با ایران است.
اوباما پیش از این نیز اگر چه بر رجحان روش‌های دیپلماتیک در تعامل با ایران و ضرورت تعریف میز ویژه ایران با محوریت دیپلماسی با سابقه سخن گفته بود، اما کارشناسان سیاسی معتقدند که سیاست کلی اوباما در قبال ایران تفاوت چندانی با رییس‌‌جمهور پیش از وی نخواهد داشت و شعار تغییر اوباما دست کم در عرصه سیاست خارجی و به ویژه در تعامل با ایران برد چندانی نخواهد داشت، به عبارت دیگر اوباما با در دست‌گرفتن هدایت سیاسی آمریکا ناگزیر خواهد بود که بسیاری از سیاست‌های خارجی این دولت را از همان جایی که رییس‌‌جمهور پیشین آمریکا به پایان رسانده آغاز نماید و به تعبیر دیگر همان‌گونه که ظرف چندین سال گذشته آمریکا در تعامل با دولت‌هایی که یاغی می‌نامیدشان سیاست چماق و هویج را پیش گرفته پس از این نیز، دولت آمریکا در چارچوب همین سیاست عمل خواهد نمود و حتا اگر در این میان هویج‌هایی خوشمزه‌تر به طرف‌های متخاصم عرضه نماید قطعاً ناگزیر خواهد بود چماق‌هایی پر قدرت‌تر و موثر‌تر نیز در مواقع لزوم به کار برد. از همین رو به نظر می‌رسد آنچه سیاست تغییر می‌نامندش، بیش از آنکه لزوم خود را در رفتار سیاسی آمریکا پی گیرد، در سیاست خارجی ایران به ویژه در خصوص برنامه هسته‌ای پی خواهد گرفت، چرا که بدون شک رییس‌‌جمهور آمریکا چه یک جمهوری‌خواه باشد و چه یک دموکرات و چه حتا باراک اوبامایی که به اعتقاد بسیاری از ۴۳ رییس‌‌جمهور پیشین آمریکا متمایز می‌باشد، ایران هسته‌ای را بر نخواهد تابید. در همین راستا باراک اوباما با تمام تفاوت‌هایی که به زعم برخی با سلف‌های پیش از خود دارد بارها تاکید نموده که ایران هسته‌ای را تحمل نخواهد کرد و حتا در دیدار با دولتمردان اسراییلی در خصوص مقابله با برنامه هسته‌ای ایران و ممانعت از دستیابی ایران به تکنولوژی‌های دو‌گانه هسته‌ای تعهد داده است. در گامی ‌دیگر و در چارچوب سیاست‌های خاورمیانه‌ای دولت جدید آمریکا‌، آنچه تا این مرحله مشخص شده است حاکی از آن است که دولت اوباما به هیچ روی تغییر رویکردی را در این زمینه اعمال نخواهد کرد و حتا پاره‌ای کارشناسان سیاسی بر این باورند که آغاز تنش‌های جدید در غزه و قلع و قمع مردم این منطقه بی‌ارتباط با انتقال جدید قدرت در آمریکا نمی‌باشد امری که اگر چه تا کنون از جانب بسیاری از رهبران جهان با محکومیت مواجهه شده، اما به گونه‌ای سوال بر‌انگیز سکوت اوباما را در پی داشته است.
به هر حال آنچه در مجموع قابل تامل به نظر می‌رسد آن است که سیاست خارجی دولت آمریکا به هیچ‌روی مرزهای سیاست خارجی و امنیت ملی آمریکا را درنخواهد نوردید؛ لذا تحلیل‌هایی که بر پایه آن برخی سیاستمداران داخلی و خارجی از جمله رییس‌‌جمهور ایران بیش از اندازه به فردای ریاست جمهوری آمریکا امیدوارشده و گمان می‌بردند که سیاست‌های این دولت آنچنان می‌تواند دگرگونه باشد که لابی‌های پرنفوذ قدرت اساساً اجازه نخواهند داد که اوباما بر صندلی ریاست جمهوری آمریکا بنشیند و در گام بعدی، پس از رییس‌‌جمهور شدن اوباما‌ آنچنان ذوق زده شدند که در اقدامی‌ بی‌سابقه اقدام به فرستادن پیام تبریک به وی نمودند چندان پایه و اساسی قابل اتکا نداشته، زیرا بارها سیاستمداران آمریکایی و شخص اوباما تاکید کرده‌اند که سیاست خارجی آمریکا اهدافی مشخص و ثابت را پیگیری می‌نماید، اگرچه ممکن است راه‌های رسیدن به آن اهداف با توجه به دیدگاه‌های مختلف رهبران متفاوت باشد.

منبع : روزنامه تحلیل روز