آیا می‌دانید کی اولین بار کلید زد؟

از ایام قدیم تا قرن ۱۸ میلادی، قدیمی ترین شکل قفل، قفلی است که در ویرانه‌های خرساباد نزدیکی نینوا، پیدا شده است و حدود ۴ هزار سال قدمت دارد. این قفل چوبی است و چند میله چوبی قابل حرکت دارد که در سوراخ‌هائی مناسب روی کلون می‌افتند و کلون را در وضعیت بسته نگه می‌دارند. کلید آن هم چوبی است و میله‌هائی دارد و می‌توان آن را در شیاری در کلون داخل کرد. میله‌های کلید، میله‌های قابل حرکت قفل را به ارتفاع مناسب بالا می‌برند و بیرون کشیدن کلون ممکن می‌شد. مصریان قدیم، این نوع قفل را می‌شناختند و نمونه‌هائی از آن در ژاپن و نروژ نیز به‌دست آمده است. در حفره‌های تپه چغازنبیل در استان ایلام‌، کلون و میله‌هائی سنگی پیدا شده که قدمت آن به قرن سیزدهم میلادی می‌رسد. رومیان ، قفل‌ها و کلیدهای فلزی را اختراع کردند و برای اولین بار از ضامن‌ها برای ایمنی قفل استفاده کردند. قفل‌های ضامن‌دار صدها سال، تنها وسیله اطمینان بخش برای مردمان به شمار می‌رفت. در واقع ضامن‌ها همان برآمدگی‌های اطراف سوراخ کلید در قفل هستند، به‌طوری که اگر کلیدی ، شیارهائی متناظر با ضامن‌ها نداشته باشد، گردانیدن و حرکت آن در قفل ممکن نیست. طی قرن‌های متمادی، قفل سازها ابتکارهای فراوانی در طرح ضامن‌ها ارائه کردند و در نتیجه، کلیدهای پرپیچ و خمی پیدا شد. رومیان، کلیدهای کوچکی هم می‌ساختند و آنها را به‌عنوان انگشتر به دست می‌کردند؛ همچنین علاوه بر قفلهای ثابت ، قفل قابل انتقال را هم وارد کار کردند. قفل سازان قرون وسطی ، بخصوص در کشور آلمان ، در ساختن قفلهای ظریف تبحر خاصی داشتند. کلیدها و قسمت‌های متحرک قفل را بسیار پرکار و ضامن‌ها را بسیار در هم پیچیده می‌ساختند و ظاهر قفل‌ها را به‌طور بسیار زیبایی تزیین می‌کردند. با این همه ، توجه و نیاز فراوانی که در آن روزگاران پرآشوب به قفلهای مطمئن بود، در سازوکار قفل‌ها چندان پیشرفتی حاصل نشد. درهم پیچیدگی ضامن‌ها و پنهان کردن سوراخ کلید، تنها وسیله ایمنی به‌شمار می‌رفت.

منبع : پایگاه علمی ملاصدرا