۵ افسانه در مورد انرژی‌های سبز

در سایه مصرف لجام گسیخته انرژی در ایالات متحده و همچنین سودآوری فراوان ابرشرکت‌های فعال در بخش‌هایی نظیر زغال سنگ و نفت، همواره رویکرد به انرژی‌های سبز، با موانع و مشکلات فراوانی روبه‌رو بوده است. نویسنده با اشاره به ۵ افسانه تبلیغ شده در این مورد، معتقد است که با وجود اتلاف حجم زیادی از انرژی و سیاست‌های سؤال برانگیز دولت آمریکا در حوزه تولید گازهای گلخانه‌ای، باید سرانجام مردم آمریکا راه خود را به سوی مصرف انرژی‌های سبز در پیش بگیرند.
سال گذشته، آمریکایی‌ها بیش از هر ملت دیگری و در مجموع ۱۵۷ میلیارد دلار (براساس آمار وزارت انرژی ایالات متحده) برای خرید نفت هزینه کردند. ما در توسعه انرژی‌های سبز ناکام بوده‌ایم و این امر به افزایش هزینه‌های ما نیز انجامیده است.
از لحاظ تاریخی، ما به موضوع انرژی‌های تجدیدپذیر و کارایی مصرف سوخت، به عنوان مسایلی مهم و شایان توجه نگریسته‌ایم که رویکرد به آنها، احساس رضایت درونی را به همراه دارد، اما هیچ گاه از این موضوعات به عنوان لازمه صنایع و زندگی‌ فردای ما یاد نمی‌شود. مثلاً هم اینک کشورهای چین و آلمان به نسبت آمریکا، انرژی‌های تجدیدپذیر بیشتری تولید و مصرف می‌کنند. همچنین کارایی مصرف سوخت ما نیز بسیار عقب افتاده‌تر از اکثر کشورهای اروپایی است. بدتر اینکه، با وجود پیش‌بینی ۴ برابر شدن بازار انرژی‌های سبز در سراسر دنیا، ما همچنان در حال درجا زدن هستیم.
البته من معتقدم که ما می‌توانیم در جهت کاهش تولید و انتشار دود و دی‌اکسید کربن گام برداریم، اما موضوع مهم‌تر این است که به انرژی‌های سبز باید به عنوان منبع اشتغال، درآمد و اهتمام مردمی نگریست. چراکه هیچ گاه به این بخش به عنوان یک صنعت تولید انرژی واقعی و گسترش بخش‌های حامی آن نظیر دیپلماسی، قوانین و محرک‌های مختلف مورد نیاز، نگریسته نشده است. به علاوه، ما با ۵افسانه هم در حوزه انرژی‌های سبز روبه‌رو هستیم که باید در راستای تغییر در آنها نیز گام‌های بلندی برداشته شود.
ـ افسانه اول: انرژی سبز بیش از آنکه به اشتغال‌آفرینی منجر شود، باعث مصرف سوبسیدهای دولتی می‌گردد.
امروزه ما با چنین شرایطی روبه‌رو نیستیم؛ زیرا رهبران واشنگتن موضوع تولید انرژی‌های مسئولیت‌پذیر از لحاظ زیست‌محیطی را تنها به عنوان بخشی دیگر از حوزه‌های تزریق سوبسیدهای دولتی نظیر کشت ذرت و خودروی Prius تولید شده با سلول‌های زیستی توسط شرکت تویوتا می‌نگرند. این نگرش کوته‌بینانه، از دیدگاه من به از بین رفتن مشاغل نسل بعدی ما در بازارهای جهانی خواهد انجامید.
مثلاً در بخش انرژی‌های خورشیدی، ما در ۵ سال آینده با یک بازار ۲۰ میلیارد دلاری روبه‌رو هستیم، اما کشور اسپانیا با سرمایه‌گذاری‌هایی انبوه و طراحی یک برنامه مدرن ۲۵ ساله، این بخش را به یک صنعت رقابتی تبدیل نموده است. دولت آلمان هم در حوزه انرژی خورشیدی ۰۰۰/۳۵ تا ۰۰۰/۴۰ شغل جدید ایجاد کرده است.
ـ افسانه دوم: به دلیل عدم وجود منابع نفت، ما باید به کشورهای دیگر دنیا وابسته شویم.
هرگز چنین نیست. چرا که اگر چه کشور ما تنها ۳ % ذخایر ثبت شده نفت خام دنیا را در اختیار دارد، اما دارای چاه‌های ذخیره نفت استراتژیک زیادی هستیم. ولی سیاست‌های انرژی ایالات متحده نظیر الزام خودروسازان به کاهش میانگین مصرف سوخت خود به یک گالن در هر ۳۵ مایل ظرف ۲۰ سال آینده، تا رسیدن ما به یک جایگاه جهانی، فاصله زیادی دارد. (هم اینک استاندارد دولت چین، یک گالن در هر ۳۶ مایل است.) ارتش ایالات متحده در این حوزه، بسیار هوشمندانه‌تر عمل کرده است. چرا که فرماندهان نیروی هوایی آمادگی خود را برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی به ۵۰ % کل مصارف خود اعلام نموده‌اند. از سوی دیگر، ما هنوز هم دارای مناطق اکتشاف نشده زیادی هستیم.
ـ افسانه سوم:‌ انرژی سبز نمی‌تواند کل انرژی‌های مورد نیاز ما را فراهم کند.
هم اینک حرارت هدر رفته در نیروگاه‌های ما، بیش از مجموع انرژی حرارتی تولید شده در ژاپن برای به جریان انداختن کل اقتصاد این کشور است. بدین ترتیب، این سؤال به وجود می‌آید که آیا اصولاً ما نیازمند این حجم گسترده از انرژی پیش‌بینی شده هستیم؟ به هرحال، تنها با بازیافت انرژی‌های هدر رفته در بخش‌های صنعت و کشاورزی، می‌توان براساس مطالعه انجام شده توسط انستیتوی ملی «لاورنس برکلی» ۲۰ % انرژی برق مورد نیاز ایالات متحده را تأمین کرد.در گذشته، ما از قوانین فدرال در جهت بهره‌وری استفاده می‌نمودیم. لذا با توسعه کاربرد انرژی‌های باد و خورشید و زمین گرمایی، می‌توانیم مصرف زغال‌سنگ را به شدت کاهش دهیم.
ـ افسانه چهارم: آمریکایی‌ها به راحتی برای هرگالن بنزین، ۳ دلار می‌پردازند.
نکته مهم این است که ما بسیاری از هزینه‌های ناگفته مصرف نفت و بنزین را درک نمی‌کنیم. به علاوه، مطالعات مختلف نشان می‌دهد که آمریکایی‌های اندکی از مبلغ پرداختی دقیق خود در پمپ بنزین‌ها آگاهند. براساس پژوهش صورت گرفته توسط بنیاد پژوهش‌های ملی، ما باید به ازای خرید هر گالن بنزین، ۰۷/۱۰ دلار هزینه جانبی دیگر نظیر ۵۱ سنت برای درمان بیماری آسم ناشی از آلودگی هوا بپردازیم. ۲۱/۱ دلار دیگر نیز جهت مبارزه با کاهش آلودگی هوا مصرف می‌گردد. هزینه‌های نظامی و اقتصادی نیز بخش دیگری از این هزینه را تشکیل می‌دهد. (البته در این تحقیق، هزینه‌های مربوط به کاهش گازهای گلخانه‌ای در درازمدت لحاظ نشده است.)
من معتقدم، زمان آن فرا رسیده که ما هزینه‌های واقعی اعتیاد خود به مصرف بنزین را بر روی پمپ‌های بنزین، قبض‌های چاپ شده دستگاه‌ها و تابلوهای نصب شده در پمپ‌بنزین‌ها درج کنیم. این کار به نصب برچسب‌های هشداردهنده بر روی جعبه‌های سیگار شباهت دارد. گویی تجربه مصرف لجام‌گسیخته سیگار در سال‌های دهه ۶۰ میلادی و آثار مرگبار آن، در حال تکرار در حوزه مصرف نفت در سال‌های اخیر است.
ـ افسانه پنجم: در بازار بورس، شرکت‌های استفاده کننده از روش‌های افزایش کارایی سوخت، پاداش گرفته و سایر شرکت‌ها مجازات می‌شوند.
شاید چنین جملات و شعارهایی، پرطمطراق و جذاب به نظر آیند، اما شرکت‌های سهامی عام، هیچ گاه ملزم به افشای مقدار انرژی مصرفی خود نبوده‌اند. پژوهشی که سال گذشته از سوی مؤسسه سرمایه‌گذاری «کالورت» و سازمان غیردولتی حمایت از محیط زیست «سرس» انتشار یافت، نشان می‌داد که بیش از نیمی از شرکت‌های اول لیست ۵۰۰ تایی مجله «فورچون»، در مورد ریسک‌های مربوط به تغییر آب و هوای کره زمین در کسب و کار خود، توجهی اندک دارند. من به شدت در مورد درستی این افسانه نیز تردید دارم. لذا امیدوارم که این شرایط تغییر یابد.

لیسا مارگونلی
مترجم:محسن داوری
منبع: www.Washingtonpost.com
منبع:ماهنامه سیاحت غرب،شماره۶۳
- Lisa Margonelli: عضو بنیاد آمریکای نوین (NAF). و نویسنده کتاب «راز طولانی و عجیب نفت تا باک خودروی شما».