بهینه سازی فرآیند استخراج روغن‌ های اساسی پوست تازه میوه نارنج با روش استخراج با کربن دی اکسید فوق بحرانی

هیدروکربن‌ های ترپنی، ترکیب‌ های اصلی اسانسی پوست میوه مرکبات هستند. از مهم‌ ترین این ترپن‌ ها، لیمونن است. این ترکیب به دما حساس بوده و روش‌ های استخراجی مبتنی بر دما، مانند تقطیر با آب جوش یا بخار آب جوش، برای استخراج ‌آن مناسب نیست. از طرفی روش استخراج با سیال فوق بحرانی (SF-CO۲) CO۲ به علت عمل در دمای پایین انتظار می ‌رود کم‌ ترین تاثیر مخرب را بر کیفیت مواد استخراجی داشته باشد. دراین پژوهش، روغن اساسی از فلاودو پوست تازه میوه نارنج واریته آمارا با استفاده از روش استخراج با سیال فوق بحرانی (SFE) استخراج شد. نظر به این‌ که فرآیند استخراج با سیال فوق بحرانی به شدت تحت تاثیر عامل‌ های متفاوت عملیاتی به ویژه دما و فشار است، شرایط بهینه استخراج به روش SFE مورد بررسی قرار گرفت.
برای این منظور با استفاده از طرح ‌آماری تاگوچی در ۹ وضعیت (راند) اثر چهار عامل در سه سطح شامل: فشار (۱۰۰، ۲۰۰ و ۳۰۰ اتمسفر)، دما (۳۵، ۴۵ و ۵۵ درجه سانتی ‌گراد) زمان دینامیک استخراج (۱۵، ۲۵ و ۳۵ دقیقه) و درصد حجمی اصلاح ‌گر متانول (۰،۵ و۱۰ درصد) بر میزان درصد حداکثر استخراج لیمونن بررسی شد. برای شناسایی مواد متشکل روغن به ‌دست آمده، از روش کروماتوگرافی گازی GC-MS و ستون HP.۵ استفاده شد. نتیجه آزمایش‌ ها نشان داد که در بهترین راند روش SFE (فشار ۳۰۰ اتمسفر، دما ۴۵ درجه سانتی ‌گراد، زمان دینامیک استخراج ۱۵ دقیقه و میزان درصد اصلاح ‌گر ۱۰ درصد) حدود ۹۴ درصد لیمونن استخراج شد.

سیدمحمد میرحیدری
زهرا امام جمعه
سیدمحمدعلی ابراهیم زاده موسوی
یداله یمینی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی