تغییرات انسان در محیط زیست و اثرات آن بر ماهیگیری

با توجه به جنبه های مختلف ماهیگیری مسؤلانه معمولاً تمركز روی پتانسیل اثرات ماهیگیری براكوسیستم‌ها و زیستگاهها است ( بعبارت دیگر اثرات ماهیگیری بر محیط زیست). خیلی از موارد تعریف ماهیگیری مسؤلانه الزام به تغییر شیوهٔ صید برای بهبود وضعیت محیط زیست می‌باشد.از طرف دیگر وضعیت و موقعیت محیط زیست به هر حال و بطور اجتناب ناپذیری ماهی و ماهیگیری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابر این در حركت بسوی ماهیگیری مسؤلانه تغییر در فعالیتها و رفتارهای اجتماعی علاوه بر تغییرات در ماهیگیری، لازم و ضروری به نظر می‌رسد.اثرات غیر مستقیم( فعالیتهای غیر ماهیگیری) بر ماهی و ماهیگیری می‌تواند به دو نوع تقسیم شود. الف- آنهایی كه ساختار اكوسیستم و یا فرآیند جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهند مانند كاهش احیاء در ذخیره. ب) آنهایی كه كیفیت ( بنابر این ارزش فروش) تولیدات را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
تغییرات زیست محیطی كه احیاء نسل جدید را تحت تأثیر قرار می‌دهد شامل تغییرات ایجاد شده در زمین است كه ممكن است به تغییرات در زیستگاه ماهیان بیانجامد. ایجاد سد، تغییر مسیر نهرها، جویبارها و رودخانه‌ها كه باعث عدم دسترسی به منطقه تخم ریزی برای ماهیانی كه مابین آبهای شور و شیرین مهاجرت می‌كنند، فرسایش ( كه به افزایش كدورت می‌انجامد) و پدیده اكسیژن زدایی (eutrophication) كه به تغییرات در زیستگاها و عدم دسترسی به غذا می‌انجامد همچنین احیاء را تحت تأثیر قرار می دهد.
معرفی بین المللی و ملی گونه های جدید می‌تواند به تغییراتی در اكوسیستم بیانجامد كه ماهیگیری را تا نقطه خطرناكی تحت تأثیر قرار دهد. همه این تأثیرات بخوبی برای یك ذخیره منفرد در یك منطقه خاص توضیح داده شده است . معهذا ارزیابی جهانی كمیت این اثرات مانند تغییرات در ماهیگیری وجود ندارد.آلودگیهای شیمیایی اكوسیستم‌های آبی می‌تواند فیزیولوژی ارگانیسم‌ها را تحت تأثیر قرار داده و بنابراین احیاء و ارزش بازاری تولیدات ماهیگیری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مطالعات زیادی تأثیر سمیت آلوده كننده‌ها در فرایند فیزیولوژی در داخل سلولها و ارگانیسم‌ها را مورد بررسی قرار داده است.معهذا مطالعات كمی در باره اثرات آلوده كننده‌ها در سطح جمعیت انجام گرفته است، بنابراین تلاش براین است تا اثرات آلوده كننده های محیط زیست بر ماهیگیری ارزیابی شود. پایش غلظت آلوده كننده‌ها در گوشت ماهی در بسیاری از مناطق دنیا، تفاهم نامه‌های استاندارد، بعنوان قسمتی از برنامه‌ها و قوانین حفاظت سلامت عمومی، و ممنوعیت بعضی از ماهیگیریها بطور اخص در آبهای شیرین و آبهای دریایی نیمه بسته به دلیل این آلوده كننده‌ها از اقداماتی است كه انجام گرفته و یا در حال انجام است.اگرچه در بسیاری از حالات، غلظت آلاینده‌های پیدا شده در ماهیان وحشی زیر سطح مقدار مجاز برای مصرف انسانی است، مطالعات اخیر نشان داده كه برای مثال سطح آلاینده‌های PCB در عضلات ماهیان وحشی بالاتر از مقداری است كه در گوشت ماهیان پرورشی دیده شده است. همانطور كه توجه به تعیین اثرات آلاینده ها بر فرایند فیزیولوژی انسانی افزایش می یابد غلظت آلاینده ها از نقطه نظر سلامتی برای مصرف انسانی مورد توجه جدی قرار گرفته و در بعضی از حالات كاهش یافته است.بنابر این با توجه به اینكه گوشت ماهیان وحشی یكی از عمده‌ترین منابع پروتئین انسانی است و از طرف دیگر سطح آلاینده‌های PCBs در این نوع تولیدات بیشتر مشاهده شده است. ایجاب می‌كند تا این موضوع برای سالهای آینده با ملاحظات جدی‌تری همراه باشد.
سید امین الله تقوی مطلق

منبع : پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران