نگران دندان درآوردن کودک خود نباشید!

دهان برای کودک، کانال ارتباطی و احساسی بسیار خوبی است که او را با دنیای اطراف خود ارتباط می‌دهد. دهان باعث رشد فکری و جسمانی کودک می‌شود. او از دهان خود برای برقراری ارتباط با مادرش و دیگران و بازگو کردن نیازهای خود و کشف دنیای پیرامون خود استفاده می‌کند. اما وقتی دندان‌های سختی در دهان نرم او رویش می‌کنند و این دندان‌ها در اثر ایجاد سوراخی حساس و دردناک می‌شوند آن زمان است که یک اتفاق مهم در زندگی کودک رخ داده است. بیرون آمدن دندان در حقیقت به معنی حرکت دندان از محل تشکیل آن در داخل استخوان فک و رسیدن به وضع و موقعیت خاصی در دهان است تا در آن وضعیت اعمال طبیعی خود را انجام دهد. بیرون آمدن اولین دندان کودک برای هر خانواده شوق و شعفی خاص به همراه دارد. همان‌طور که راه افتادن و زبان باز کردن کودک مایه خرسندی و شادی است دندان درآوردن نیز توجه پدر و مادر را به خود جلب می‌کند. بیرون آمدن دندان غالباً هیچ‌گونه درمان و دخالتی لازم ندارد، اما گاهی ناآرامی و گریهٔ کودک اسباب نگرانی والدین می‌‌شود. کودک معمولاً بی‌تاب و بی‌قرار و تحریک‌پذیر می‌شود، دست و هر چیزی را که به دست او می‌رسد به دهان خود می‌برد، بزاق دهان او زیاد می‌شود، کم‌اشتها شده و خوب غذا نمی‌خورد زیاد گریه می‌کند، ناآرام و بی‌خواب می‌شود و گاهی مختصری هم تب می‌کند، آب دهانش بر روی صورت او ریخته و باعث پوسته پوسته شدن و قرمزی پوست صورت او می‌گردد. بعضی مادران شکایت دارند که کودک آنها به‌علت دندان درآوردن اسهال نیز گرفته است. برای آرام کردن کودک می‌توان با یک انگشت تمیز لثه را ماساژ داد. گاهی اوقات کودک با گاز گرفتن یک تکه نان برشته احساس آرامش و راحتی می‌کند. در صورت ادامه یافتن ناراحتی، دندانپزشک با تجویز دارو می‌تواند کودک را آرام نماید به هر حال هرچند دندان درآوردن ممکن است چند روزی برای کودک ایجاد ناراحتی نماید، ولی هنگامی که دندان در دهان ظاهر می‌شود همه این ناراحتی‌ها خودبه‌خود برطرف می‌شود.
مراقبت از دندان‌های کودک
مراقبت از دهان کودک را باید از ابتدای زندگی کودک شروع کنید؛ قبل از اینکه اولین دندان او درآید، عوامل اصلی‌ای وجود دارند که در دوران شیردهی مادر و یا در دوران بارداری باید به آن توجه نمود، چون در سلامتی دهان و دندان‌های کودک در آینده مؤثر هستند. به‌عنوان مثال مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک و یا تتراسایکلین در این دوران باعث تغییر رنگ دندان‌های کودک می‌شود. زمان آسیب‌پذیری دندان‌های کودک حدوداً از ۶ماهگی است، که والدین باید مراقبت‌های لازم را از دهان و دندان‌های کودک خود به‌عمل آورند. این مراقبت‌ها شامل طریقهٔ نگهداری شیشه شیر کودک و میزان مصرف فلوراید و چگونگی دادن مایعات شیرین به کودک است که اگر به طریقهٔ درست عمل نشود به دندان‌های کودک آسیب می‌رساند.
به‌دلیل اینکه مایعات شیرین مانند شیر، آبمیوه، غذای آمادهٔ نوزادان به‌وسیلهٔ شیشه شیر به کودک داده می‌شود، اگر مدت زمان زیادی از شیشه شیر استفاده شود، فاسد می‌شود.
در مورد دندان‌های کودک نیز مواد شیرین مایعاتی که به کودک می‌دهید در اطراف دندان‌های او انباشت شده و تشکیل پلاک دندانی را می‌دهد و یا ممکن است حفره‌ای در دندان کودک به مرور زمان ایجاد شود که در ابتدا دندان‌های جلو، بالا و پائین دچار این مشکل می‌شوند. برای اینکه به دندان‌های کودک شما آسیب نرسد، نباید بگذارید او با شیشهٔ شیر و یا آبمیوه همان‌طور که در دهانش است، بخوابد چون قند موجود در محتویات شیشه توسط باکتری‌های پلاکت دندانی، تبدیل به اسید می‌شود، اسید فوق به مینای دندان می‌چسبد و کم‌کم آن را تخریب می‌کند. در بیداری، جریان بزاق مقدار زیادی از اسید فوق را می‌شوید، اما در هنگام خواب میزان بزاق کم بوده و این عمل کمتر انجام می‌شود. اگر کودک شما قبل از آنکه به خواب رود عادت استفاده از شیشه دارد آن را با آب سرد پر سازید تا از پوسیدگی دندان‌های او بعد از خوردن مایعات شیرین جلوگیری شود. اگر کودک از شیر مادر تغذیه می‌کند بعد از هر بار شیر خوردن دندان‌ها و لثه‌های کودک را با پارچهٔ تمیز و گازاستریل تمیز کنید. مراقب باشید که این عمل باید به آرامی و با احتیاط انجام شود تا به دهان کودک و لثه‌های او آسیب نرسد.
مصرف فلوراید در کودکان
فلوراید یک مادهٔ معدنی است که به میزان خیلی کم برای سلامتی و رشد متعدل بدن موردنیاز است و در خاک، گیاهان و آب موجود است. چای، قهوه و ماهی به مقدار قابل ملاحظه‌ای فلوراید دارند. برای کاهش پوسیدگی دندانی، فلوراید تأثیر زیادی دارد. در مناطقی که میزان فلوراید آب آشامیدنی کم است افراد باید فلوراید را به اشکال مختلف قرص، قطره، دهانشویه و خمیردندان حاوی فلوراید دریافت کنند. فلوراید در ساختمان مینای دندان‌ها در هنگام تشکیل شدن تأثیر داشته و آنها را نسبت به پوسیدگی مقاوم می‌کند و با جلوگیری از تشکیل پلاک دندانی باعث کاهش پوسیدگی‌ها می‌شود. مصرف فلوراید در کودکان از زمانی که کودک شروع به دندان درآوردن می‌کند برای او مفید است. البته به خاطر داشته باشید اگر به داشتن فلوراید در آب مصرفی خود شک دارید با دندانپزشک مشورت کنید تا برای کودک شما در صورت نیاز فلوراید تجویز کند.
نگرانی والدین از رویش دندان‌های کودکان
بیشتر والدین نگران تأخیر در رویش دندان‌های کودکان خود هستند. زمان طبیعی برای رویش دندان‌های کودکان بین سنین ۷-۵ ماهگی است. ولی یک کودک ممکن است خیلی زودتر از موعد مقرر دندان درآورد مثلاً در یک‌ماهگی و یا رویش دندان او تا سن ۵/۱ سالگی به تأخیر بیفتد. به‌طور کلی باید گفت دندان‌های پائینی زودتر از دندان‌های بالائی رویش می‌کنند. البته رویش دندان‌های کودکان تا حدی به جنسیت آنها هم مربوط می‌شود. مثلاً دخترها زودتر از پسرها دندان درمی‌آورند. تأخیر در رویش دندان‌ها ممکن است به سوءتغذیه، استخوان‌های نرم و یا ترشح هورمون‌های رشد و اختلال در ترشح غدد تیروئید مربوط شود. تقریباً از هر ۲هزار کودک یک کودک ممکن است دارای دندان‌های زایشی باشد (دندان‌هائی که در هنگام تولد همراه با کودک است) که این دندان‌ها اغلب اضافی هستند و قبل از کشیدن این دندان‌ها باید از آنها عکس گرفته شود (رادیوگرافی) و در صورتی‌که دندانپزشک تشخیص داد که باید کشیده شوند اقدام به این کار نمود. دندان‌هائی که از بدو تولد با کودک است ممکن است به‌دلیل تغذیهٔ نامناسب و یا دلایل دیگر دردناک شود و یا این دندان‌ها ممکن است به‌دلیل مشکلات هورمونی نظیر پرکاری غدهٔ تیروئید باشد. البته توجه داشته باشید اگر دندان‌های دائمی قبل از افتادن دندان‌های موقتی (شیری) درآیند باید طبق دستور دندانپزشک دندان شیری کشیده شود تا دندان دائمی هنگام رویش بدشکل نشود.

منبع : خبرگزاری موج