در ستایش مهتاب

در سالهای اخیر، تدوین مجموعه هایی با موضوعات خاص در حوزه ادب، اتفاقی است که هر از چندی شاهد آنیم و در این میان، موضوع «دفاع مقدس» و «ادبیات آیینی» جایگاه ویژه ای دارند. برگزاری کنگره های مختلف ادبی و جشنواره ها و شبهای شعر در این
دو حوزه باعث سرایش و فراهم آمدن تعداد فراوانی شعر شده و این امکان را برای گرد آورندگان فراهم نموده که از میان تعداد فراوانی شعر، دست به گزینشی شایسته و بایسته بزنند. البته نباید فراموش کرد که به همان اندازه که گزینش کننده با شعر خوب و قدرتمند آشناست و در گزینش شعرها وسواس به خرج می دهد، کتاب می تواند قابل دفاع تر و ارزشمندتر باشد و البته عکس این نیز می تواند اتفاق بیفتد و وقتی گزینش کننده آثار، به هر شعری اجازه ورود به کتابش را بدهد و با شعر، ساده انگارانه برخورد کند، شاهد ورود شعرهایی به کتاب خواهیم بود که تنها وزن کتاب را سنگین تر می کنند.
کامران شرفشاهی در آخرین اثر خود «بانوی آیینه ها» گزیده ای از شعرهای شاعران شیعه در مدح حضرت فاطمه(س) را به اهالی شعر و ادب پیشکش کرده است. شرفشاهی البته در این اثر تنها به دادن نمونه هایی از شعر فاطمی بسنده نکرده و یادداشتی جامع نیز درباره شعر فاطمی و شخصیت حضرت فاطمه(س) نوشته که حدود ۳۰ صفحه از کتاب را در بر گرفته است. او در مقدمه نسبتاً جامع و مفصل خود در چهار بخش به این موضوع پرداخته است. بخش نخست شخصیت و مقام والای آن حضرت و بخشهایی که از شخصیت آن حضرت غفلت شده است.
بخش دیگر و دوم؛ حضرت فاطمه(س) در آیینه ادبیات است و بررسی شعرهای سروده شده درباره آن حضرت.
در آخرین بخش از مقدمه کتاب هم از پیشینه شعر فاطمی سخن گفته شده و گردآورنده در بخشی از مطلب خود آورده است: پیرامون نخستین اشعاری که درباره حضرت فاطمه(س) سروده شده، ذکر این نکته ضروری می نماید که اولاً تمامی اشعاری که درباره آن بانوی بزرگوار سروده شده، به ما نرسیده و سهواً یا عمداً بخشی از آن از میان رفته و یا به صورت مکتوب ثبت نشده است. ثانیاً با وجود مبارزه پیامبر اکرم(ص) با رسوم غلط عصر جاهلیت، تعصبات جاهلی مانع از آن بوده تا شاعران به مدح و منقبت بانوان پرهیزگار نیز بپردازند و عرف حاکم را نادیده بگیرند. آخرین بخش کتاب نیز شعر شاعران معاصر است که در مدح بانوی آیینه ها سروده شده است.
سرودنی که آیینه عرض ارادت شاعران به ساحت «بانوی آیینه ها» ست. بانوی بزرگی که وصف او خارج از توان زبان و قلم است.
«بانوی آیینه ها» می تواند مرجعی باشد برای محققان و آنانی که می خواهند درباره این موضوع تحقیق کنند، اما می توان این نکته را تذکر داد که با لحاظ کردن مواردی می توانستیم با کتاب بهتری رو به رو شویم؛ مثلاً در نحوه چینش شعرها و دسته بندی آنها چینش مصرعهای شعرها به صورتهای مختلفی انجام شده که باعث می شود اگر در صفحات مختلف کتاب قالبی چون غزل را می بینیم هر غزل از نظر چینش ابیات ومصرعها با دیگری تفاوت داشته باشد.
از سوی دیگر، گردآورنده می توانست کارهای نیمایی را در بخش جدایی از کارهای کلاسیک قرار دهد تا این دو مورد، باعث شلوغی کار و بی نظمی صفحات نگردد. نکته دیگر اینکه در بین کارهای انتخاب شده برای کتاب، با نام شاعران کودک و نوجوان رو به رو می شویم. کسانی چون محمد کاظم مزینانی، جعفر ابراهیمی شاهد، رودابه حمزه ای، افسانه شعبان نژاد و عباس تربن و...
ای کاش شعر این شاعران در بخش جداگانه ای از کتاب آورده می شد؛ چون قراردادن شعرکودک و نوجوان در بین شعر بزرگسال به نظرم کار شایسته ای نیست. با این همه، نباید تلاش شاعر معاصر کامران شرفشاهی را نادیده گرفت و به او برای گرد آوری این مجموعه دست مریزادی نگفت.
در پایان،غزلی از این مجموعه را با یکدیگر زمزمه می کنیم. شعری از شاعر معاصر منصوره عرب سرهنگی:
مقتدای آزادگان
امشب در این کویر گلی زاده می شود
دنیا به خاک بوسی اش آماده می شود
امشب هزار دسته گل نور از بهشت
بر خانه خدیجه فرستاده می شود
می آید او که نو گل پاک محمد است
زهرا که مقتدای هر آزاده می شود
محبوبه ای که هر که به عشقش گداخت دل
از جان و دل گذشته و دلداده می شود
بوی گلاب می دهد امشب تمام خاک
امشب در این کویر گلی زاده می شود

عباسعلی سپاهی یونسی

منبع : روزنامه قدس