زندگی پلاستیکی، سلامت را تهدید می‌کند

در اواخر قرن ۱۹، وقتی واسیا هیکات، کاشف نیترات سلولز (اولین پلاستیک با منشا طبیعی) در آزمایشگاه عرق می‌ریخت و تلاش می‌کرد تا ماده‌ای جایگزین عاج فیل که بسیار کمیاب بود و کاربردهای فراوان داشت تولید کند، فکر نمی‌کرد کار به جایی برسد که هر سال در آمریکا ۲۵ میلیارد لیوان یک بار مصرف راهی سطل آشغال شود، در تهران ماموران شهرداری روزانه ۳۳ تن زباله پلاستیکی جمع کنند، مقامات چینی قوانین ضدپلاستیکی صادر کنند و سوئدی‌ها اسباب‌بازی‌های پلاستیکی را تحریم کنند و هنرمند چینی لباس سر تا سر پلاستیکی برای خودش ببافد و در سطح شهر راه بیفتد که ای مردم، از افزایش آلودگی‌های زیست محیطی نگران باشید!
اما هیکات، شاخ غول تولید پلاستیک را شکست و تمام این اتفاق‌های دور از ذهنش رخ داد و چه بسا امروز روی مزارش – اگر مرده باشد- چند کیسه پلاستیکی در هوا می‌چرخند و اگر زنده باشد، با لیوان‌ یک بار مصرف در حال خوردن آب میوه است و داخل کیف پلاستیکی‌اش چند بلوز و شلوار جدید، شاید هم در حال یک راه‌پیمایی ضدپلاستیکی!
● امراض پلاستیکی
پلاستیک بی‌دلیل به وجود نیامده و در راه تولید آن سال‌ها مطالعه انجام شده و موها سپید شده است اما تولید و مصرف بی‌محابای ماده دیر تجزیه شونده‌ای چون پلاستیک که سوزاندن آن ‌برای محیط زیست صدمات جبران‌ناپذیری را دارد، می‌تواند زندگی ما را تا مرز تهدیدهای جدی پیش ببرد. در حالی که با کمی دقت و تغییر در این شیوه زندگی که در پیش گرفته‌ایم، می‌توانیم خطرات آن را کاهش بدهیم.
جایگزین کردن وسایلی که پلاستیکی نیستند به جای پلاستیک و خانواده مواد پلاستیکی و محدودکردن مصرف پلاستیک، نه تنها سخت نیست بلکه بسیار هم ساده است و گاه کافی است تا نگاهی به گذشته پلاستیک نزده‌مان بیندازیم تا جایگزین‌های خوب پلاستیک را بیابیم.
● پارچه به جای پلاستیک
پارچه تا حد بسیار زیادی می‌تواند جای پلاستیک را بگیرد و رقیب سرسختی برای آن باشد. خرید و حتی دوخت کیسه‌های پارچه‌ای می‌تواند استفاده از کیسه‌هاای پلاستیک یک‌بار مصرف را بسیار محدود کند. کافی است به کیسه‌های پلاستیکی که در یخچال یا پشت کابینت دارید نگاهی بیندازید تا ببینند در آینده نزدیک تنها خود شما به محیط اطرافتان چه میزان زباله پلاستیکی تقدیم می‌کنید. در حالی که می‌توانید با تهیه چهار تا پنج کیسه پارچه‌ای جلوی مصرف ۴۰ تا ۵۰ کیسه پلاستیکی را بگیرید. کیسه‌هایی که برای قرار دادن میوه‌های گوناگون استفاده می‌کنید و این نه تنها در کاهش مصرف پلاستیک موثر است که نگهداری میوه و سبزی‌ها در کیسه‌های پارچه‌ای موجب تازه‌تر ماندن آنها در یخچال نیز می‌شود.
● مس و استیل به جای پلاستیک
ردیف آبکش‌های پلاستیکی، سبدهای زرد و سفید و آبی پلاستیکی، قاشق پلاستیکی، ظرف غذای دردار پلاستیکی و هر آنچه که شما می‌توانید، در آشپزخانه خود ببینید که در هیاتی پلاستیکی عرض اندام می‌کنند تا دیروز هم بودند اما در جنسیتی دیگر مانند قاشق چوبی، آبکش‌های مسی، ظرف‌های غذای استیل که هنوز هم در بازار موجود هستند و نه تنها ضررهای جایگزین‌های پلاستیکی خود را ندارند بلکه نگه‌دارنده‌های بهتری از ظروف پلاستیکی هستند.
● لباس‌های نخی به جای پلاستیکی
در زمان خرید به جای اینکه تمام حواس خود را به مارک‌های تقلبی و مد آن بدهید، کمی هم در تشخیص جنس لباس هوش و ذکاوت به خرج دهید. لباس‌هایی که درصد بالایی پلاستیک دارند، از بلوز و شلوار گرفته تا جورابی که به پا دارید، نه تنها گرمای بیشتری را جذب می‌کنند بلکه با سرعت بیشتری بو می‌گیرند و خیلی زود فرم و شکل اصلی خود را از دست می‌دهند.
● کف‌پوش‌های ناپلاستیکی
حتما این روزها پشت ویترین بسیاری از فرش فروشی‌هایی‌ که فرش‌هایی با طرح فانتزی دارند ایستاده‌اید و محو شکل و ظاهر غریب و گاه باورنکردنی آنها شده‌اید. بهتر است کمی واقع‌بین باشید و تا جایی که می‌توانید، استفاده از این‌گونه کف‌پوش‌ها را محدود کنید، چرا که ماده اصلی بیشتر آنها پلاستیک است و شما هم دوست ندارید کودک‌تان به جای سر گذاشتن بر الیاف طبیعی و یا نسبتا طبیعی در میان پلاستیک غلت بزند.
● یک‌بار مصرف کاغذی نه پلاستیکی
مجری تلویزیون گوشه لیوان یک بار مصرفش را می‌برد با آرامش آن را می‌خورد. شما هم‌ با خودتان می‌گویید حتما این برنامه‌ای طنز یا سری جدید دیدنی‌ها است اما تمام حدس‌های شما اشتباه است، چرا که به تازگی ظروف یک‌بار مصرفی تولید شده که مواد سازنده آنها غلات است و با خوردن آنها نه برای شما مشکلی پیش می‌آید و نه با دور انداختن‌شان خطی بر صورت زیبای طبیعت می‌افتد. اما خیلی عجله نکنید چون این ظروف در ایران ظاهرا ‌به تازگی به تولید انبوه رسیده است. اما شما می‌توانید دین خود را به خودتان و طبیعت اطراف‌تان با استفاده از ظروف یک بار مصرف کاغذی ادا کنید که این روزها در کنار مواد یک بار مصرف پلاستیکی در بازار موجود هستند.
● پیشگیری بهتر از درمان
از همین حالا با خودتان تصمیم بگیرید هنگام خرید، حداقل پلاستیک را از فروشنده‌ها بگیرید. اگر کیف شما گنجایش خریدتان را دارد و آسیبی هم به آن وارد نمی‌شود، چه لزومی دارد یک کیسه فریزر از فروشنده بگیرید؟ حتی بهتر است یک کیسه پارچه‌ای محکم‌تر و با ابعاد بزرگ‌تر همراه داشته باشید تا خریدهایتان را داخل آن بگذارید.
● خبرهای پلاستیکی دور دنیا
▪ یک شرکت نوشابه‌سازی در آمریکا برای مبارزه با آلودگی‌های زیست محیطی، از بطری‌های نوشابه‌ای استفاده می‌کند که حداقل میزان پلاستیک را داشته باشند.
▪ کشور چین استفاده از کیسه‌های پلاستیکی خیلی نازک یا یک بار مصرف را ممنوع کرده است. طی این سال‌ها کیسه‌های پلاستیکی از جاذبه‌های گردشگری چین کم کرده‌اند. کمیسیون توسعه چین نیز اعلام کرده بود از هر دو شهروند چینی یک نفر کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند.
▪ در ایران تشکلی به نام «جمعیت زنان مبارز با آلودگی‌های محیط زیست» کیسه‌های پارچه‌ای با آرم جمعیت‌شان برای رواج استفاده از این نوع کیسه‌ها تولید کرده‌اند. آنها حتی به جای استفاده از دستمال کاغذی، از دستمال‌های پارچه‌ای استفاده می‌کنند.

منبع : روزنامه سلامت