اهمیت نوع بتن در استحکام سازه‌ها

بحران مسکن موضوع روز مباحث فنی و اقتصادی دست‌اندرکاران ساخت وساز و مدیران اجرایی است.‏
روی آوردن به تولید صنعتی و انبوه‌سازی مسکن برای مهارگرانی و کمبود آن یکی از راهکارهای پیشنهادی ارائه شده از سوی کارشناسان است. با توجه به ناچیز بودن سهم تولید صنعتی ساختمان در کل ساخت و سازهای کشور، تلاش گسترده‌ای برای افزایش سهم صنعتی‌سازی آغاز شده است.‏
حرکت به سوی صنعتی سازی، نیاز به پیشرفت هم‌زمان تمام صنایع دارد. با توجه به اینکه مقاومت، پایداری و بادوام بودن ساختمان یکی از خروجی‌های صنعتی‌سازی است؛ در این میان نقش بتن به عنوان یک ماده مهم و استراتژیک در ساخت سازه‌ها اهمیت بسزایی پیدا می‌کند.و استفاده از بتن به عنوان یکی از مصالح بسیار مهم که نقش مؤثری در توسعه پایدار به عهده دارد، از آن عنصری نام آشنا، فراگیر و غیرقابل جایگزین ساخته است، به نحوی که نقش آن در اقتصاد کشورها از جنبه‌های مختلف تولید، اشتغال، محیط زیست و توسعه بسیار اساسی و تعیین‌کننده شده است.‏
پیچیدگی و ویژگیهای این عنصر آبادانی موجب شده است که تحقیقات دامنه‌دار و وسیعی در حوزه مختلف آثار جزیی و کلی آن در اغلب دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشورها انجام شود. تعامل علمی بر روی نتایج طرحهای پژوهشی و آخرین دستاوردهای فنی و تخصصی که درشناخت ویژگیهای گوناگون آن، برای شرایط محیطی مختلف از یک طرف و دریافت رفتار آن تحت بارگذاریهای متنوع، از طرف دیگر موجب می‌شود تا ضمن آشنایی با پیشرفت‌های علمی و فناوریهای جدید، امکان ارزیابی آسیب‌های وارده بر ابنیه بتنی بر اثر لرزه‌خیزی و سایر مشکلات مربوط به بتن و اجزای آن، حاصل آید. چنانکه نظر به اهمیت این عنصر حیاتی، سومین کنفرانس «بین‌المللی بتن و توسعه» چندی پیش در تهران برگزار شد.‏
دستیابی به ساختمانهای سبک و مقاوم از طریق افزایش مقاومت بتن و کاهش وزن و آشنایی با فناوریها و فرآورده‌های جدید در زمینه‌های مرتبط با بتن و سازه‌های بتنی از مهمترین اهداف این کنفرانس بود.‏
دکتر تسنیمی دبیر علمی این کنفرانس معتقد است که بتن در تمام فرایند توسعه‌ای ما دخالت دارد و چون مصرف بالایی هم دارد و پیشرفت‌های قابل توجه علمی و تخصصی هم در زمینه‌های تولید بتن و مصرف آن مطرح است که در سطح اقتصادی نیز اثر می‌گذارد، بنابراین ما نمی‌توانیم توسعه‌ای را بدون بتن در نظر بگیریم.‏
یکی از مواردی که در عمر و دوام بتن حائز اهمیت است، توجه به شرایط اقلیمی، دما و سرما است. در واقع شرایط ساخت بتن تأثیرپذیری آن را از شرایط اقلیمی خود به خصوص دما اجتناب‌ناپذیر کرده و از آنجا که دمای محیط همواره تابع زمان و مکان است، لذا بررسی آن به عنوان یک پارامتر متغیر در بتن و آثار تغییرات آن حائز اهمیت است. چون ساخت بتن در شرایطی در تماس مستقیم با محیط انجام می‌گیرد، پیوسته تحت تأثیر شرایط اقلیمی خود واقع می‌شود. دما مهمترین عامل اقلیمی است که بیش از هر عامل دیگری بتن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تأثیرات بر بتن تازه و ‏ سخت شده قابل توجه است. از آنجائیکه در ترکیب بتن همواره موضوع مدیریت زمان مطرح است، بتن‌ریزی در هوای سرد از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به سرمای شدید در برخی مناطق کشور مانند آذربایجان، معمولاً بتن‌ریزی در اکثر پروژه‌ها متوقف می‌شود. با اجرای تمهیداتی از جمله نصب هیترهای برقی فن‌دار در داخل تونلها و استفاده از مشعل و لوله گرمایشی در بتن‌ریزی با سیستم قالب تونلی امکان بتن‌ریزی در هوای سرد و بالا بردن مقاومت بتن میسر می‌شود.‏
در این کنفرانس، همچنین بر استفاده از بتن‌های توانمند نسل جدید تاکید شد. بتن‌های معمولی که با روش‌های سنتی طراحی، مخلوط، حمل و عمل‌آوری می‌شوند، نمی‌توانند برای کاربردهای ویژه و یا برای دستیابی به الزامات خاص کاربرد داشته باشند، لذا استفاده از بتن‌های توانمند برای رفع این مشکلات رو به گسترش است.
● بتن در سدسازی
در دهه اخیر بتن غلتکی به عنوان یک نوع مصالح جدید یا به عبارت بهتر روش اجرای جدید در کارهای مختلف بخصوص در صنعت سدسازی پیشرفت فراوانی داشته و در حال حاضر مورد توجه دست‌اندرکاران این صنعت و مؤسسات تحقیقاتی و دانشگاهی است.
در سالهای اخیر تعداد زیادی از سازه‌های بتنی در مناطق مختلف کشور بر اثر عوامل گوناگون دچار آسیب‌دیدگی و یا خرابی زودرس شده‌اند. خوردگی میلگردها در بتن از جمله رایج‌ترین این خرابیها در سازه‌های بتن مسلح بوده و یکی از مهمترین مشکلاتی است که امروزه مهندسان عمران در نگهداری سازه‌های بتن مسلح با آن مواجه می‌باشند. در سازه‌های بتنی که چندین سال از ساخت آنها می‌گذرد، تعیین میزان و سرعت خوردگی آرماتوریکی از پارامترهای مؤثر در مقاوم‌سازی سازه‌ها است.
براساس نتایج بدست آمده به نظر می‌رسد در ناحیه کویری ایران مشابه سواحل خلیج‌فارس خرابیهای ناشی از نفوذ یون کلر وجود داشته و کیفیت نازل بتن آسیب‌دیدگی را شدید می‌کند.
همانطور که پیشتر گفته شد، یکی از روش‌هایی که در ساخت سدهای بتنی و خاکی به عنوان جایگزینی مناسب مطرح است، روش ساخت سدها به شیوه بتن غلتکی است. صرف بودجه کمتر، استفاده از ماشین‌آلات راهسازی، کوتاه شدن زمان ساخت و تداوم ساخت، همگی از ویژگیهای این نوع روش ساخت سدها محسوب می‌شود که باعث برتری یافتن این روش شده است. در نهایت این شیوه برای ساخت سدها در نقاط مختلف جهان به عنوان جایگزینی مناسب مطرح شده است.

منبع : روزنامه اطلاعات