القاعده چه می خواهد؟

درباره فواد حسین، روزنامه نگار اردنی، مسأله ای قابل اعتماد وجود دارد. او موفق شده است به آزادی با بعضی از تروریست هایی كه بشدت تحت تعقیب هستند صحبت كند. شاید علت آن، هم بند بودن آنها در زندان در سال های بسیار دور بوده است كه حسین به عنوان زندانی سیاسی، در مذاكراتی موفق شد زرقاوی را از زندان انفرادی خلاصی بخشد. یا شاید به خاطر آن است كه به روشی مستقیم و شرافتمندانه، عقایدش را در روزنامه می نویسد. هر دلیلی كه باشد، نتیجه آن، فیلمی است كه حسین درباره زرقاوی ساخته و در وب سایت های وابسته به القاعده به نمایش گذاشته شده است. این روزنامه نگار می گوید: این عمل نشانگر آن است كه آنها به این باور رسیده اند كه درك شده اند.
حتی به عنوان روزنامه نگار عرب، كار آسانی نیست كه با حلقه درونی القاعده ارتباط برقرار كرد. با وجود این، حسین كه در «امان» (پایتخت اردن) مستقر است، موفق شده است ارتباط خود با تروریست ها را در كتابی به عنوان «زرقاوی - نسل دوم القاعده» منتشر كند.
اگر شما با حسین ملاقات كنید، مثلاً در كافه «وین» امان به استراحت پرداخته، او را فردی آرام و بدون هیچ نمایشی از جاسوس سرویس های مخفی می یابد. ولی آن چیزی كه این مرد كوچك اندام لاغر گزارش می كند، نقشه عملكرد خطرناك ترین شبكه تروریستی جهان است: راهبرد القاعده برای دو دهه بعد. این مسأله در عین ترسناك بودن، احمقانه به نظر می رسد. نقشه جنون آمیزی كه توسط گروهی متعصب كه در دنیای خاص خود زندگی می كنند، ولی مداوماً می كوشند با حركات قساوت آمیز و خشونت آمیز به دنیای واقعی پا بگذارند.
یكی از منابع هیجان آمیز كتاب حسین بر اساس گفت وگویش با «اشپیگل آن لاین»، «سیف العدل» بوده است. «اف.بی.آی» برای سر این تروریست مصری كه مظنون به شركت در حملات به سفارت های آمریكا در «دارالسلام» و «نایروبی» ۱۹۹۸ است، جایزه ۵ میلیون دلاری تعیین كرده است. منافع مخفی گمان می كنند كه العدل اكنون در شرق خاورمیانه به سر می برد.
حسین برای اثبات تماس با العدل، تصویر نامه دست نوشته او به مؤلف را در دو صفحه نخست كتاب آورده است. در سند اصلی كه ۵ صفحه است، العدل اختلافات بین زرقاوی و اسامه بن لادن در جنگ افغانستان را شرح می دهد. فواد حسین توضیح می دهد نوشته های سیف العدل در فصل راهبرد القاعده نیز خودنمایی می كند.
خلافت اسلامی در ۷ مرحله آسان
روزنامه نگار اردنی می نویسد: من با طیفی از اعضای القاعده با عقاید مختلف مصاحبه كردم تا تصوری از چگونگی تحول جنگ آتی بین تروریست ها و واشنگتن به دست آورم. او سپس بین صفحات ۲۰۲ تا ۲۱۳ طی یك سناریو دلیلی بر دید كوركورانه و ذهن خشك خشن آنها را ارائه می دهد. شبكه ترور امیدوار است طی ۷ مرحله، خلافتی اسلامی برپا دارد كه غرب ضعیف تر از آن باشد كه یارای مبارزه با آن را داشته باشد.
مرحله اول: كه به عنوان مرحله «بیدارسازی» شناخته شده، قبلاً به انجام رسیده و از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ یا به طور دقیق تر از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در نیویورك و واشنگتن تا سقوط بغداد در ۲۰۰۳ طول كشیده است. هدف حملات ۱۱ سپتامبر، تحریك آمریكا برای اعلان جنگ به جهان اسلام و در نتیجه، بیدارسازی مسلمانان بوده است. حسین می نویسد: از نظر استراتژیست ها و متفكران القاعده، مرحله اول بسیار موفقیت آمیز بوده است. «میدان جنگ گشوده شد و آمریكایی ها و یارانش اهدافی نزدیكتر و ساده تر شدند. شبكه تروریستی نیز از اینكه پیامش همه جا شنیده می شود، راضی شده است.»
مرحله دوم: «گشودن چشم ها» بر اساس توصیف حسین، دوره ای است كه ما در آن قرار داریم و تا سال ۲۰۰۶ طول خواهد كشید. حسین می گوید: تروریست ها امیدوارند كه به توطئه گران غربی راجع به جامعه اسلامی هشدار دهند. حسین معتقد است كه در این مرحله، القاعده می خواهد سازماندهی به جنبش تبدیل شود. شبكه در این دوره بر بسیج مردان جوان سرمایه گذاری می كند. عراق باید مركز تمام عملیات جهانی باشد كه سپاهی در آنجا ایجاد و پایگاه هایی در سایر كشورهای عربی تأسیس شود.
مرحله سوم: كه به عنوان به پا ساختن توصیف شده است، باید از ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ به طول انجامد. حسین احتمال می دهد كه در این مرحله، بر اساس آنچه به وی گفته شده است، تمركز اصلی متوجه سوریه خواهد بود. گروه های رزمنده دارای آمادگی قبلی هستند و بعضی در عراق مستقرند. حملات به تركیه و حتی هیجان انگیزتر در اسرائیل نیز پیش بینی شده است. متفكران القاعده امیدوارند كه حملات به اسرائیل باعث شود گروه تروریستی شان به سازمانی مشهور تبدیل شود. مؤلف همچنین معتقد است كه كشورهای همسایه عراق مانند اردن در خطرند.
مرحله چهارم: حسین می نویسد بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ هدف القاعده، فروپاشی حكومت های منفور عرب است. تخمین آنها چنین است كه فرسایش قدرت حكومت ها منجر به رشد پایدار در نیروی القاعده خواهد شد و همزمان، حملات علیه لوله های نفت و اقتصاد آمریكا با استفاده از تروریسم هوشمند صورت خواهد گرفت.
مرحله پنجم: در این مرحله است كه می توان كشور یا خلافت اسلامی را اعلام كرد. بر اساس نقشه، در این زمان، یعنی بین سال های ۲۰۱۳ تا ،۲۰۱۶ حكومت های كنونی عربی چنان كاسته شده و اسرائیل بدان درجه ضعیف شده كه مقاومت، وحشتی ایجاد نمی كند. القاعده امیدوار است كه در آن زمان، كشور اسلامی مورد نظر بتواند نظم نوینی بر جهان حاكم كند.
مرحله ششم: حسین معتقد است كه پس از سال ،۲۰۱۶ مرحله رویارویی مطلق فرا می رسد. به محض آنكه خلافت، سپاه اسلام را ایجاد كرد، نزاع بین معتقدان و بی اعتقادان چنانكه توسط اسامه بن لادن پیش بینی شده است، آغاز می شود.
مرحله هفتم: این مرحله نهایی به عنوان پیروزی قطعی توصیف شده است. حسین می نویسد كه از نظر تروریست ها، به علت آنكه بقیه جهان توسط ۱‎/۵ میلیارد مسلمان درهم كوبیده خواهد شد، خلافت بدون شك پیروز خواهد شد. این مرحله باید تا سال ۲۰۲۰ به پایان برسد، اگرچه جنگ نباید بیش از ۲ سال به طول انجامد.
آیا این نقشه جدی است؟
این سناریو تا چه حد واقعیت دارد؟ فواد حسین، نویسنده كتاب می نویسد: القاعده هیچ گونه خطرپذیری ندارد. او به وضوح معتقد است كه این ۷ مرحله می تواند اصول راهبردی برای گروه كثیری از اعضای القاعده باشد. به نظر نمی رسد كه حسین هشداردهنده، هذیان گو باشد و در حقیقت، او روزنامه نگاری جدی است و كتاب او راجع به زرقاوی به مراتب بهتر از اكثر گزارش ها در این باره به زبان عربی است. سال گذشته، این روزنامه نگار فیلمی ساخت كه مورد توجه فراوان قرار گرفت و در كانال تلویزیونی آلمانی - فرانسوی «arte» به نمایش گذاشته شد. در این فیلم، او نگاهی عمیق به درون ماشین تبلیغاتی اینترنتی القاعده افكند.
با وجود این، دلیلی وجود ندارد كه سناریوی او به عنوان روشی تلقی شود كه القاعده مرحله به مرحله طی خواهد گرفت. كارهای شبكه تروریستی، شبیه هیچ گروه دیگری نیست. اهمیت رهبری مركزی كاسته شده و دستورات مستقیم او اهمیت خود را از دست داده اند. نقشه اصلی احتمالی برای سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ بیشتر به صورت گروهی از عقایدی به نظر می رسد كه به طور گذشته نگر درهم آمیخته شده اند و بعداً به صورت برنامه آینده معرفی شده اند. لازم به ذكر نیست كه دستورالعمل تروریستی قابل انجام نیست. تصور آنكه القاعده بتواند خلافتی در جهان اسلام برپا سازد، مضحك به نظر می رسد. برنامه ۲۰ ساله عمدتاً بر اساس نظریات مذهبی بنیان گذاشته شده است و بخصوص مراحل چهارم تا هفتم به سختی با واقعیت سازگاری دارد.
البته این بدان معنا نیست ما آنچه را كه حسین آشكار كرده است، نادیده بگیریم. بعضی از مراحل این دستورالعمل، ملموس هستند. تصور آنكه سوریه مركزی برای مجاهدین شود، از نظر كارشناسان به طور جدی محتمل است. واحدهای بسته، تمركز بر جذب داوطلبان بیشتر و ایجاد هسته های فعال ندایی برای مجاهدان در سوریه بود كه از آغاز آگوست در وب سایت ها آشكار شد. از دید جهادگران، اسرائیل و تركیه اهداف منطقی برای گسترش رویارویی هستند.
حسین می گوید: القاعده به هر جنگی به عنوان پیروزی می نگرد، زیرا برای مدت های طولانی، مسلمانان فاقد هرگونه اسلحه ای بوده اند. فكر او ممكن است چندان دور از ذهن نباشد. برای مثال، در مورد اردن، رهبران القاعده ماننده الزرقاوی حملاتی را متوجه آن كشور كردند.
همچنین تصور اینكه القاعده در آینده بتواند به طور فزاینده ای به جنبشی تبدیل شود كه مردان جوان سرخورده را جذب كند، زیاد دور از ذهن نیست. شبكه ترور، كوشش بسیاری در تبلیغاتش انجام می دهد كه بتواند پایگاه های حمایتی ارتش را گسترش دهد.
حمله به غرب، وسیله ای برای پایان
نكته جالب توجه آن است كه حملات بزرگ علیه غرب توسط فواد حسین ذكر نشده است. در غرب، تروریسم را نمی توان نادیده گرفت، ولی به نظر می رسد كه این حملات به منظور تكمیل هدف بزرگتر استقرار خلافت اسلامی است. حملات از قبیل آنچه در نیویورك، مادرید و لندن رخ داد، نمی تواند پایان این وقایع باشد، بلكه به معنای توفیق در هدفی بزرگتر، یعنی قدمی در افزایش روند عدم امنیت در غرب است.
امروز، از هر زمانی دشوار تر است كه القاعده را درك كرد: این سازمان دچار انشعاباتی شده است و اجزای آن ارتباط ناچیزی به هم دارند. گروه های مرتبط و افرادی كه به سختی می توانند كاری با القاعده داشته باشند، اینك به نام آن مرتكب حمله می شوند. دشوار است كه تصور كرد فرامین به طور مستقیم از فرماندهی صادر می شود، زیرا اسامه بن لادن تمام وقت خود را در مبازره برای بقا می گذراند. همزمان، فاصله بین پیاده نظام ها در سازمان و هواداران به تدریج مبهم تر می شود. به سادگی می توان طعمه اطلاعات غلط شد، القاعده در این زمینه ید طولایی دارد، حتی باید سناریوی حسین را با شك مورد توجه قرار داد.بنابراین كتاب او را، آنچنان كه هست، باید خواند؛ كوششی برای زدن حدسی دیگر راجع به تفكرات تروریست های القاعده، آنچه آنها می خواهند و راه وصول آنها به اهدافشان.

منبع: اشپیگل
ترجمه: مرضیه خادم شریف

منبع : روزنامه ایران