زمین - Earth

سال تولید : ۱۹۹۸
کشور تولیدکننده : هند و کانادا
محصول : آن‌ماسن و دیپ مهتا
کارگردان : مهتا، برمبنای کتابی نوشته باپسی سیدهوا
فیلمنامه‌نویس : مهتا، برمبنای کتابی نوشته باپسی سیدهوا
فیلمبردار : جایلز ناتگنز
آهنگساز(موسیقی متن) : آ.ر. رحمان
هنرپیشگان : عامرخان، مایا ستنا، ناندیتا داس، کیتو گیدوانی، عارف زکریا، راهول خانا، اریک پیترسن و سونیل مهرا.
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۰ دقیقه.


لاهور، سال ۱۹۴۷؛ جائی که فرقه‌های مختلف اعم از هندو، پارسی، مسلمان و سیک در کنار یکدیگر و در صلح کامل زندگی می‌کنند. ̎لنی̎ (ستنا)، دختر هشت ساله یک خانواده ثروتمند پارسی شاهد رابطه عجیب پرستارش ، ̎شانتا̎ (داس) با ̎حسن̎ (خانا)، یک مسلمان هم طبقه خودش است. این در حالی است که ̎دلنواز̎ (عامرخان)، یک فروشنده دوره گرد هم دل در گروی عشق ̎شانتا̎ دارد. در این میان بمب‌گذاری یک قطار در راه‌آهن لاهور که به کشته شدن جمع زیادی از مسلمانان می‌انجامد، آتش اختلافات فرقه‌ای را می‌افزود و سبب می‌شود خیابان‌های شهر تبدیل به محل نزاع‌های قومی شود. در این بین ̎دلنواز̎ که سرخورده از عشق ̎شانتا̎ست، با تحریک احساسات هندوها به سرعت بدل به یکی از رهبران درگیری و دارودسته‌های حاکم بر شهر می‌شود. اما آن‌چه هدف او است، گرفتن انتقام از ̎حسن̎ و ̎شانتا̎ست.
● دومین بخش از سه گانه مهتا که فیلم جنجالی آتش (۱۹۹۶) را در گام اول ساخته بود (سومی: آب، ۲۰۰۵) اقتباسی تقریباً وفادارانه از کتاب خود سرگذشت‌نامه‌ای سیدهوا با نام تجزیهٔ هند است. زمین که با مشارکت کانادا ساخته شده، بیش از آن که شبیه یک محصول هندی باشد، یادآور ثار کلاسیک سینمای انگلستان و البته فیلم‌های تاریخی هالیوود است. در واقع مهتا سعی می‌کند داستان عشق ممنوعش را بر بستری از اختلافات قدیمی فرقه‌های مختلف حاکم بر هند و پاکستان روایت کند. با یک بازی فوق‌العاده از عامرخان که به نوعی پیش زمینهٔ حضور مهم‌ترش در اثر نامزد اسکار، لاگان (آشوتوش گوواریکر، ۲۰۰۱) است. فیلم برای نمایش در هند مثل آتش با ممیزی‌های فراوان اداره دولتی سانسور مواجه می‌شود اما در همان سال تولید، از نخستین فیلم‌هائی است که برای جشنواره تورنتو انتخاب می‌شود. تدوین باری‌فارل از دیگر ویژگی‌های فیلم است.