پیام تابلوهای پیام متغیر در شرایط عادی (غیر اضطراری)

مهمترین كاربرد تابلوهای پیام متغیر، نمایش پیام‌های ایمنی و ترافیكی وابسته به اتفاقات ناگهانی و یا زمان خاص می باشد. معرفی مسیرهای جایگزین در ساعت اوج، اطلاع رسانی در مورد وقوع تصادف، بسته بودن خطوط به خاطر عملیات تعمیر و نگهداری و ... مواردی از این قبیل هستند. در چنین مواقعی، نوع پیام‌ها تقریبا مشخص است. معمولا در مراكز كنترل یك اولویت بندی براساس نوع پیام وجود دارد و براساس این اولویت بندی، پیام تابلو تعیین شده و برای VMS ارسال می‌گردد. به عنوان مثال ، این اولویت‌بندی پیام در سازمان حمل و نقل ایالت Nebraska به صورت زیر است:
●شرایط نامساعد آب و هوائی در جاده
●حوادث
● مسیر جایگزین، بسته بودن خطوط و دردست تعمیر بودن مسیر
حال سؤال این است؛ در غیر این ساعات، یعنی در زمانی كه وضعیت جریان ترافیك، كاملا عادی بوده و هیچ مشكل و مساله‌ای در شبكه وجود ندارد، چه پیامی باید بر روی تابلو ارسال شود و یا اصلا لزومی به ارسال پیام هست یا خیر؟ در استاندارد NTCIP۱۲۰۳ مربوط به تابلوهای پیام متغیر، به چنین وضعیتی «Neutral State» اطلاق شده و به پیام تابلو در چنین شرایطی، «Neutral Message» گفته می شود. تابلوهای پیام‌متغیر اولیه، از نوع چرخشی و منشوری بوده و دارای تعداد محدودی پیام ثابت بودند. باتوجه به تعداد محدود پیام‌ها، برخی از تابلوها دارای یك صفحه خالی (blank message) بوده و در وضعیت‌های عادی و عدم وقوع حادثه، این صفحه بدون پیام در معرض نمایش قرار می‌گرفت. البته در برخی كشورها و ایالت‌ها، در طول ساعات اوج به‌طور پیوسته، پیامی غیر از blank message نمایش داده می‌شد. [۴] در پاسخ به سوال فوق در باره نوع پیام در ساعات عادی، قانون مدون و همچنین اجماع نظر واحدی بین كارشناسان در این زمینه، وجود ندارد. انواع مختلف پیام‌هایی كه برای این منظور قابل استفاده اند، در زیر بیان شده و مزایا و معایب هر یك نیز ذكر گردیده است :
۱- نمایش زمان سفر
یكی از گزینه‌های موجود، نمایش اطلاعات زمان سفر بین دو نقطه از مسیر می باشد. هدف اصلی از ارائه اطلاعات زمان سفر به رانندگان، تغییر در انتخاب مسیر و استفاده از مسیرهای جایگزین و همچنین تغییر در انتخاب مود حمل و نقلی (در صورت امكان) است. به كارگیری این گزینه، نیارمند یك سیستم خودكار جمع آوری و تهیه اطلاعات زمان سفر و ارسال خودكار پیام به تابلو می‌باشد. این سیستم باید دارای دقت بیش از ۸۰ درصد [۲]و قابلیت اعتماد بالا باشد. ارسال دستی زمان سفر به VMS، نیازمند نیروی انسانی متعدد برای بررسی داده‌ها و تعیین مداوم زمان سفر و اصلاح پیام ارسالی به تابلو است كه هرگز مقرون به صرفه نخواهد بود. از آنجایی كه هدف از نمایش زمان سفر، تغییر در انتخاب مسیر و انتخاب مود حمل ونقلی توسط استفاده كنندگان از راه است، می توان گفت كه نمایش زمان سفر تنها در ساعات اوج ترافیك منطقی است و در ساعات غیراوج، ارائه اطلاعات زمان سفر، هدف مورد نظر را برآورده نمی كند و نمایش آن، توجیهی ندارد. همچنین با توجه به هدف نمایش زمان سفر، باید توجه داشت كه این نوع پیام‌ها را تنها بر روی تابلوهایی می‌توان ارسال كرد كه در شبكه مسیرهای پیش رو، قابلیت انتخاب مسیر جایگزین و یا تسهیلات تغییر مود حمل و نقلی، موجود باشد. با اضافه كردن فاصله تا مقصد به پیام زمان سفر نمایش داده شده روی تابلو، حتی رانندگان غیر آشنا به مسیر نیز می‌توانند سطح ترافیك پیش‌رو را به‌طور تقریبی برآورد كنند. نمونه‌ای از این پیام‌ها به‌صورت زیر است:
●۲۵ کیلومتر تا کرج ۱۸ دقیقه
هم اكنون در ایالتهای Ohio، Illinois و Georgia در آمریكا پیام‌های زمان سفر بر روی تابلوهای پیام متغیر به كار گرفته می شود و طرح‌های مطالعاتی در ایالتهای San Francisco و Utah در آمریكا و New South Wales در استرالیا در زمینه به‌كارگیری سیستم ارسال زمان سفر به VMS، در جریان است. در مناطقی كه پیام‌های زمان سفر به‌كار گرفته شده است، رضایت عمومی از این پیام‌ها، مشاهده گردیده است. [۲]
۲- نمایش پیام‌های عمومی
پیام‌های عمومی را می‌توان به چند بخش تقسیم كرد:
۱) پیام‌های ایمنی ترافیكی مانند «كمربند ایمنی را ببندید»، «از خوردن و آشامیدن هنگام رانندگی خودداری كنید» و همچنین اعلام برنامه‌های آتی تعمیر و نگهداری.
۲) پیام‌های آموزشی مانند اجباری بودن پاكسازی تصادفات خسارتی (كه یك قانون است)، به‌كاربردن چراغ راهنما در هنگام گردش، استفاده از حمل ونقل عمومی برای كاهش ترافیك و ... .
۳) پیام‌های غیرترافیكی مانند تاریخ و ساعت، دما،‌ آدرس وب‌سایت و... .
۴) سایر انواع پیام مانند اطلاعات توریستی، اطلاعات مربوط به كیفیت هوا و... .
لازم به ذكر است كه تمامی مراجع و صاحبنظران به‌كارگیری پیام‌های تبلیغاتی بر روی تابلوهای پیام‌متغیر را منع كرده‌اند. بعضی معتقدند كه از به‌كار بردن این پیام‌ها در زمان‌های اوج ترافیك باید خودداری كرد، زیرا به علت كاهش سرعت توسط رانندگان برای خواندن پیام تابلو، امكان وقوع ازدحام ترافیكی و ایجاد اختلال در جریان ترافیك، وجود دارد. مطلبی كه در مورد به كارگیری این نوع پیام‌ها بیان شده، این است كه كاربرد زیاد این پیام‌ها ممكن است باعث كاهش اهمیت تابلو نزد رانندگان گردد و به مرور باعث شود كه رانندگان كمتر به تابلو توجه كرده و به پیام‌های آن نگاه كنند. برای كاهش این اثر مخرب، لازم است كه نوع پیام‌ها در روزهای مختلف متفاوت باشد و از پیام‌های متنوعی استفاده شود. بر اساس «راهنمای عملكرد تابلوهای پیام‌متغیر در اتوبان‌های ایالتی» مربوط به ایالت Oregon هر پیام عمومی نباید بیش از پنج ساعت در روز ویا بیش از پنج روز در ماه، نمایش داده شود. [۵]همچنین تحقیقات نشان داده است كه پیام‌های با مفهوم مشخص و موردی، مؤثرتر از پیام‌های كلی و سربسته است.[۶] هم اكنون در ایالت Illinois در آمریكا و New South Wales در استرالیا، از پیام‌های عمومی بر روی تابلوهای پیام متغیر استفاده می شود.
۳-عدم نمایش پیام (Blank Message)
اصولا دو رویكرد كلی در زمینه نمایش پیام در شرایط عادی وجود دارد. رویكرد اول، مبتنی بر نمایش پیوسته پیام بر روی تابلو است (در تمام روزها و در تمام ساعات). در رویكرد دوم، تنها زمان‌هایی كه پیام مهمی وجود دارد، تابلو پیام مربوطه را نمایش می دهد و در سایر زمان‌ها، تابلو بدون پیام است. برای هر یك از این دو رویكرد مزایا و معایبی ذكر شده است. یكی از معایب بیان شده برای رویكرد دوم (Blank Message) این است كه رانندگان راهی برای تشخیص سالم بودن و فعال بودن VMS ندارند. رانندگانی كه یك تابلوی خالی را در یك دوره چند هفته‌ای مشاهده كنند، ممكن است فرض كنند كه تابلو كار نمی كند و فعال نیست و در نتیجه دیگر به تابلو توجه نكنند. البته در مقابل عده ای این ایراد را وارد ندانسته و در پاسخ گفته‌اند كه اولا ممكن است كه رانندگان از كاركردن تابلویی كه مدتی خالی و بدون پیام بوده است تعجب كنند، اما وقتی پیام بر روی تابلو ظاهر شود، می فهمند كه تابلو كار می كند و پیام آن را می خوانند. ثانیا نمایش پیوسته پیام، باعث كاربرد زیاد پیام‌های عمومی می شود كه این مطلب خود باعث كاهش‌ اهمیت تابلو نزد رانندگان می گردد. همچنین ابتكار جالبی در ایالت Georgia به كار گرفته شده است؛ بدین صورت كه در حالت Bank Message نقطه چشمك زنی از یك گوشه به گوشه دیگر تابلو در حال حركت است كه نشان دهنده سالم بودن تابلو و فعال بودن سیستم است. برای اینكار می‌توان از یك علامت كوچك مانند x در گوشه‌های تابلو نیز استفاده كرد.نمایش ساعت و تاریخ نیز با توجه به وابستگی آن به زمان، فعال بودن سیستم را به‌خوبی نمایش می‌دهد. نكته دیگر این است كه كار كردن مدام تابلو، هم هزینه‌های عملكردی (مانند مصرف برق) بیشتری دارد و هم باعث كاهش طول عمر LEDها (یا انواع دیگر نمایشگر) می گردد. یكی دیگر از مزایای Message Blank این است كه در صورتی كه فقط در زمان‌هایی كه پیام مهم و اضطراری وجود دارد، پیام بر روی تابلو ارسال شود، نتیجه آن خواهد شد كه راننده وقتی از دور پیامی بر روی تابلو می بیند، این احساس در او با وجود می آید كه پیام روی تابلو، با اهمیت است و توجه خاصی بدان معطوف می‌دارد. البته باید توجه داشت كه مزایای بیان شده برای Message Blank نباید باعث شود كه پیام VMSها تنها به پیام‌های اضطراری محدود شود و از به كارگیری سایر انواع پیام، بطور كلی صرفنظر گردد. هم اكنون در ایالت‌های Iowa، San Francisco، Utah و Texas در شرایط عادی پیامی نمایش داده نمی‌شود در حالیكه در ایالت Illinois پیام بر روی VMS، به صورت پیوسته نمایش داده می‌شود.
●●نتیجه گیری
- نمایش زمان سفر
از آنجایی كه هدف از ارائه اطلاعات زمان سفر به رانندگان، تغییر در انتخاب مسیر و انتخاب مود حمل ونقلی است، نمایش پیام‌های زمان سفر، می بایست محدود به تابلوهایی شود كه اولا در شبكه حمل و نقلی پیش روی رانندگانی كه از مقابل تابلو می گذرند، امكان تغییر در مود و یا استفاده از مسیر جایگزین وجود داشته باشد و ثانیا تاثیرات ناشی از این تغییر انتخاب (خصوصا تاثیر بر روی زمان سفر) قابل توجه باشد. معمولا این تغییرات تنها در ساعات اوج ترافیك محسوس است. بنابراین نمایش پیام زمان سفر تنها باید در ساعات اوج ترافیك به كار رود و از به كارگیری آن در ساعات غیر اوج، صرفنظر نمود. به عنوان مثال نمایش زمان سفر بر روی تابلویی كه در مسیر پیش روی آن هیچ مسیر جایگزینی وجود ندارد و تسهیلاتی مانند پارك سوار برای تغییر نوع وسیله حركتی وجود ندارد، منطقی نمی‌باشد.
- نمایش پیام‌های عمومی
توصیه می شود از پیام‌های عمومی در ساعات اوج استفاده نشود. (به دلیل احتمال كاهش سرعت رانندگان و امكان ایجاد اختلال در جریان ترافیك). ولی در ساعات غیراوج به كارگیری پیام‌های عمومی مناسب است. نمایش این پیام‌ها مفید بوده و باعث افزایش آگاهی‌های عمومی و توسعه فرهنگ ترافیك است. ‌دم نمایش یك پیام به مدت طولانی و استفاده از پیام‌های متنوع باید در نمایش پیام‌های عمومی مورد توجه قرار گیرد. همچنین برای ایجاد تفكیك میان پیام‌های ضروری و پیام‌های عمومی و جلب توجه بیشتر به پیام‌های ضرورری، می توان در زمان نمایش پیام‌های ضروری، از چراغ چشمك زن در گوشه‌های تابلو استفاده كرد.
- عدم نمایش پیام
در ساعات اوج و بر روی تابلوهایی كه نمایش پیام زمان سفر توجیه ندارد، در شرایط عادی از حالت Message Blank استفاده می كنیم. همچنین در ساعات خلوت، زمانی كه حجم ترافیك بسیار كم است (مانند ساعات ۱۲ بامداد تا ۵ صبح) برای صرفه جویی در مصرف برق و افزایش طول عمر LEDها، پیامی بر روی تابلوها، ارسال نمی كنیم.

منابع
۱) QoM: What’s the "Default Condition" on Your Dynamic Message Signs? , ITS Forum
۲) INFORMATION and ACTION: Dynamic Message Sign (DMS) Recommended Practice and Guidance, Jeffrey F.Paniati, Federal Highway Administration
۳) State of the Practice for Displaying Non-traffic Related Messages on Dynamic Message Signs, Steven L. Jones, Jr., Ph.D. and Marc W. Thompson
۴) National Research Council, Transportation Research Board. ۱۹۷۹. Changeable Message Signs. National Cooperative Highway Research Program Synthesis of Highway Practice, No. ۶۱
۵) Oregon Department of Transportation. January ۲۰۰۰. Guidelines for the Operation of Variable Message Signs on State Highways
۶) Wei, Wen-Bin. ۱۹۹۸. Probe Vehicle Surveillance - ITS Decision Report. PATH, University of California, Berkeley, Institute of Transportation Studies, Berkeley, C
نویسنده: علی اقبالیان

منبع : کمیته فناوری اطلاعات وزارت راه و ترابری