مریوان ، استان کردستان

شهر مریوان در حدود یك قرن سابقه تاریخی دارد. یكی از شاهزادگان قاجار به نام فرهاد میرزا كه كمی پیش از مشروطیت در این محل حكومت می‌‌كرد، در مریوان قلعه‌ای بنا كرد كه جریان بنای آن را در كتیبه‌ای كه به دیوار مسجد دارالاحسان (مسجد جامع سنندج) نصب كرده، شرح داده است.
این شهر مرزی در همسایگی دولت عثمانی قرار داشت و به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار در سال 1282 هـ.ق قلعه‌ای مستحكم در آنجا احداث شد. در سال 1286 حاج فرهاد معتمدالدوله بر استحكام قلعه افزود و آن را شاه‌آباد نامید. در كنار همین قلعه نظامی، روستایی به وجود آمد كه به نام قلعه (مریوان) نامگذاری شد. در داخل شهر به دستور حاج معتمدالدوله یك رشته قنات، حمام و آب‌انبار احداث شد.
بعد از حاج فرهاد معتمدالدوله، حاج محمد علیخان ظفرالملك قلعه را وسعت داد و در داخل آبادی شاه‌آباد چندین باب منزل، یك كاروانسرا و قناتی دیگر احداث كرد. بعدها كلیه این تأسیسات در اثر شورش و هرج و مرج عشایر كرد منطقه، ویران شد. در اوایل حكومت پهلوی، حاكم وقت در روستای موسك قلعه‌ای بنا نهاد كه امروزه از آن به عنوان پادگان استفاده می‌شود و فاصله چندانی با شهر ندارد. وجود دریاچه زریوار در غرب شهر مریوان زیبایی خاصی به این شهر بخشیده و آن را به نام یك ناحیه تفرجگاهی تبدیل كرده است.