خداحافظ افیون

متادون دارویی است که از آن به‌عنوان جایگزین هروئین، کراک و سایر موادمخدر افیونی برای درمان افراد وابسته به این مواد استفاده می‌شود.
متادون زندگی افراد وابسته به هروئین، کراک و سایر موادمخدر افیونی را سروسامان می‌دهد و خطرات مرتبط با مصرف هروئین (مشکلات قانونی یا ابتلا به بیماری‌ها) را کاهش می‌دهد. این دارو اولین بار از اواسط سال ۱۹۶۰ به‌عنوان داروی ترک موادمخدر افیونی به بازار عرضه شد.
● نحوه دریافت و مصرف متادون چگونه است؟
معتادانی که قصد ترک موادمخدر دارند، می‌توانند از مراکز درمان اعتیاد که دارای مجوز هستند داروی متادون را تهیه کنند. برای شروع این روند درمانی لازم است ابتدا بیمار (معتاد) توسط پزشک دوره دیده و تیم درمانگر ویزیت شود. پزشک باید به‌طور مرتب بیمار را ویزیت کند و بر اساس وضعیت جسمی‌ ـ روحی ـ و وضعیت پیشرفت درمانی مقدار داروی لازم (متادون) را مشخص کند.
متادون یک داروی خوراکی است که در ابتدای دوره مصرف بیمار باید برای دریافت دارو هر روز به کلینیک مراجعه کند. بعد از گذشت مدتی از شروع درمان (باتوجه به قانون) بسته به وضعیت بیمار، نظر تیم درمان و قوانین موجود بیمار می‌تواند دارو را چند روز به منزل ببرد. به یاد داشته باشید مصرف متادون برای سایر افراد بسیار خطرناک است و در صورتی که دارو را به منزل می‌برید باید به‌دقت از آن مراقبت کنید تا کسی به اشتباه آن را مصرف نکند.
● تاثیرمتادون چگونه است؟
برنامه درمانی متادون به‌صورت درمان نگه‌دارنده و طولانی مدت برای افراد وابسته به هروئین، کراک یا سایر مواد افیونی استفاده می‌شود. در ابتدا هدف این است که بدون مصرف موادمخدر علائم ترک از قبیل درد ایجاد نشود تا احساس خوبی از درمان به وجود آید. متادون به‌طور مشخص هوس افراد به موادمخدر را از بین می‌برد و یا بسیارکاهش می‌دهد. متادون به این افراد کمک می‌کند به‌راحتی مصرف هروئین و سایر موادمخدر را از زندگی خود حذف کنند. مصرف یک نوبت متادون حداقل ۲۴ ساعت به فرد آرامش می‌دهد و فرد درطول این مدت به هیچ ماده دیگری نیاز نخواهد داشت. در واقع با یک بار مصرف متادون در روز دیگر نیاز به مصرف چندین نوبت هروئین، کراک یا مواد مشابه وجود ندارد. بدین ترتیب بیمار می‌تواند زمان مصرف متادون خود را تعیین کند.
طول اثر متادون زیاد است و در علم پزشکی آن را به‌عنوان یک داروی طولانی اثر می‌شناسند، بنابراین فقط یک نوبت در طول شبانه‌روز به بیمار دارو داده خواهد شد. در این روش درمان احتمالاً ۴ تا ۵ روز طول خواهد کشید تا شما متوجه حداکثر اثرات متادون شوید. بهترین نتیجه درمانی زمانی حاصل خواهد شد که بیمار از خدمات دیگری در کنار متادون بهره‌مند شود. مشاوره‌های روانشناسی فردی و گروهی کمک می‌کند تا بسیاری از مشکلات دیگر بیمار هم از بین برود. این مشاوره‌ها برای حل مشکلات منزل، تغذیه و حتی حقوقی شما می‌تواند کمک‌کننده باشد. به یاد داشته باشید هدف این درمان تثبیت وضعیت جسمی‌ و روحی بیمار است تا زندگی بهتری داشته باشد.
● چه مدت بایستی متادون دریافت کرد؟
اکنون بعد از گذشت حدود ۳۰ سال از شروع درمان متادون هنوز نمی‌توان مدت زمان آن را به‌درستی مشخص کرد. با این حال می‌توانیم بگوییم بیشتر افراد موفق در درمان متادون دارای ۳ خصوصیت زیر هستند:
۱) افرادی که بیش از یک سال روی درمان
نگه دارنده با متادون بوده‌اند زندگی تثبیت شده‌ای داشتند.
۲) کاهش دوز همزمان با بهبود وضعیت جسمی، زندگی و وجود حمایت‌های دیگر توسط پزشک انجام خواهد گرفت.
۳) در انتها، وضعیت و تغییرات زندگی توانایی بیمار را برای قطع دارو نشان می‌دهد. برای مثال داشتن یک زندگی راحت و بدون استرس در کنار خانواده و رضایتمندی آنان از فرد، شرکت در کلاس‌های درمان بدون دارو (مشاوره‌های روانشناسی)، اشتغال و داشتن کار مداوم، کمترشدن مشکلات مالی وقانونی همگی به ادامه زندگی بدون دارو کمک می‌کنند.
زمانی که متادون تحت‌نظر پزشک مصرف شود به‌عنوان یک داروی بی‌ضرر و بسیار موثر برای سال‌ها مطرح است. پزشکان توصیه می‌کنند بیماران تا زمانی که به این دارو نیاز دارند از آن استفاده کنند. چون این دارو کاملا بی‌خطر و بی‌ضرر است.
● آیا متادون عوارض جانبی دارد؟
درصورت تثبیت دوز درمان (مقدار داروی مورد نیاز)، متادون دارویی است که معمولا به خوبی و به راحتی تحمل می‌شود. با این وجود تعدادی از افراد با پیشرفت درمان عوارض جانبی مختصری را تجربه خواهند کرد. البته این عوارض به ندرت خطرناک هستند و با گذشت زمان از بین خواهند رفت. درصورت بروز هرگونه عارضه و یا عوارض ذکر شده، حتما باید با پزشک مشورت کرد.
▪ تعریق: درصورتی که مقدار متادون کم یا بیش از حد باشد تعریق روی خواهد داد.
▪ یبوست: درصورت تجربه یبوست باید مقدار فیبر غذا (شبیه سبزیجات، سبوس و...) را افزایش داد. ورزش مداوم و مرتب و مصرف بیشتر مایعات در بهبود یبوست بسیار کمک می‌کند.
خواب آلودگی یا بی‌حالی: کسلی، بی‌حالی یا خواب آلودگی بخصوص در اوایل درمان شایع است که یکی از علت‌های آن کم‌بودن یا زیادبودن مقدار متادون است. در صورت بروز این مشکل باید آن را با پزشک مطرح کرد تا در صورت نیاز، دوز متادون را تعدیل کند. تا زمانی که این مشکل حل نشده نباید رانندگی کرد و یا به فعالیت‌هایی که به هوشیاری بالا نیاز دارند، پرداخت.
▪ تغییرات وزن: گاهی افراد تحت درمان متادون افزایش وزن پیدا می‌کنند. گرچه بهبود کیفیت زندگی، تغذیه مناسب و به تبع آن زندگی سالم همگی در افزایش وزن خود تاثیر خواهند داشت.
● آیا می‌توان درکنارمتادون داروهای دیگری استفاده کرد؟
به یاد داشته باشید متادون یک دارو است، درنتیجه مصرف همزمان سایر داروها با آن ممکن است خطرناک باشد. مصرف داروهای شیمیایی، داروهای گیاهی و هرگونه ماده‌ای همراه با متادون بدون تجویز پزشک می‌تواند بسیار خطرناک باشد. بنابراین قبل از مصرف هر دارویی باید با پزشک مشورت کرد.
● آیا مصرف متادون خطرناک است؟
در صورتی که متادون توسط یک پزشک و تیم درمانگر برای درمان اعتیاد فرد تجویز شود خطری برای فرد نخواهد داشت اما مصرف بی‌رویه آن بسیار خطرناک است. درصورتی که متادون برای شما تجویز نشده به هیچ عنوان آن را مصرف نکنید زیرا می‌تواند باعث مسمومیت (سنگ کوب) و مرگ شما شود.
مصرف مقدار اندکی متادون درافراد عادی (افرادی که موادمخدر استفاده نمی‌کنند)، بخصوص کودکان می‌تواند باعث مرگ شود. درصورتی که این افراد، به اشتباه متادون مصرف کردند، باید بلافاصله آنان را به بیمارستان رساند.
● وظایف مددجوی متادون چیست؟
اگر شما مصرف‌کننده و مددجوی متادون هستید، باید متادون خود را هر روز مصرف کنید. درصورتی که دارو (متادون ) را به منزل می‌برید آن را در محل مطمئنی نگه‌دارید. نگهداری در یخچال یا محل سرد مناسب‌تر است.
متادون خود را به کسی ندهید یا آن را نفروشید. مقدار دارو را نیز بدون اجازه پزشک کم یا زیاد نکنید. این موارد تخلف محسوب می‌شود و نتیجه آن قطع دارویی است که به شما برای بردن به منزل تحویل داده شده و یا حتی حذف شما از فهرست مددجویان است. درنتیجه در اوایل درمان و براساس قانون شما موظف هستید برای مصرف دارو هر روز به کلینیک بروید.
● آیا متادون مشکل مصرف مواد مرا بر طرف می‌کند؟
مشارکت بیمار در درمان متادون با ایجاد تغییرات در وضعیت جسمی ‌و روانی او باعث بهبود زندگی شخصی او شده و با ایجاد این تغییرات، شاهد حمایت‌های سایر افراد برای بهبود بیشتر زندگی خود خواهد بود.
به خاطر داشته باشید کسی که قرار است تغییر کند، بیمار است. متادون به بیمار برای ایجاد تغییرات و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند تا بتواند وضعیت زندگی خود را بهبود بخشد.
در انتها مجدداً یادآور می‌شویم متادون دارویی قانونی با طول اثر زیاد و یک جایگزین مناسب برای هروئین، کراک یا سایر داروهای مخدر افیونی است.

منبع : روزنامه تهران امروز