سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
مجله ویستا
ناتو؛ سازمانی برای تمام فصول
ائتلافها و سازمانهای منطقهای و بینالمللی تحت شرایط خاصی و در واقع در پاسخ به یک نیاز خاص تشکیل میشوند. معمولاً با برطرف شدن آن شرایط خاص، فلسفه وجودی ائتلاف و سازمانهای مذکور نیز منتفی میشود و آنها از بین میروند.
البته اگر سازمان و یا ائتلافی برای پاسخ به یک مسئله بنیادی ایجاد شود، قاعدتاً از عمر طولانی برخوردار خواهد بود. سازمان پیمان آتلانتیک شالی (ناتو) در سال ۱۹۴۹ در پاسخ به تهدیدات ابرقدرت شرق (شوروی) بهوجود آمد. با فروپاشی شوروی در اواخر دهه ۱۹۸۰، انتظار میرفت که ناتو نیز مانند سازمان رقیب خود (ورشو) به تاریخ سپرده شود اما این سازمان با تعریف جدید اهداف سازمانی روز به روز قدرتمندتر میشود.
امروزه ناتو دیگر به ماده پنجم اساسنامه خود (تهدید یکی از اعضاء بهمثابه تهدید همه اعضاء است) استناد نمیکند، بلکه در حال تبدیل شدن به یک بازیگر در عرصه بینالمللی است. فقدان نیروی نظامی سازمان ملل زمینه را برای ایفاء این نقش توسط ناتو فراهم کرده است. جنگ ۷۸ روزه ناتو علیه صربستان در سال ۱۹۹۹ نخستین مصداق در این رابطه است.
حضور ناتو در افغانستان که نخستین مأموریت آن در خارج از کشورهای عضو بود، اهمیت این سازمان را برای ایفاء نقش صلح بانی بینالمللی افزایش داد. اگرچه ناتو در بحران عراق دخالت نکرد، اما زمزمههائی برای حضور آن و حفاظت از منطقه پرواز ممنوع در دارفور به گوش میرسد. آنچه اخیراً بر اهمیت نقش ناتو افزوده که برای ایران نیز حساسیت ویژهای ایجاد میکند، استقرار سپر دفاع موشکی اروپا در کشورهای عضو آن است. در این نوشتار پس از معرفی اجمالی ناتو و تاریخ تحول آن، مهمترین مأموریتهای جدید آن را بررسی میکنیم.
● تشکیلات و ارکان ناتو
تشکیلات ناتو را میتوان به سه بخش اصلی تقسیم کرد:
۱) شورای آتلانتیک شمالی
این شورا رکن اصلی ناتو است و همه کشورهای عضو در آن نماینده دارند و دارای دو حق رأی مساوی هستند. شورا دو نوع اجلاس دارد. اجلاس وزیران که سالی دو تا سه بار تشکیل میشود و به نمایندگی از هر دولت یک یا چند وزیر برجسته بسته به کار شورا در آن شرکت میکنند و ریاست آن هر بار بر عهده وزیر خارجه یکی از اعضاء است. دیگری اجلاس در سطح نمایندگی دائم کشورها که همواره در بروکسل حضور دارند، به نام شورای نمایندگان دائمی که هفتهای یک تا دو بار تشکیل جلسه میدهد.
وظایف شورای وزیران رسیدگی و اخذ تصمیم در مورد امور اساسی، اداری و مالی پیمان و برقراری ارتباط بین مقامات نظامی و غیرنظامی است. شورای آتلانتیک تعدادی کمیته و گروه تشکیل داده تا مسائل مختلفی را که به آنها ارجاع میشود مورد مطالعه قرار دهند. مهمترین این کمیتهها عبارتند از: کمیته مشاوران سیاسی، کمیته مشاوران اقتصادی، کمیته بررسی سالانه، کمیته تسلیحات و ...
۲) دبیرخانه
رکن دیگر ناتو، دبیرخانه است که در رأس آن دبیر کل قرار دارد. وی توسط شورا انتخاب میشود. دبیر کل، رئیس شورای نمایندگان دائم است و مسولیت اداره دبیرخانه و امور مختلف پیمان را بر عهده دارد و مسائل گوناگون را برای تبادلنظر به شورا پیشنهاد میکند. دبیر کل کنونی ناتو ”یاپ دی هوپ شفر“ هلندی است که از اول ژانویه ۲۰۰۴ برای یک دوره چهار ساله فعالیت خود را اغاز کرد. پیش از وی لرد رابرتسون و قل از آن نیز خاویر سولانا دبیر کل ناتو بودند. تاکنون ناتو ۱۳ دبیر کل داشته است.
۳) کمیته نظامی
عالیترین رکن ناتو، کمیته نظامی است که شورای وزیران سازمان، آن را تعیین کرده و اختیاراتی خاص به آن تفویض کرده است. این کمیته متشکل از رؤسای ستاد ارتش کلیه کشورهای عضو است و در برابر شورا، مسئول است. جلسات کمیته نظامی، دائمی نیست و حداقل دو بار در سال یا هر زمان که ضرورت ایجاب نماید، تشکیل میشود، وظیفه کمیته نظامی ارائه راهحلهای مناسب برای مسائل نظامی به شورا است.
● فرماندهی ناتو
فرماندهی ناتو از نظر جغرافیائی و سیاسی به سه فرماندهی نظامی و یک گروه طرحریزی ناحیهای تقسیم شده است. حدود و اختیارات هر یک از فرماندهیها با توجه به عوامل مختلف از جمله جنگ و صلح تفاوت دارد. نیروهای نظامی عضو ناتو را میتوان به سه دسته زیر تقسیمبندی کرد:
۱) نیروهائی که تحت فرماندهی مستقیم ناتو قرار دارند.
۲) نیروهائی که دول عضو پذیرفتهاند در صورت وقوع جنگ یا بسیج عمومی در اختیار سازمان قرار دهند.
۳) نیروهائی که تحت فرماندهی ملی کشورهای عضو قرار دارند.
سه فرماندهی نظامی و گروه طرحریزی ناحیهای ناتو بهشرح زیر تقسیم شده است.
الف) فرماندهی عالی متفقین در اروپا
قلمرو این فرماندهی از دماغه شمل تا دریای مدیترانه و از اقیانوس اطلس تا شرق ترکیه (بهجز انگلیس و پرتغال) است. این فرماندهی خود دارای فرماندهیهای تابعه زیر است: فرماندهی شمال اروپا، فرماندهی مرکز اروپا، فرماندهی جنوب اروپا، ناحیه دفاع هوائی انگلیس.
ب) فرماندهی منطقه اقیانوس اطلس
قلمرو این فرماندهی از منطقه قطب شمال تا مدار رأسالسرطان و از آبهای ساحلی آمریکایشمالی تا آبهای ساحلی اروپا، آفریقا و پرتغال ادامه دارد.
این فرماندهی نیز چندین فرماندهی تابعه دارد.
● تاریخ تحول ناتو
این سازمان امنیت جمعی تاکنون در سه موج بزرگ فعالیت سیاسی نظامی انجام داده است این امواج عبارتند از: از پیدایش تا فروپاشی شوروی پس از پایان جنگ سرد و از حادثه ۱۱ سپتامبر به این سو.
تشکیل اولیه ناتو که فلسفه وجودی آن، ایجاد کمربند امنیتی به دور دموکراسیهای غربی و محاصره ابرقدرت شرق و اقمارش بود که بعدها در پیمان ووشو گرد آمدند، در پیمان بروکسل گذاشته شد.
بلژیک، هلند، لوکزامبورگ (کشورهای بنلوکس)، فرانسه و انگلیس ۱۷ مارس ۱۹۴۸ این پیمان را که بعدها اتحادیه اروپای غربی نام گرفت، تشکیل دادند. بهتدریج زمینه ورود آمریکا به این پیمان فراهم شد. در آن مقطع که جنگ سرد شروع شده بود، اروپا نمیتوانست بدون آمریکا در مقابل شوروی قد علم کند. در ۴ آوریل ۱۹۴۹ با پیوستن کشورهای آمریکا، کانادا، پرتغال، ایتالیا، نروژ، دانمارک و ایسلند به پنج کشور پیمان بروکسل، پیمان آتلانتیک شمالی در واشنگتن امضاء شد. با پیوستن ترکیه و یونان در سال ۱۹۵۲، تعداد این اعضاء افزایش یافت. جمهوری فدرال آلمان در سال ۱۹۵۵ به این پیمان پیوست و این نقطهعطفی در تاریخ ناتو محسوب میشود. تنها پنج روز پس از پیوستن آلمان، بلوک شرق در ۱۴ می ۱۹۵۵، پیمان ووشو را تشکیل داد. به این صورت بلوک غرب و شرق در دو اتحادیه نظامی در مقابل یکدیگر قرار گرفتند.
با فروپاشی بلوک شرق در پایان دهه ۱۹۸۰ و تجزیه اتحاد جماهیر شوروی، عصر دوم تاریخ ناتو آغاز میشود. این در حالی است که انتظار میرفت با از بین رفتن فلسفه وجودی، این پیمان نیز از بین برود، زیرا ائتلافها معمولاً با از بین رفتن علت ایجاد آنها، خود نیز فرو میپاشند.
در ژوئن ۱۹۹۰، ناتو در اعلامیه ”تونبری“ رسماً پایان جنگ سرد را اعلام کرد و پیمان ووشو یک سال پس از آن از بین رفت. در این مقطع بود که ناتو اهداف تأسیس خود را باز تعریف کرد و این سازمان نه تنها فرو نپاشید، بلکه روز به روز گسترش یافت.
ناتو استدلال میکرد که بیش از یک پیمان نظامی بوده است. توجیه آن نیز این است که ناتو در طول دوره جنگ سرد یک ابزار مهم سیاسی بود. در اعلامیه لندن در سال ۱۹۹۰ اعلام شد که از این پس تکیه بر برخورد هستهای از اهمیت کمری برخوردار بوده و مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در دستور کار آینده سازمان قرار میگیرد.
وقوع بحران پلکان در اواخر دهه ۱۹۹۰ و دخالت ناتو در آن نشان داد که این سازمان توانائی انجام مأموریتهای جدید را دارد. ناتو با این تفسیر که تداوم بحران در بالکان موجب سرایت آن به سایر بخشهای اروپا و به ناامنی در این قاره منجر میشود، در سال ۱۹۹۹ با بمباران تأسیسات زیربنائی صربستان مدیریت بحران را در این منطقه بهدست گرفت و حتی به تعقیب جنایتکاران جنگی صرب پرداخت. ناتو در این مقطع سازوکارهائی برای گسترش خود تعریف کرد و با کشورهای مختلف در مناطق همجوار همکاری کرد. نیروهای حفظ صلح ناتو در کوزوو مستقر شدند و چندین کشور عضو بلوک شرق به عضویت ناتو درآمدند. در دوره پایان جنگ سرد، دو دیدگاه درباره آینده ناتو مطرح شد:
الف) دیدگاه آمریکائی، که مبتنی بر حفظ ناتو و رهبری آمریکا همراه با تغییرات اندکی در ساختار نظامی و تشکیلاتی نبود که پاسخگوی نیازهای احتمالی ناشی از نابسامانی در شرق اروپا باشد.
ب) دیدگاه اروپائی مبنی بر تقویت بنیه دفاعی کشورهای اروپا بهطوری که سازمان اروپائی در آینده جانشین ناتو شود. مشاجرات مذکور با اعلامیه کپنهاگ در ۷ ژوئن ۱۹۹۱ خاتمه یافت. براساس این اعلامیه:
۱) اتخاذ آتلانتیک شمالی بهعنوان یکی از ستونهای امنیت اروپا باقی ماند.
۲) هویت ارزیابی امنیت و دفاع که خواست اروپائیان بهمنظور قبول مسئولیت بیشتر در این زمینه است، مورد تأیید قرار گرفت.
۳) حوزه جغرافیائی اتحادیه (آمریکا، کانادا، اقیانوس اطلس شمالی، دولتهای عضو اروپای غربی ناتو) غیر قابل تغییر اعلام شد.
حادثه ۱۱ سپتامبر نقطه عطفی در تاریخ روابط بینالملل محسوب میشود این حادثه حتی به مرجعی برای تقسیمبندی تاریخ تبدیل شده بهگونهای که مسائل بینالمللی را به دور قبل و پس از حادثه ۱۱ سپتامبر تقسیمبندی میکنند. بدون شک این حادثه بر ناتو نیز بسیار تأثیر گذاشته است.
تنها یک روز پس از این حادثه یعنی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۱، موضوع اجراء ماده ۵ اساسنامه ناتو در دستور کار قرار گرفت. این ماده که در واقع مهمترین و پایهایترین اساس ناتو است، میگوید: همه طرفها موافقتند که حمله مسلحانه علیه یکی از آنها در اروپا یا آمریکایشمالی باید حمله به همه تلقی شود. در نتیجه موافقند که اگر این حمله رخ داد، آنها براساس حقوق دفاع از خود که در ماده ۵۱ منشور ملل متحد نیز ذکر شده، اقدام کنند و یا از کشور مورد حمله واقع شده با ابزارهای ضروری از جمله نظامی دفاع کنند.برخی اعضاء ناتو اعلام کردند که برای نخستین بار شرایط برای اجراء این ماده آماده شده و اعضاء ناتو باید به حمایت از آنها بپردازند. در روزهای نخست قضائی بسیار احساسی بر ناتو حاکم شده بود، اما بهتدریج این فضا فروکش کرد، زیرا طرف حملهکننده به آمریکا تا مشخص بود، با این وصف از این مقطع دوره جدید فعالیت ناتو آغاز شد.
در هفته پس از حادثه ۱۱ سپتامبر میان ماقمات آمریکا و ناتو جلسهای برگزار شد و در آن مأموریت جدید ناتو مقابله با حملات تروریستی عنوان شد. استقرار نیروهای ناتو پس از سرنگونی دولت طالبان در افغانستان در همین راستا بود. با حضور ناتو در افغانستان در ۱۶ آوریل ۲۰۰۳ و با استقرار نیروهای بینالمللی کمک به امنیت افغانستان (ISAF) نهادینه شد، اولین مأموریت ناتو در خارج از نقطه حوزه استحفاظی خود آغاز شد.
پس از این ماجرا، نیروهای واکنش سریع ناتو تشکیل شد و از نظر ساختار نظامی نیز ناتو در سال ۲۰۰۳ تغییرات زیادی را شاهد بود.پس از حمله آمریکا به عراق، میان اعضاء ناتو اختلاف نظر بهوجود آمد. آمریکا انتظار داشت که ناتو بهصورت سازمانی در این جنگ شرکت کند، این در حالی بود که حتی برخی از کشورهای عضو این سازمان مانند ترکیه در همسایگی عراق قرار داشتند، در این جنگ شرکت نکردند.
پس از سقوط صدام نیز، آمریکا منتظر بود تا ناتو در عملیات حفظ صلح در عراق مانند افغانستان مشارکت کند که چنین خواستهای نیز اجابت نشد. این سازمان حضور خود در عراق را به صدور قطعنامه سازمان ملل مشروط کرد. هوپ شقر دبیر کل ناتو در این رابطه گفت: باید تا انتقال قدرت به مردم عراق صبر کرد. البته وی تصریح کرد که برخی حمایتها را از طرف کشورهای عضو در این رابطه میبیند. وی تصریح کرد که درخواست مقامات عراقی نیز از شروط حضور ناتو در این کشور است.
● مأموریت فراتر از ۲۶ عضو
فعالیت ناتو به اعضاء ۲۶گانه خود محدود نشده، بلکه یکی از سازوکارهای این سازمان برای تأثیرگذاری در تحولات مناطق پیرامونی خود، همکاری با دول غیرعضو است. بهطور کلی سازوکار ناتو برای همکاری با کشورهای غیرعضو بهشرح زیر است:
الف) طرح مشارکت آتلانتیک اروپا
این طرح شامل همکاری ۲۶ کشور ناتو با ۲۰ کشور است. این طرح از ۲۹ می ۱۹۹۷ بهمظنور گفت و گو، همکاری و مشاوره منظم میان ۴۶ عضو اجراء میشود. اعضاء ۲۰گانه عبارتند از:
۱) دوازده عضو جمهوریهای سابق شوروی (ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، گرجستان، قزاقستان، قرقیزستان، مولداوی، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان، اوکراین و ازبکستان).
۲) پنج کشور دارای اقتصاد سرمایهداری (اتریش، فنلاند، ایرلند، سوئد و سوئیس)
۳) سه کشور حوزه بالکان (کرواسی، مقدونیه و آلبانی)
ب) طرح مشارکت برای صلح
این طرح در سال ۱۹۹۴ بهمنظور برقراری روابط دوجانبه ناتو با برخی کشورها ایجاد شد. در واقع طرح مشارکت برای صلح، بازوی اجرائی طرح مشارکت اروپا - آتلانتیک است. طرح مشارکت برای صلح، رابطه و همکاری تمام کشورهای اروپا، قفقاز و آسیایمیانه را دربرمیگیرد.
ج) گفتوگوی مدیترانه
طرح گفتوگوی مدیترانه در سال ۱۹۹۴ بهمنظور همکاری میان ناتو هفت کشور الجزایر، مصر، اسرائیل، اردن، مراکش، موریتانی و تونس) آغاز شد. تاکنون نشستهای متعددی میان اعضاء که نشست ۷+۲۶ نام دارد انجام شده است.
● تأثیر و انرژی
در گزارشی که یک گروه تحقیقاتی برای کنگره آمریکا تهیه کرده، آمده است که امنیت انرژی برای آمریکا و متحدان اروپائی آن، به یک مسئله بسیار مهم تبدیل شده است. برخی از دارندگان منابع انرژی تمایل دارند تا از نفت و گاز بهعنوان یک اهرم سیاسی استفاده کنند. در این گزارش با اشاره به قطع گاز روسیه به اوکراین و اوایل سال ۲۰۰۶ آمده است که آمریکا و متحدان اروپائی آن در نشست ناتو در فوریه ۲۰۰۶ موضوع امنیت انرژی را مورد بررسی قرار دادند.
در گزارش مذکور افزوده شده است که اروپا هماکنون ۵۰ درصد از انرژی موردنیاز خود را وارد میکند و انتظار میرود که این میزان در سال ۲۰۳۰ به بیش از ۷۰ درصد برسد. برخی کشورهای اروپائی همچون لهستان درخواست کردهاند که یک ”ناتوی اقتصادیش در مقابل صادرکنندگان انرژی از جمله روسیه ایجاد شود. با طرح موضوع اوپک گازی، درخواست مذکور جدیتر شده است. برخی مقامات آمریکائی معتقدند که ناتو میتواند یک نقش مهم در زمینه ایجاد همبستگی سیاسی بینالمللی برای انتقال جریان انرژی ایفاء کند. از این منظر ناتو میتواند میان کشورهای عضو و حتی غیرعضو در زمینه انرژی هماهنگیهائی ایجاد کند.
بهعلاوه این سازمان نظامی میتواند از زیرساختهای تولید و صادرات انرژی در مناطق ناآرام محافظت نماید. در گزارش تهیه شده برای کنگره آمریکا به موضوع ایران اشاره و آمده است که ایران اعلام کرده در صورت تشدید فشارهای بینالمللی، از منابع انرژی بهعنوان یک هدف سیاسی استفاده میکند. در این گزارش از ناتو بهعنوان بازوی نظامی سیاستهای اقتصادی غرب بهویژه اتحادیه اروپا نام برده شده است.
موضوع امنیت انرژی آنقدر افزایش یافته که در یکی از نشستهای اعضاء آن، مشاوران اقتصادی این سازمان در گزارش محرمانه خود، استفاده روسیه از اهرم انرژی را یک تهدید عمدهای برای اعضاء ناتو خواندند. اگرچه دمیری پسکوف سخنگوی کاخر کرملین در واکنش به گزارش مذکور که توسط روزنامه فاینشنال تایمز فاش شد، گفت: باجگیری روسیه با گاز از اروپائیها نوعی دیوانگی است، اما اعضاء ناتو تأمین امنیت انرژی را بهعنوان یکی از دستورکارهای بسیار مهم این سازمان تعریف کردهاند.
● حمایت از سیستم دفاع ضدموشکی آمریکا
اگرچه ناتو از ابتدا یک سازمان نظامی بود اما هماکنون مأموریت جدیدی در این رابطه برای آن مطرح شده است. با بدی هوپ شفر دبیر کل ناتو اخیراً اعلام کرده است؛ کاملاً روشن بود و هست که ما تهدیدی از سوی موشکهای دوربرد و میانبرد حس میکنیم“ وی از این موضع را در نشست ۲۵ عضو ناتو در نوزدهم ماه جاری میلادی در بروکسل اعلام کرد.
این نشست بهمنظور بررسی استقرار سیستم سپر دفاعی موشکی موردنظر آمریکا در اروپا برگزار شد، به گفته شفر، ناتو نه تنها با ایجاد سیستم دفاع موشکی که بتواند هم از آمریکا و هم بخشهای وسیعی از اروپا حفاظت کند، مخالفتی ندارد، بلکه معتقد است که باید از سیستمهای موجود در کشورهای اروپائی عضو ناتو نیز استفاده شود. قرار است این سیستم به بهانه موشکهای دوربرد ایران (شهاب ۳) و موشکهای تائه پودونگ کرهشمالی مستقر شود. دبیر کل ناتو به صراحت ادعا کرده که نمیتوان توانائی موشکی ایران را نادیده گرفت. جیمز آپاتورای سخنگوی ناتونیز پس از نشست اخیر ناتو گفت: اعضاء ناتو بر این عقیده هستند که طرح سیستم سپر ضدموشکی در کشورهای شرقی اروپا بهمنظور مقابله با تهدید جدی از سوی ایران است نه روسیه (!)
ولادیمیر پوتین در آخرین نطق سالانه خود، در اعتراض به ایجاد سیر دفاع موشکی آمریکا، اجراء معاهده کاهش تسلیحات متعارف در اروپا را به حال تعلیق درآورد. کاندولیزا رایس، نگرانی روسیه از استقرار این سیستم را مضحک خواند وی افزو: توسعه این سیستم در لهستان و جمهوری چک نمیتواند تهدیدی برای امنیت ملی روسیه باشد.
آمریکا قرار است این سیستم را در یکی از سه شکور جنوب قفقاز یعنی ارمنستان، آذربایجان و گرجستان نیز مستقر کند. با توجه به توانائیهائی سیستم ضدموشک موردنظر آمریکا، بهنظر میرسد که هدف اصلی آن روسیه است. مسکو از زمانیکه ناتو به سمت شرق گسترش یافت، مخالفت خود را با آن اعلام کرده است.
مقامات روسیه بارها اعلام کردهاند که استقرار این سیستم تعادل استراتژیک را در اروپا بههم میزند، سخگوی کاخ کرملین در مصاحبه با گاردین میگوید: ”اقدام ناگهانی پنتاگون، مسکو را ناامید کرد. در حال حاضر ما احساس ناامیدی و نگرانی بسیاری میکنیم. آمریکا هرگز به موقع ما را در جریان قرار نمیدهد.
این قبیل اقدامات ضربات مهلکی به توازن استراتژیک در اروپا میزند و ثبات بینالمللی نیز با این قبیل اقدامات نظامی مورد هدف قرار میگیرد“. این مقام روسی میافزاید: ”روسیه احساس سرخوردگی میکند. قطعاً ما باید راهکاری برای مقابله با این اقدام نظامی آمریکا بیابیم“. برخی منابع خبری پیشبینی کردهاند که افزوده شدن این سیستم به توانائی ناتو، سرآغاز جنگ سرد جدیدی با روسیه خواهد بود. طی سالهای اخیر برخی رسانههای عربی موضوع گسترش ناتو را به موضوع فعالیتهای هستهای ایران مرتبط کرده و خواستار پیوستن اسرائیل به سازمان امنیتی شدهاند.
روزنامه واشنگتن پست در سرمقاله مورخ ۲۱ فوریه ۲۰۰۶ خود ادعا کرد که یکی از راههای مطمئن برای حفاظت از امنیت اسرائیل در مقابل سلاحهای کشتار جمعی ایران (!) پیوستن آن به ناتو است. این روزنامه ادعا میکند، همانگونه که ناتو یک سیر دفاع در مقابل تهدیدات هستهای بلوک شرق ایجاد کرد اینک نیز میتواند اسرائیل را از تهدیدات هستهای ایران نجات دهد(!) واشنگتن پست میافزاید: نباید تهدیدات ایران علیه اسرائیل را نادیده گرفت و این موضوعی است که در خلال حادثه ۱۱ سپتامبر تجربه شده است. وقتی کشوری میگوید اسرائیل را میخواهد از روی نقشه زمین بردارد، بدون شک اگر به چنین توانائی برسد، آن را انجام خواهد داد، پس راه نجات اسرائیل، پیوستن به ناتو است.
البته در سال ۲۰۰۳ توماس فریدمن سرمقالهنویس مشهور نیویورک تایمز نیز این موضوع را به تغییر دیگری مطرح کرد. وی با دفاع از عضویت اسرائیل، عراق و مصر در ناتو نوشت: ناتو در آینده نه از طرف روسیه و شرق بلکه از جنوب (خاورمیانه و افغانستان) مورد تهدید قرار میگیرد. از این رو ناتو باید بر روی جبهه جنوب سرمایهگذاری کند و حداقل سه کشور مهم این منطقه که همکاری با آنها میتواند مفید باشد، باید به عضویت ناتو پذیرفته شوند.فریدمن در مقاله خود در نیویورک تایمز نوشت: چون اسرائیل دوست و متحد غرب است، در صورتیکه ارتش کلاسیک و پرتعداد مصر و عراق در ناتو جذب شوند، ناتو در ایران حوزه با مشکلی مواجه نخواهد شد.
ناصر پورحسن
منبع : روزنامه آفتاب یزد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست