تحولات بازار نفت خام

از آن جا كه عوامل افزایش دهنده قیمت ها، بیشتر در منطقه آمریكا و اروپا رخ دادند، افزایش قیمت نفت خام های وست تگزاس اینترمدیت و برنت، بیش از افزایش قیمت سبد نفت خام اوپك چشمگیر بود. در واقع در هفته یادشده، میانگین قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت ۲۶/۱ دلار هربشكه و متوسط قیمت نفت خام برنت نیز ۵۵/۱ دلار هر بشكه افزایش یافتند، در حالی كه افزایش قیمت سبد اوپك تنها به ۴۹/۰ دلار هر بشكه محدود بود.
در آغاز هفته مورد بررسی، انتشار ارقام ذخیره سازی های تجاری نفتی در آمریكا، سبب حركت آرام قیمت ها به سمت پایین شد. در حقیقت، به دلیل وقوع طوفان های متعدد در هفته های گذشته، پیش بینی می شدكه با انتشار ارقام ذخیره سازی های تجاری نفت خام، بازار شاهد كاهش این ذخیره سازی ها باشد، زیرا این طوفان ها سبب شده بود كه واردات نفت خام و فرآورده آمریكا در مجموع به میزان ۹۶/۱ میلیون بشكه در روز كاهش یابد. همچنین عملكرد پالایشگاه های آمریكا نیز با ۴/۱ درصد افزایش به ۹۳ درصد رسید كه به معنای افزایش مصرف نفت خام در پالایشگاه ها بود. به این ترتیب، پیش بینی می شد كه ذخیره سازی های تجاری نفت خام، حداقل ۳/۲ میلیون بشكه كاهش یافته باشد، اما هنگامی كه مؤسسهAPI این ارقام را منتشر كرد، معلوم شدكه ذخیره سازی های تجاری نفت خام نه تنها كاهش نیافته، بلكه افزایش نیز یافته و از ۴۳/۴ میلیون بشكه به ۱۳/۳۲۱ میلیون بشكه رسیده كه ۴/۲۲ میلیون بشكه بیشتر از زمان مشابه در سال گذشته است. علاوه برآن، ارقام ذخیره سازی های تجاری فر‌آورده های میان تقطیر نیز نشان می داد كه میزان این ذخیره سازی ها۹۲/۲ میلیون بشكه افزایش یافته و به ۴/۱۲۴ میلیون بشكه رسیده كه ۹/۵ میلیون بشكه بیشتر از زمان مشابه در سال گذشته است. انتشار این ارقام، قیمت های نفت را كاهش داد. دراین میان، با توجه به افزایش فصلی مصرف، بازار پیش بینی كرده بود كه ذخیره سازی های بنزین درآمریكا تنها ۸۰۰ هزار بشكه در روز كاهش یافته باشد، اما ارقام منتشر شده نشان داد كه كاهش ذخیره سازی های بنزین بیش از تصور بازار است. این ذخیره سازی ها ۲۲/۳ میلیون بشكه كاهش یافته و به ۰۵/۲۰۹ میلیون بشكه رسیده بود كه ۳۰۰ هزار بشكه كمتر از زمان مشابه در سال قبل بود.كاهش ذخیره سازی های بنزین تا حدودی توانست تأثیر افزایش ذخیره سازی های نفت خام و فرآورده های میان تقطیر را جبران كند، اما انتشار ارقام تقاضای نفت در چین برای شش ماه نخست سال جاری میلادی همچنان قیمت ها را تحت فشار قرار داده بود. این ارقام نشان می داد كه تقاضای نفت در شش ماه اول سال ۲۰۰۵ نسبت به سال ۲۰۰۴ به میزان ۳/۰ درصد كاهش داشته است، در حالی كه درسال گذشته این رقم ۱۷ درصد افزایش داشت.
علاوه برآن، مؤسسه پترولجستیكز، آمار اولیه تولید اوپك در ژوییه ۲۰۰۵ را منتشر كرد. این مؤسسه اعلام كرده بود كه تولید نفت خام كشورهای عضو اوپك در ژوییه ۲۰۰۵ با افزایش ۶۰۰ هزار بشكه به ۳/۳۰ میلیون بشكه رسیده كه بیشترین رقم تولید اوپك در ۲۵ سال گذشته است. در گزارش مؤسسه پترولجستیكز آمده بود: امارات بعد از تعمیرات اساسی میدان های نفتی خود توانسته است تولید خود را در ماه ژوییه۴۰۰ هزار بشكه در روز افزایش دهد و تولید عراق نیز با افزایش ۱۹۰ هزار بشكه در روز به ۹۵/۱ میلیون بشكه در روز افزایش یافته است. این برآوردها نیز به ضعف قیمت ها كمك كرد.
به ویژه این كه مؤسسه اویل موومنتز نیز اعلام كرده بود: متوسط صادرات اوپك در چهار هفته منتهی به سیزدهم اوت ۲۰۰۵ نسبت به میانگین چهار هفته پیش از آن، به میزان ۲۲۰ هزار بشكه در روز افزایش خواهد داشت و از ۳۰/۲۴ میلیون بشكه در روز به ۵۲/۲۴ میلیون بشكه در روز خواهد رسید كه بخش اصلی آن، به سمت غرب حركت خواهد كرد. در این میان، بورس بازان نیز كه از وضعیت بازار نتیجه گرفته بودند كه ممكن است قیمت های نفت دچار كاهش شوند، خالص وضعیت خرید خود را كاهش دادند و به این ترتیب، به روند نزولی قیمت ها كمك كردند. آنها خالص وضعیت خرید خود را در بازار بورس نایمكس با كاهش ۹۷/۶ هزار برگه از ۸۹۹/۱۸ هزار برگه به ۹۲۹/۱۱ هزار برگه كاهش دادند. ضعف قیمت های نفت خام، موضوع افزایش مجدد سقف تولید اوپك را نیز تحت تأثیر قرار داد. به این ترتیب، وزیر نفت كشورمان اعلام كرد كه عرضه به اندازه كافی در بازار وجود دارد و به افزایش ۵۰۰ هزار بشكه در روز سقف تولید اوپك، نیازی نیست. این اظهارات توجه بازار را به نارضایتی برخی از كشورهای عضو اوپك نسبت به ضعف قیمت ها جلب كرد. به هر حال، فشارهای نزولی بر قیمت های نفت خام تداوم نیافته است و حوادث متعددی در بازار روی داد كه توانست روند نزولی قیمت ها را تغییر دهد و آنها را به سطوح بالاتر متمایل سازد.
شركت مورفی اویل در روز پنج شنبه، بیست و هشتم ژوییه، اعلام كرد كه آتش سوزی در پالایشگاه ۱۱۰ هزار بشكه ای این شركت در لوییزیانا در آمریكا سبب شد كه واحد گوگردزدایی نفت سفید این پالایشگاه با ظرفیت ۱۸ هزار بشكه در روز تعطیل شود. علاوه برآن، آتش سوزی بزرگی نیز در یك پالایشگاه متعلق به شركت «بی.پی» در تگزاس سبب شد كه واحد فرآیندسازی نفت خام این پالایشگاه با ظرفیت ۷۰ هزار بشكه در روز تعطیل شود و تولید بنزین پالایشگاه نیز ۳۵ هزار بشكه در روز كاهش یابد. تقریباً چهار ماه قبل نیز انفجاری در این پالایشگاه اتفاق افتاد كه ۱۵ نفر از كاركنان این پالایشگاه را كشت.گفتنی است كه هر چند این آتش سوزی به سرعت مهار شد، به فاصله چند روز دوباره یك واحد تولید بنزین در این پالایشگاه تعطیل شد. شركت ماراتون نیز اعلام كرد كه یك واحد تبدیلی در پالایشگاه ۱۱۰ هزار بشكه ای متعلق به این شركت در تگزاس، به علت نشت نفت به یك برج خنك كننده، تعطیل شده است. این حوادث پی در پی، سبب شدند كه بازار نابسامان فرآورده در آمریكا به شدت تحت تأثیر قرار بگیرد.
در واقع تحلیل گران نفتی معتقد بودند كه پالایشگران در سال ۲۰۰۴، همچنین در سال ۲۰۰۵ به علت سود پالایشی بالا، عملیات تعمیرات اساسی خود را به تأخیر انداختند و در شرایط كنونی، سیستم پالایشی به ویژه در آمریكا بسیار آسیب پذیر شده و احتمال بروز حوادث فنی در پالایشگاه های آمریكا به شدت افزایش یافته است. به عبارت دیگر، به نظر می رسید كه ناتوانی پالایش گران آمریكایی از افزایش بهره برداری از پالایشگاه هایشان به سطوح بالاتر از ۹۳ درصد، ناشی از مشكلات متراكم آنها است. به هرحال، حوادثی كه سبب افزایش نگرانی بازار نفت شد، به رویدادهای پالایشگاهی محدود نشد. در بخش بالادستی صنعت نفت نیز، بازار شاهد رویدادهای مهمی بود. شركت «بی.پی» اعلام كرد كه یكی از سكوهای تولیدكننده نفت این شركت كه در خلیج مكزیك از بروز طوفان دچار مشكل شده بود، نخواهد توانست تولید خود را در سال دریای شمال دچار آتش سوزی شده و این سكو ناچار شده است تولید ۱۲۰ هزار بشكه در روز تولید نفت خام خود را متوقف سازد. در این میان، مقامات هندی نیز اعلام كردند كه یك سكوی نفتی تولید كننده نفت خام در فلات قاره این كشور، دچار آتش سوزی شده و تولید ۱۱۰ هزار بشكه در روز نفت خام این سكو متوقف شده است. این آتش سوزی سبب كشته شدن ۱۲ نفر و ناپدید شدن ۴۵ نفر شد. مقام های هندی اعلام كردند كه بازسازی این سكو حداقل یك سال به طول خواهد انجامید. این سكو در حدود یك ششم از تولید نفت خام هند را برعهده داشت. بروز این حوادث نیز توانست به روند صعودی قیمت های نفت خام شدت بیشتری ببخشد.
سرانجام دوشنبه اول اوت ۲۰۰۵ دولت عربستان اعلام كرد كه فهد شاه این كشور درگذشته است. انتشار این خبر، سبب افزایش شدیدتر قیمت های نفت خام شد. البته مقام های سعودی اعلام كردند كه بعد از مرگ فهد، هیچ كدام از سیاست های این كشور تغییر نخواهد كرد و عربستان سعودی به مشتریان نفتی خود به هر میزان كه تقاضا كنند، نفت خام تحویل خواهد داد. به هر حال بازار همچنان نگران تغییر سیاست های نفتی این كشور بعد از جانشینی شاهزاده عبدالله، شاه پیشین عربستان، بودند و این نگرانی تأثیر خود را بر قیمت های نفت نشان داد؛ به گونه ای كه قیمت سبد اوپك در اول اوت ۲۰۰۵ به ۱۲/۵۵ دلار هر بشكه افزایش یافت و قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت نیز توانست مرز ۶۰ دلار هر بشكه را پشت سر بگذارد و به ۴۹/۶۱ دلار هر بشكه برسد. در این میان، شكیب خلیل، وزیر نفت الجزایر، اظهار كرد كه انتظار می رود قیمت های نفت تا پایان سال همچنان درسطحی بالاتر از ۵۰ دلار هر بشكه باقی بماند. او گفت: عوامل افزایش دهنده قیمت ها از كنترل اوپك خارج است و این سازمان نمی تواند برای تعدیل قیمت ها اقدام كند.

منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا