وضعیت اجتماعی و اقتصادی استان ، استان بوشهر

براساس سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال 1375، جمعیت استان بوشهر 675‚743 نفر بود كه از این تعداد 53/05 درصد در نقاط شهری و 44/76 درصد در نقاط روستایی سكونت داشتند و بقیه غیرساكن بودند.
از كل جمعیت استان در همین سال، 390‚377 نفر مرد و 285‚366 نفر زن بودند نسبت جنسی جمعیت برابر 103 به دست می‌آید. به عبارت دیگر، در این استان در مقابل هر 100 نفر زن، 103 نفر مرد وجود داشت.
از جمعیت استان بوشهر 42/52 درصد در گروه سنی كمتر از 15 ساله، 53/72 درصد در گروه سنی 64-15 ساله و 3/74 درصد در گروه سنی 65 ساله و بالاتر قرار داشتند و سن بقیه‌ افراد نامشخص بود.
در آبان‌ماه سال 1375، از جمعیت استان 99/91 درصد را مسلمانان تشكیل می‌دادند. این نسبت در نقاط شهری 99/88 و در نقاط روستایی 99/94 درصد بود.
در فاصله سال‌های 1365 تا 1375، حدود 429‚102 نفر به استان وارد و یا در داخل آن جابه‌جا شده‌اند. محل اقامت قبلی 41/09 درصد مهاجران سایر استان‌ها، 22/33 درصد شهرستان‌های دیگر همین استان و 35/10 درصد شهرستان محل سرشماری بود. محل اقامت قبلی بقیه افراد، خارج از كشور یا اظهار نشده بود. مقایسه محل اقامت قبلی مهاجران با محلی كه در آن سرشماری شده‌اند نشان می‌دهد 20/48 درصد از روستا به شهر، 50/07 درصد از شهر به شهر، 12/97 درصد از روستا به روستا و 15 درصد از شهر به روستا طی 10 سال قبل از سرشماری آبان 1375 مهاجرت كرده‌اند.
در آبان 1375، از 669‚638 نفر جمعیت 6 ساله و بالاتر، 80/56 درصد باسواد بودند. نسبت باسوادی در گروه سنی 14-6 ساله 88/96 درصد و در گروه سنی 15 ساله و بالاتر 72/49 درصد بود. در بین افراد لازم‌التعلیم (14-6 ساله) نسبت باسوادی در نقاط شهری 97/97 درصد و در نقاط روستایی 96/42 درصد بود. در این استان نسبت باسوادی در بین مردان 85/74 درصد و در بین زنان 75/22 درصد بود. این نسبت در نقاط شهری برای مردان و زنان به ترتیب 90/36 درصد و 82/31 درصد و در نقاط روستایی 81/12 درصد و 68/80 درصد بود.
براساس همین سرشماری، از جمعیت 24-6 ساله استان، 68/29 درصد در حال تحصیل بودند. این نسبت در نقاط شهری 72/39 درصد و در نقاط روستایی 65/06 درصد بود. در این استان 95/25 درصد از كودكان، 88/90 درصد از نوجوانان و 35/69 درصد از جوانان به تحصیل اشتغال داشتند.
در آبان‌ماه 1375، در استان بوشهر، افراد شاغل و افراد بیكار (جویای كار) در مجموع 30/97 درصد از جمعیت ده ساله و بالاتر را تشكیل می‌دادند. این نسبت در نقاط شهری 32/35 درصد و در نقاط روستایی 28/73 درصد بود. از جمعیت فعال این استان 92/71 درصد را مردان و 29/7 درصد را زنان تشكیل می‌دادند. بیشترین فعالیت مربوط به گروه سنی 39-35 ساله با 53/14 درصد و كمترین میزان مربوط به گروه سنی 14-10 ساله با 1/56 درصد بود. بالاترین میزان فعالیت برای مردان مربوط به گروه سنی 39-35 ساله با 95/80 درصد و برای زنان مربوط به گروه سنی 29-25 ساله با 9/73 درصد بود. براساس همین سرشماری، از شاغلان 10 ساله و بیشتر استان 19/42 درصد در گروه عمده كشاورزی، 20/36 درصد در گروه عمده صنعت، 58/86 درصد در گروه عمده خدمات فعالیت داشتند و 1/36 درصد نامشخص بود. این نسبت در نقاط شهری به ترتیب 6/29 درصد، 18/16 درصد، 74/35 درصد و 1/20 درصد و در نقاط روستایی به ترتیب 32/47 درصد، 24/94 درصد، 41 درصد و 1/59 درصد بود. بدین‌ترتیب ملاحظه می‌شود كه بیشترین میزان فعالیت هم در نقاط شهری و هم در نقاط روستایی اختصاص به گروه عمده فعالیت‌‌های خدماتی دارد.
اقتصادی استان بوشهر به بخش‌های كشاورزی، دامداری، شیلات و تا حدودی به صنعت متكی است. كشاورزی استان از نظر نوع محصولات تولیدی و روش‌های تولید به دو قسمت محصولات زراعی و محصولات درختی تقسیم می‌شود. مهم‌ترین محصولات زراعی را گندم و جو آبی و دیم، تنباكو، پیاز، كنجد، سبزی، صیفی و نباتات علوفه‌ای تشكیل می‌دهد. به علت شوری زیاد خاك، اراضی قابل كشت به صورت محدوده‌‌های مجزا و دور از هم در سطح استان پراكنده‌‌اند.
در زمینه‌ باغداری استان بوشهر امكانات زیادی ندارد. بیشترین باغ‌های منطقه را نخلستان‌ها تشكیل می‌دهند. همچنین باغ‌های محدود و كوچك مركبات نیز به طور پراكنده به چشم می‌خورند. شهرستان دشتستان و تنگستان از لحاظ تولید سالانه خرما و مركبات مقام اول و دوم را در استان كسب كرده‌اند. میزان تولید خرما در حدود هشتاد هزار تن و میزان تولید مركبات حدود ده هزار تن است.
امكانات دامداری استان بوشهر از نظر تأمین خوراك و علوفه دام اندك است. مساحت مناطق تحت پوشش مراتع در حدود 2/5 میلیون هكتار برآورد شده است كه ظرفیت مراتع موجود علیرغم وسعت زیاد به علت فقر پوشش گیاهی جوابگوی یك پنجم دام‌های فعلی نیز نیست. از سوی دیگر دام‌های عشایر قشقایی و بویراحمدی برای زمستان‌گذرانی به مناطق مختلف این استان كوچ می‌كنند. این امر فشار چرای دام‌ها را بر مراتع افزوده و سبب تخریب بیش از حد آنها شده است. دامداری به شیوه سنتی انجام می‌گیرد، در نتیجه تولید گوشت و شیر آنها قابل توجه نیست. بیشترین دام‌های استان را بز، گوسفند، گاو و شتر تشكیل می‌دهد. پرورش زنبور عسل نیز در این استان از اهمیت نسبی برخوردار است. در حدود 1500 كندوی جدید و 1000 كندوی سنتی در استان وجود دارد.
یكی از مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی استان بوشهر صید ماهی است، ولی به واسطه استفاده از وسایل قدیمی و روش‌های سنتی صیادی امر صید ماهی، كه یك منبع مهم اقتصادی به شمار می‌رود، نقش واقعی خود را بازنیافته است، به طوری كه در بعضی نواحی، نیازهای غذایی مردم سواحل را نیز تأمین نمی‌كند. با این حال در تمام بنادر و سواحل استان بوشهر عده زیادی به صید ماهی و میگو اشتغال دارند.
صنایع استان بوشهر به دو بخش صنایع دستی و صنایع ماشینی تقسیم می‌شود. صنایع دستی از گذشته‌های دور نقش مهمی در زندگی و معیشت روستائیان داشته است. صنایع دستی استان بوشهر در حال حاضر جنبه تجارتی و ارزش صادراتی ندارد و بیشتر تأمین‌كننده‌ نیازهای بومی منطقه است. مهم‌ترین صنایع دستی منطقه عبارت‌اند از كشتی و لنج‌سازی، توربافی، قالیبافی، گبه‌بافی، گلیم، نمد، كوزه و سفال. صنایع جدید نیز در حال حاضر نسبت به سایر استان‌ها رشد و توسعه محدودی دارد. صنایع جدید استان غالباً متوسط كوچك و عموماً تبدیلی هستند. در صنایع متوسط بوشهر و برازجان و در صنایع كوچك ابتدا شهرستان دشتستان و سپس بوشهر و شهرستان‌های دشتی و گناوه به ترتیب دارای اهمیت هستند. به غیر از شركت ملی صنایع دریایی و نیروگاه اتمی، مالكیت صنایع استان عمدتاً به بخش خصوصی تعلق دارد. این واحدهای صنعتی شامل صنایع غذایی و دارویی، شیمیایی، كانی غیرفلزی، برق و الكترونیك، فلزی و ریخته‌گری، ماشین‌سازی، تجهیزات خودرو، نیروی محركه و لوازم و ابزار صیادی است كه عمده‌ترین آنها را صنایع غذایی و دارویی و ماشین‌سازی تجهیزات تشكیل می‌‌دهند.