جلگه‌ها و جنگل‌ها ، استان مازندران

اگر ارتفاع زیر 100 متر را به عنوان محدوده‌ جلگه‌ای سرزمین مازندران محسوب كنیم، سه فضا جلگه‌ای متمایز قابل تشخیص است : نوار باریك و كم عرض رامسر - علم‌ده و گلوگاه - كردكوی كه به علت نزدیكی ارتفاعات جنگلی به دریا، دارای شیب نسبتاً تند و فضای بسیار محدود دشتی است. پهنای محدوده‌های فوق بین 3 تا 5 كیلومتر و طول مسیر آن‌ها بیش از 150 كیلومتر است. جلگه وسیع و طولانی آمل - بابل و ساری - بهشهر كه در مصب رودخانه‌های هراز،‌ بابل، تجن و نكا تشكیل شده و دارای پهنایی بین 20 تا 50 كیلومتر و طول بیش از 120 كیلومتر است. اقلیم جلگه‌های مازندران معتدل گرمسیری است و از غرب به شرق به دمای آن افزوده می‌شود و به همان نسبت نیز میزان بارندگی از غرب به شرق كاهش می‌یابد و در نتیجه از رطوبت هوا نیز كاسته می‌شود. به همین دلیل در بخش‌های شرقی نسبت به بخش‌های غربی با كاهش جنگل و پوشش گیاهی روبرو هستیم. جلگه‌های مذكور محل استقرار روستاها و شهرهای مهم استان مازندران است كه عمده‌ صنایع و مراكز اقتصادی و خدماتی را نیز در خود جای داده‌اند. جلگه باریك غربی به علت نزدیكی به دریا و ارتفاعات و بارندگی زیاد، سرسبز و چشم‌اندازهای متنوعی دارد. به طوری كه چشم‌اندازهای جنگل و دریا،‌ شالی و مركبات و حتی باغات چای همراه با بریدگی‌هایی در ارتفاعات جنگلی دیدنی است. در جلگه‌های میانی و غربی به علت فاصله زیاد دریا با ارتفاعات،‌ مناظر دیگری پدید آمده است. مثلاً در چشم‌اندازهای جلگه میانی، با مزارع وسیع شالی و باغات فشرده مركبات و مزارع گندم و توتون روبرو هستیم، در حالی كه جلگه‌ غربی مزارع وسیع گندم، پنبه، دانه‌های روغنی،‌ سبزیجات و صیفی‌جات فراوانی دارد. ذخایر جنگلی استان مازندران بسیار وسیع و غنی است كه از درختان ساحلی تا درختان سخت چوب و با ارزش تشكیل شده است. این جنگل‌‌ها با تراكم و انواع گوناگون درختان در امتداد ساحل و جلگه‌های ساحلی، از كوه‌های تالش تا دامنه‌های شمالی البرز در جنوب و جنوب غربی گرگان به طول بیش از 1600 كیلومتر و در ارتفاع 100 متر تا 2700 متر كشیده شده‌‌اند. وسعت فعلی جنگل‌های استان مازندران تقریباً 1/2 میلیون هكتار برآورد شده است كه حدود 90 گونه چوبی را بر می‌گیرد. مهم‌ترین این درختان عبارتند از : راش خزر، بلند مازو، توسكا، ملچ، زبان گنجشگ و افرا. آب و هوای جنگل‌های مازندران معتدل مرطوب است كه از ارتفاعات به جلگه و از غرب به شرق به درجه‌ گرمای آن افزوده می‌گردد. میزان بارندگی نیز از غرب به شرق كاهش می‌یابد. لذا جنگل‌های مازندران از غرب به شرق و از شمال به جنوب با طراوت و سرسبزی چشم‌‌گیری آغاز گشته و به بیشه‌ها و بوته‌زارهای كوهستانی ختم می‌شود. ترتیب و توالی ساختارهای جنگلی در مسیرهای چالوس - كرج و ساری - فیروزكوه كاملاً مشهود است. مناطق جنگلی زیبای مازندران عبارتند از : جنگل‌های نكا، جنگل‌های ساری - كیاسر و سوادكوه، جنگل‌های بابل و آمل، جنگل‌های چالوس و نوشهر، جنگل‌های تنكابن و رامسر.