گورخر آسیایی

این حیوان در راسته فردسمان قرار دارد و شباهت زیادی به الاغ دارد ولی قدری از آن بزرگتر است. گورخر ایرانی بر خلاف گورخر آفریقایی بدن راه راه ندارد و رنگ پشت آن زرد تمایلی به نارنجی، پایین بدن، پهلوها و كفلها سفید متمایل به زرد است. یال سیاهرنگی بر روی گردن و نوار قهوهایی تیرهایی در پشت است كه تا دم ادامه دارد. از مشخصههای بارز آن وجود تكهای پوست گردو سیاه رنگ در سطح داخلی دستها است كه باعث شناسایی آن میشود.
این حیوان در گذشته به تعداد زیاد در حاشیه كویر مركزی از طبس تا سمنان، جنوب ورامین، نزدیك قزوین، دشتهای مجاور كلاه قاضی و گاوخونی در استان اصفهان، بافت و سیرجان در استان كرمان، نیریز در استان فارس، ابرقو و هرات در استان یزد و مناطق مرزی سرخس وجود داشته است. ولی در حال حاضر تعداد بسیار كمی از آن فقط در مناطق حفاظت شده توران و بهرامگور و منطقه مرزی سرخس باقی مانده است. براثر تعقیب و شكار آن به وسیله موتورسیكلت و اتوموبیل، تخریب زیستگاه، اشغال آبخورها نسل آن به شدت در معرض خطر نابودی است به طوریكه هم اكنون نام آن لیست CITES قرار دارد.
زیستگاه این حیوان به طور كلی دشتها، تپه ماهورهای كوتاه، درمنهزارها، تانحزارها، قیچزارهای بلند واقع در مناطق بیابانی و استپی است. در روز فعال است و بیشتر صبح زود و عصر مشاهده میشود. گورها به صورت اجتماعلی زندگی میكنند و حس بینایی، بویایی و شنوایی بسیار قوی دارند. همچنین وابستگی زیادی به آب دارند و از گیاهان مرتعی استفاده میكنند. در اواخر خرداد ماه جفتگیری میكنند و طول عمر آنها حدود ۴۰ سال است.
مهمترین زیستگاه گور در ایران , منطقه حفاظت شده بهرام گور است . گورخر كه مهمترین گونه جانوری در منطقه بهرام گور است مهاجرت های كوتاهی در این منطقه در فصول مختلف سال انجام می دهد. كاهش بارندگی، احساس ناامنی و تداوم خشكسالی از جمله عواملی است كه مهاجرت این حیوان را افزایش می دهد. مهاجرتهایی كه براثر این عوامل رخ می دهد می تواند تأثیرمرگ بار بر نسل گورخر در منطقه حفاظت شده بهرام گور برجای بگذارد. از گله های گورخر كه پیشتر در این منطقه به صورت دستجمعی حركت می كردند اكنون خبری نیست و براساس آمار موجود تنها ۱۰۰ رأس گور در این منطقه زندگی می كنند .

منبع : کویر ایران